Η μπούργκα, το χιτζάμπ και η μαντίλα, είναι «θέμα»; Είναι θέμα για μια «δυτική» να προσπεράσει βασικές θρησκευτικό-πολιτισμικές διαφορές, ένα χάσμα και να γραφτεί στην ιστορία; Είναι θέμα, να είναι «αλλιώς» στις προπονήσεις και στους αγώνες όταν παρακολουθούν άντρες; Και αλλάζει η ζωή τις Παρασκευές- που είναι μέρα προσευχής; Τα στάθμισε-δεν είναι ότι δεν τα στάθμισε η Κατερίνα Χατζηδάκη που τον Δεκέμβριο χτύπησε το τηλέφωνό της με πρόταση από την Ιρανική γυναικεία ομάδα Μαχράμ.
Η απραξία του λοκντάουν την είχε τρελάνει- η συμφωνία με την Ελευθερία Μοσχάτου δεν πήρε σάρκα και οστά- και κάτι χαρακτηριστικό ομοίαζε με την ομάδα αυτή που επί τέσσερα χρόνια συνδέθηκε άρρηκτα μαζί της στο παρελθόν. Από το 2016 βοηθός προπονητή της Χατάι και εν συνεχεία πρώτη προπονήτρια, με παράσημα δύο Σούπερ Καπ Τουρκίας, πρόκριση στα ημιτελικά του Eurocup, παρουσία σε τελικό πρωταθλήματος και Κυπέλλου, αλλά και νίκες στην Ευρωλίγκα. Και αν η ομοιότης του μουσουλμανικού στοιχείου συνδέει τις δύο χώρες, επιμέρους συνθήκες και καταστάσεις τις αποσυνδέουν με ιδιαιτερότητες να διαμορφώνουν τα θέματα του αθλητισμού -και δη του γυναικείου- και να εμφανίζουν δύο διαφορετικά κάδρα.
Σ΄ αυτά τα κάδρα-όπως και να ‘χει- χώρεσε η Κατερίνα Χατζηδάκη που πήρε σκυτάλη από την Χατάι για την Μαχράμ -οι άνθρωποι της οποίας αποφάσισαν για πρώτη φορά να κατεβάσουν γυναικείο τμήμα στην Τεχεράνη- και κοουτσάρισε Ιρανές μπασκετμπολίστριες. Το Ιρανικό πρωτάθλημα διεξήχθη μάλιστα κανονικά, μέσα σε «φούσκα», με τα κορίτσια της Μαχράμ. να σηκώνουν στον αέρα την Κατερίνα, για την δεύτερη θέση στο πρωτάθλημα, προκαλώντας της πρωτόγνωρα συναισθήματα… Το Ιρανικό στερεότυπο η «γυναίκα θεωρείται το μισό ενός άνδρα», παλιό και εν πάση περιπτώσει, δεν φάνηκε να πτοεί την έμπειρη προπονήτρια να κολυμπήσει στα βαθιά και να ‘χει να λέει για συνθήκες ζωής μακριά από τέτοιους «μύθους».
Το κολύμπι στα βαθιά δεν είχε ούτε κινδύνους, ούτε ρουφήχτρες: Η Κατερίνα Χατζηδάκη- η πρώτη ξένη προπονήτρια στο Ιράν, βγήκε στην ακτή, νικήτρια, επιτυχημένη, αξιοσέβαστη και με νέο πρόσημο στο βιογραφικό της. Και ναι! Μπορεί και να ξαναπάει στο Ιράν- εκεί που υπάρχει οργάνωση, προγραμματισμός, ζήλος και επαγγελματικές συνθήκες, όχι σαν… κάπου αλλού!
Κατερίνα από τον Δεκέμβριο που πρωτοπήγες στο Ιράν και τη Μαχράμ κύλησε νερό στο αυλάκι…Με μια ψύχραιμη ματιά τώρα, αντιλαμβάνεσαι γκρίζες ζώνες και ενοχλητικές καταστάσεις;
«Δεν έχω βρει κάτι ενοχλητικό, σε ό,τι αφορά συνήθειες, ήθη και έθιμα όπως και σε θέματα πολιτισμού και παιδείας. Πέρα από το θέμα το θρησκευτικό που και πάλι δεν υπάρχει και τόσος πλέον φανατισμός. Τα υπόλοιπα είναι «κανονικά» και σε θέματα φιλοξενίας και σε θέμα ευγένειας, αλλά και θέματα καθημερινότητας, φαγητό, συνήθειες είναι τα ίδια πάνω κάτω με τα δικά μας. Δεν έχουμε μεγάλες διαφορές».
