Ο μαραθώνιος και ημιμαραθώνιος αγών δρόμου στην λετονική πρωτεύουσα Ρίγα έλαβαν χώρα την 14 Μα’ί’ου 2017. Σ’αυτόν έλαβε μέρος και ο γράφων, Ιωάννης Ξηρός, μέλος του ΕΟΣ Αχαρνών, του ΣΠΟΡΤ Τρικάλων και του Συλλόγου Δρομέων Τρικάλων στον ημιμαραθώνιο αγώνα των 21,1 χλμ.
Η Ρίγα είναι η πρωτεύουσα της Λετονίας(Λάτβια την ονομάζουν οι ίδιοι) με 800.000 κατοίκους σε σύνολο 1.5000.000 κατοίκων της χώρας, πανέμορφη και αρχοντική πρωτεύουσα του Βορρά. Περίπου 2.000 δρομείς συμμετείχαν στον μαραθώνιο, 4.000 στον ημιμαραθώνιο και άνω των 31.000 ήταν οι αθλητές των αγώνων των 10 και 6 χιλιομέτρων σε μια ημέρα ηλιόλουστη που ο βόρειος καιρός μας την έκανε δώρο. Ως συνήθως στους διεθνείς αγώνες δρόμου προσέρχονται μεγάλοι αθλητές από όλον τον κόσμο, οι οποίοι προσπαθούν να καταρρίψουν τα προηγούμενα ρεκόρ των άλλων μεγάλων αθλητών και των ιδίων. Η διοργάνωση ήταν άψογη και οι διοργανωτές φρόντισαν ώστε τίποτε να μην λείψει από τους συμμετέχοντες κατά την διαδρομή, η οποία περνούσε από όλα τα ιστορικά σημεία και αξιοθέατα αυτής της ωραίας πόλης.
Οι διοργανωτές είχαν μια καταπληκτική εκδήλωση την παραμονή 13 Μα’ί’ου, κάτι που σπάνια συναντά κανείς σε διεθνείς μαραθώνιους. Το μεσημέρι της παραμονής έλαβε χώρα μια τεράστια παρέλαση των συμμετεχόντων κάτω από τις σημαίες των χωρών τους υπό τους ήχους μουσικών και εκφωνητών, τις οποίες κρατούσαν ντόπιες καλλονές, ντυμένες με παραδοσιακές στολές. Ο γράφων στάθηκε κάτω από την ελληνική σημαία, πλην όμως διαπίστωσε οτι ήταν μόνος του, χωρίς άλλος Ελλην αθλητής ή επισκέπτης να υπάρχει. Εκεί, σ’αυτήν την μεγάλη των εθνών παρέλαση, κάτω από την σκέπη της ελληνικής σημαίας, ο γράφων ένιωσε οτι εκπροσωπούσε την Ελλάδα. Πράγματι αλησμόνητες στιγμές.
Κατά την διάρκεια των αγώνων που λόγω όγκου κράτησαν μέχρι αργά το απόγευμα ο κόσμος επευφημούσε τους δρομείς και οι μουσικοί και οι εκφωνητές κρατούσαν το ηθικό υψηλά. Οι διεθνείς αγώνες δρόμου είναι ο καθείς μια αξέχαστη εμπειρία ζωής πέραν περιγραφής, αλλά όλοι πιστεύουμε οτι συμμετέχουμε σε κάτι σπουδαίο.Για την ιστορία αναφέρω οτι στον μαραθώνιο των 42 χλμ. νίκησε στους άνδρες ο Κενυάτης Josefh Kyengo Munywoki με χρόνο 2.12.14 και στις γυναίκες η Αιθιοπίς Bekeleh Daba με 2.31.22.
Οι χώρες της Βαλτικής είναι δασώδεις και αγροτικές με πολλά νερά, λίμνες και ποτάμια. Ο Νταουγκάβα, τεραστίων διαστάσεων ποταμός διασχίζει την Ρίγα και έχει σημαδέψει την Ιστορία της. Το ταξίδι του γράφοντος συνεχίστηκε οδικώς μέχρι το Ταλίν, πρωτεύουσα της Εσθονίας και το γραφικό Τάρτου, πράγμα που μας έδωσε την ευκαιρία να διαπιστώσουμε ιδίοις όμμασι την ομορφιά της Βαλτικής και επισκεπτόμενοι τα μουσεία να γνωρίσουμε την Ιστορία και την προσφορά των λαών της στον πολιτισμό.