Οι θρησκευτικές παράμετροι σε ότι αφορά προνοήσεις ή αγώνες, πώς επηρεάζουνε. Πώς επηρεάζει το θέμα της προσευχής ας πούμε;
«Ζέτα, δεν γίνονται αυτά τα πράγματα έτσι όπως τα έχεις στο μυαλό σου καμία σχέση. Ας πούμε -για να σου δώσω να καταλάβεις- την Παρασκευή είναι η ημέρα της προσευχής τους. Στην Τουρκία ήμουν πέντε χρόνια και κάθε Παρασκευή όποτε περνούσα μπροστά από τζαμί ήταν γεμάτο. Τώρα στο Ιράν δεν έβλεπα κόσμο στα τζαμιά τις Παρασκευής και σκεφτόμουν και ρωτούσα : «Μα καλά, δεν πάτε στο τζαμί;» Και μου απαντούσαν, «πηγαίνουμε, αλλά δεν είμαστε τόσο φανατικοί όσο νομίζεις!»»
Μήπως λόγω πανδημίας δεν πήγαιναν;
«Όχι. Ξέρεις τι παίζει ρόλο; Οι Τούρκοι έχουν μια ελευθερία στο κατά πόσο θα είναι μουσουλμάνοι, ενώ στους Ιρανούς υπάρχει επιβολή και επειδή τους επιβάλλεται… δεν το θέλουν -για να στο πω απλά. Δεν είναι όπως το έχουμε στο μυαλό μας, ότι το Ιράν είναι μια χώρα ακραίου φανατισμού».
Άλλα πιστεύουμε ότι συμβαίνουν στο Ιράν εμείς όμως!
«Δεν είναι όπως τα βλέπουμε στις ταινίες που οι γυναίκες είναι με τις ολόσωμες μπούργκες, δεν οδηγούν, δεν «υπάρχουν» πουθενά στην κοινωνία. Δεν έχει καμία μα καμία σχέση. Ούτε στο θέμα της προσευχής, ούτε στο θέμα της νηστείας. Καλά, στο θέμα της νηστείας, με το ραμαζάνι τώρα που ξεκίνησε, κάποιοι κάνουν».
Όταν αρθούν τα μέτρα θα μπουν άντρες θεατές στο γήπεδο;
«Πιστεύω ναι. Και να σου πω κάτι; Όταν παίξαμε τους τελικούς -γιατί αυτή ήταν η μεγάλη διοργάνωση- με αυστηρό πρωτόκολλο ήταν μέσα γύρω στα 200 άτομα και, μεταξύ των οποίων υπήρχαν άντρες. Δεν υπήρχε θέμα. Το θέμα είναι ότι όταν υπάρχει άντρας στον χώρο και μεταδίδεται ο αγώνας πρέπει να φοράμε αυστηρά την μπούργκα».
Οι γυναίκες μπαίνουν στο γήπεδο, παρακολουθούν αγώνες
«Βεβαίως, έχουμε πάει πολλές φορές σε αγώνες του αντρικού μπάσκετ».
Τον Οκτώβριο του 2019 για πρώτη φορά διάβασα ότι πρωτοπαρακολούθησαν γυναίκες αγώνα ποδοσφαίρου
«Ναι- έτσι ακριβώς».
Στις ομάδες, αγωνίζονται μόνο Ιρανές παίκτριες ή και ξένες;
«Φέτος έπαιζαν και ξένες. Πριν από δυο-τρία χρόνια ξεκίνησαν να παίζουν ξένες αθλήτριες και φέτος όλες σχεδόν οι ομάδες είχαν ξένες. Αλλά εγώ ήμουν η μόνη ξένη προπονήτρια!»
Ναι-αξιομνημόνευτο! Σε τι γλώσσα συνεννοείστε;
«Αγγλικά».
Στις προπονήσεις είδα ότι φοράτε…
«Φοράμε αυτή τη μαντίλα που λέγεται χιτζάμπ».
Τις Ιρανές παίκτριες τις περιμένουν τα αδέρφια, οι άντρες τους, ή οδηγούν;
«Α, καμία σχέση, όλες οι γυναίκες οδηγούν, έρχονται κανονικά με τα αυτοκίνητά τους. Εγώ, είτε έχω οδηγό και πάω με την ομάδα είτε οδηγώ με τη βοηθό μου. Δεν συμβαίνει αυτό … ότι η γυναίκα οπωσδήποτε πρέπει να συνοδεύεται από άντρα. Αυτό είναι… μύθος, δεν γίνεται πλέον. Δεν ξέρω πριν από δέκα χρόνια τι γινόταν, αλλά πλέον δεν είναι έτσι. Όλα τα κορίτσια έρχονται μόνα τους στο γήπεδο».
Υπάρχει στο Ιράν πραγματικό ενδιαφέρον για το γυναικείο μπάσκετ;
«Υπάρχει πάρα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον, υπάρχει πολύ μεγάλη διάθεση από τις ίδιες τις αθλήτριες, θέλουν να βελτιωθούν και πάρα πολλές ονειρεύονται να πάνε να παίξουν στην Ευρώπη. Γενικά υπάρχει διάθεση ανάπτυξης του γυναικείου μπάσκετ και του γυναικείου αθλητισμού και νομίζω ότι τα επόμενα χρόνια εφόσον αποκτήσουν τη γνώση πώς να το κάνουν θα αναπτυχθεί αρκετά. Έχουν ταλέντο οι κοπέλες και έχουν πολύ μεγάλη όρεξη να δουλέψουν».
Τι χρήματα παίρνετε εκεί; Εσύ ας πούμε;
«Εμένα το συμβόλαιο μου ήταν καλύτερο από αυτό της πρώην ομάδας μου, της Τουρκικής Χατάι ναι. Και ήταν και ένας βασικός λόγος που πήγα αρχικά. Ήταν ένα πολύ σημαντικό κίνητρο. Το Ιράν είναι μια πολύ πλούσια χώρα, πάρα πολύ πλούσια. Έχουν χρήματα, το βιοτικό επίπεδο είναι πολύ υψηλό η ποιότητα ζωής είναι πάρα πολύ καλή και θέλουν να επενδύσουν στον αθλητισμό».
Οι μπασκετμπολίστριες αμείβονται καλά;
«Αμείβονται τόσο όσο να μην χρειάζεται να δουλεύουν. Θα σου φέρω ένα παράδειγμα, Μπορεί να παίρνουν, ας πούμε, 400 ευρώ. Αλλά τα 400 ευρώ έχουν εκεί τέτοια αγοραστική δύναμη, που είναι ο ίδιος μισθός ενός υψηλόβαθμου στελέχους επιχειρήσεως λ.χ.- για να καταλάβεις. Αναλογικά είναι σα να παίρνουμε εδώ γύρω στα… τρία χιλιάρικα. Επομένως επικεντρώνονται μόνο στο μπάσκετ. Στην Ελλάδα οι κοπέλες μπορεί να παίζουν το μπάσκετ τους, αλλά πρέπει να έχουν και μια άλλη δουλειά γατί με τα 500 και 600 ευρώ που παίρνουν από μια ομάδα δεν μπορούν να ζήσουν».
Υπάρχει στο Ιράν απεριόριστη πρόσβαση στο διαδίκτυο; Βλέπετε αγώνες του εξωτερικού;
«Εκατό τα εκατό δεν υπάρχει γιατί το you tube είναι όχι απαγορευμένο, αλλά συνήθως μπλοκάρεται, αλλά στο ίντερνετ μπαίνουν όλοι και βλέπουν, δεν υπάρχει θέμα.. Τα εγχώρια παιχνίδια μεταδίδονται όλα, είτε από την ομοσπονδία και το δικό τους το ιρανικό, ας πούμε, you tube, στο οποίο υπάρχει ζωντανή μετάδοση κάθε αγώνα. Και μεταδίδονται όλες οι κατηγορίες, στους αγώνες αντρών, γυναικών κλπ. Και απ΄ ό,τι είδα έχουν πάρα πολλά views. Επίσης η ομοσπονδία κάνει Live μετάδοση και στο Instagram στη σελίδα της. Μάλιστα υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για το τι γίνεται στο NBA και το WNBA. Με το NBA έχουν ψύχωση στό Ιράν!»
Μεγάλη η διαφορά με το Τουρκικό μπάσκετ που υπηρέτησες πέντε χρόνια;
«Ναι, υπάρχει τεράστια διαφορά. Σχετικά με την Τουρκία, μιλάμε για ένα από τα καλύτερα πρωταθλήματα της Ευρώπης. Στο Ιράν υπάρχει σε καλό επίπεδο το κορασίδων ας πούμε. ηλικίες κάτω των δεκαέξι. Όμως, όπως είπα, υπάρχει μεγάλο περιθώριο ανάπτυξης, η ομοσπονδία κάνει πολύ καλή δουλειά στο Ιράν. Αλλά παίζει ρόλο και ο πολιτισμός κάθε χώρας. Το Ιράν σε θέματα ισότητας προοδευτικότητας ή στο πως θα έρθει πιο «κοντά» στην Ευρώπη, έχει αρχίσει τα τελευταία χρόνια και κάνει βήματα».
Μα Κατερίνα…γιατί Τουρκία, Ιράν; Γιατί σε τέτοιες ιδιαίτερες αποστολές;
«Είναι στο χαρακτήρα μου να κυνηγάω τις προκλήσεις. Δεν θέλω να ακολουθώ την πεπατημένη, θέλω να κάνω διαφορετικά πράγματα. Θέλω μετά από δέκα χρόνια να μπορώ να λέω :«Έκανα αυτό το πράγμα και… βγήκε ή δεν βγήκε» Μου αρέσουν οι προκλήσεις πάρα πολύ και θέλω να κάνω ιδιαίτερα πράγματα».
Πολύ λίγες οι γυναίκες προπονήτριες στο γυναικείο μπάσκετ. Δεν τις εμπιστεύονται;
«Τα νούμερα αυτό δείχνουν Ζέτα, τι να σου πω! Και εγώ δεν μπορώ να το καταλάβω αυτό γιατί οι γυναίκες έχουν πολύ λιγότερες ευκαιρίες από τους άντρες προπονητές -αδίκως, σαφώς. Νομίζω, σε αυτό πρέπει να απαντήσουν οι «ειδικοί» των ομάδων. Μου έχει τύχει να μου πουν «ναι, είδαμε είναι πολύ καλό το βιογραφικό σου, αλλά προτιμούμε… έναν άντρα.” Ε, εμένα δεν μου φαίνεται λογικό αυτό και δεν μπορώ να δώσω καμία εξήγηση».
Είσαι Ελλάδα τώρα;
«Ναι, τώρα ήρθα, ξεκουράζομαι, ήθελα να δω την οικογένειά μου και… τα σκυλιά μου. Τελειώσαμε στο Ιράν το πρωτάθλημα. Τώρα θα συζητήσω να δω τι θα κάνω του χρόνου και… βλέποντας και κάνοντας».
Στο Ιράν, νομίζω δεύτερες δε βγήκατε;
«Ναι, βγήκαμε δεύτερες. Χάσαμε 2-1 στους τελικούς».
Πόσες ομάδες μετέχουν στο Ιρανικό γυναικείο πρωτάθλημα;
«Δεκαέξι».
Και τι είπατε πριν φύγεις; Θα ανανεώσετε το συμβόλαιο για τη νέα χρονιά;
«Σ΄ αυτήν την φάση δεν ξέρω. Συζητάμε, γιατί έχω και κάτι προτάσεις από την Ευρώπη, δεν ξέρω, είναι νωρίς ακόμα. Μέχρι τέλος Απριλίου θα αποφασίσω τι θα κάνω».
Όπως έχεις πει δεν μπορείς να μένεις αδρανής και άπραγη, οπότε…
«Κοίτα…ούτως ή άλλως τα πρωταθλήματα τελειώνουν τώρα, ή είναι σε φάση που παίζονται οι τελικοί οπότε ό,τι και να κάνουμε θα είναι για του χρόνου».
Θα ξαναπήγαινες Ιράν;
«Θα πήγαινα, ναι, θα πήγαινα. Ήταν μια πολύ καλή εμπειρία, δεν περίμενα ότι θα μου άρεσε τόσο. Και να σου πω την αλήθεια, το σκεφτόμουν επειδή με έχει κάνει να αντιμετωπίζω την προπονητική κάπως διαφορετικά: Είμασταν σε μια ομάδα όπου παίζαμε ευρωλίγκα, παίζαμε eurocup, ας πούμε, στο υψηλότερο επίπεδο του γυναικείου μπάσκετ. Εκεί είχα παίκτριες που ήταν ήδη «φτιαγμένες» κι εγώ έπρεπε να τις κατευθύνω τεχνικά μόνο. Ήταν πολύ λιγότερη η δουλειά με αυτό που είχα να κάνω στο Ιράν. Σο Ιράν γνώρισα και τους γνώρισα τη διδακτική, από την πλευρά της διδασκαλίας, έπρεπε δηλαδή να ξεκινήσω λες και είμασταν στο… δημοτικό με τα κορίτσια αυτά. Και έκανα κάτι που δεν είχα ξανακάνει προπονητικά και μπορώ να πω ότι μου άρεσε πάρα πολύ. Και νομίζω ότι αυτό είναι ένα πολύ μεγάλο κίνητρο για εμένα για να συνεχίσω εκεί, αλλά… θα δούμε».
Λες για οργάνωση, για πρωτάθλημα σε «φούσκα», για καλά χρήματα στο Ιράν. Μάλλον θλίψη με την σύγκριση με τις καταστάσεις στο δικό μας γυναικείο πρωτάθλημα!
«Έτσι, αυτό ένιωσα όταν γύρισα από το Ιράν. Γιατί εμείς δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό, γιατί; Τι μας λείπει! Δηλαδή τι παραπάνω έχουν στο Ιράν! Ξέρεις τι παραπάνω έχουν ; Απλά, διάθεση. Δεν είναι ούτε τα χρήματα, ούτε το ταλέντο, ούτε τίποτα άλλο. Είναι η διάθεση και οι σωστοί άνθρωποι στις σωστές θέσεις. Μόνο αυτό μας λείπει. Είναι κρίμα γι’ αυτά τα κορίτσια εδώ στην Ελλάδα που παλεύουν τόσα χρόνια και δεν υπάρχει ανταπόκριση».
Δεν θα είχες πρόβλημα να αναλάβεις ελληνικό γυναικείο Σύλλογο; Είχες υπογράψει στην Ελευθερία Μοσχάτου προ Ιράν…
«Θα αναλάμβανα, αλλά… υπό προϋποθέσεις. Δηλαδή, θα ήθελα να είναι μια ομάδα που να είναι πολύ καλά οργανωμένη. Για εμάς τους προπονητές με όσο λιγότερο “περιφερειακά” θέματα ασχολούμαστε τόσο πιο συγκεντρωμένοι είμαστε στη δουλειά μας. Στην Τουρκία και το Ιράν, είχα τόσα άτομα γύρω μου να ασχολούνται με όλα τα υπόλοιπα και εγώ ήμουν συγκεντρωμένη μόνο στο μπάσκετ. Στην Ελλάδα οι προπονητές κάνουν… εικοσιπέντε διαφορετικές δουλειές εκτός από το μπάσκετ».
Θα σύστηνες σε μια Ελληνίδα μπασκετμπολίστρια να πάει να παίξει στο Ιράν;
«Ναι, είναι μια πολύ καλή “αγορά” για τις Ελληνίδες εκεί πέρα. Μπορούν να έχουν ηγετικό ρόλο στις ομάδες τους και σίγουρα θα νιώσουν πολύ μεγάλο σεβασμό από όλους στο Ιράν».
Την εκτίμηση και σεβασμό που έλαβες στην Τουρκική ομάδα που κοουτσάριζες, την έλαβες στην Ιρανική;
«Μπορώ να σου πω ότι σε τρεις μήνες που ήμουν στο Ιράν έλαβα περισσότερο σεβασμό απ΄ ό,τι τέσσερα χρόνια στην Τουρκία».
Μπα! Πώς αυτό;
«Στην Τουρκία είχαν ξένους προπονητές γενικότερα… Εντάξει, δέθηκα πάρα πολύ με την Χατάι….δεν το συζητάω, περάσαμε πολύ καλά χρόνια με επιτυχίες, πολύ καλές στιγμές, δέθηκα πολύ με τον κόσμο αλλά αυτό για την Τουρκία δεν ήταν κάτι ιδιαίτερο. Στο Ιράν, να πάει μια ξένη προπονήτρια, να αλλάξει τόσο πολύ τη νοοτροπία της ομάδας μέσα σε τρεις μήνες και να τους δείξει τόσο διαφορετικά πράγματα, τα οποία διψούσαν να μάθουν, νομίζω ότι ήταν κάτι αξιοσημείωτο. Κάναμε δυο τρεις νίκες και με πήραν και με σήκωσαν στον αέρα, χωρίς υπερβολή… Και το ένιωθαν πραγματικά».
Θες να μαθαίνεις πρώτος τα νέα από το TrikalaVoice.gr;
Διαθέσιμο στο Google Play