Λαοί που ανήκουν στην φινο-ουγγρική φυλή οι βαλτικοί, επομένως τουρκικής απώτερης καταγωγής, προήλθαν από τις στέπες της Κεντρικής Ασίας υπό διάφορες ονομασίες. Μέχρι το 1.200 δεν υπήρχαν κρατικές οντότητες στις περιοχές τους. Η Λάτβια και η Εσθονία οφείλουν τα πρώτα κράτη τους στους Γερμανούς του σταυροφορικού Τάγματος των Τευτόνων Ιπποτών, οι οποίοι μετά την εκδίωξη των σταυροφόρων από τους Αγίους Τόπους εστράφησαν ανατολικά(Drang nach Osten).Οι Γερμανοί ιππότες αφού πέρασαν από την Ρουμανία, την Ανατολική Πρωσία(σημερινό ρωσικό Καλίνινγκραντ) και την Λιθουανία, αφήνοντας εκεί Γερμανούς εποίκους, κατέλαβαν περί το 1.200 τις βαλτικές χώρες και οι Δανοί την Β.Εσθονία.Μέχρι τον 14ο αιώνα είχε επιβληθεί ο Χριστιανισμός και η Φεουδαρχία με Γερμανούς επισκόπους και άρχοντες και συγκεκριμένες κρατικές οντότητες με ανεπτυγμένο εμπόριο και τεχνολογία και με τις μεγάλες πόλεις να ανήκουν στην Χανσεατική Ενωση. Η γερμανική επίδραση είναι ακόμη έντονη στους βαλτικούς λαούς, απόδειξη οτι ο Προτεσταντισμός εξαπλώθηκε εύκολα και αναίμακτα εκεί. Ο Τσάρος της Ρωσίας Ιβάν ο Τρομερός κτυπά το 1566 την Λάτβια και οι Γερμανο-Λετονοί αναγκάζονται να ζητήσουν προστασία από την ισχυρή τότε Πολωνο-λιθουανική Ενωση, η οποία έδιωξε τους Ρώσους εισβολείς και κράτησε την Βαλτική μέχρι το 1656, οπότε η Σουηδία τους διεδέχθη ως κυρίαρχος της χώρας. Η σουηδική κυριαρχία κράτησε ως το 1721, οπότε ξέσπασε ο Μέγας Βόρειος Πόλεμος με μεγάλο νικητή την τσαρική Ρωσία, η οποία ενσωμάτωσε στην Αυτοκρατορία της τα βαλτικά κράτη μέχρι το 1919, οπότε με την λήξη του Α’ Παγκ. Πολέμου και την ήττα της Ρωσίας τα κράτη της Βαλτικής απέκτησαν για πρώτη φορά την ανεξαρτησία τους.
Οι Τσάροι δεν ήταν από τους χειρότερους κατακτητές, παρόλο που οι Ρώσοι θεωρούνται προαιώνιοι εχθροί. Η όποια βιομηχανία υπάρχει , το εμπόριο και η τεχνολογία της εποχής και η θαυμάσια αρχιτεκτονική τύπου μπαρόκ των πόλεων αναπτύχθηκε κατά την εποχή των Τσάρων. Αυτό οδήγησε στην δημιουργία αστικής εθνικής τάξης με εθνική συνείδηση για πρώτη φορά στις χώρες αυτές. Αυτή ακριβώς η εθνική συνείδηση που δημιούργησε αντίσταση στον κατακτητή εξεδίωξε τον Κόκκινο Στρατό το 1919. Το 1939 οι Ρώσοι επανήλθαν ως κομμουνιστές πλέον με το Σύμφωνο Μολότωφ-Ρίμπεντροπ και τα βαλτικά κράτη ούτε ενωμένα, ούτε κατά μόνας δεν τόλμησαν να αντιμετωπίσουν τον προαιώνιο εχθρό. Κατά την επίθεση του Χίτλερ εναντίον της Ρωσίας συμμάχησαν με τους Γερμανούς, πλην η ήττα της Γερμανίας το 1944 οδήγησε στην ανακατάληψη των βαλτικών χωρών από τους Ρώσους και σύμφωνα με ό’τι αναφέρουν οι ίδιοι στα εθνικά μουσεία τους, άρχισε η σκοτεινότερη περίοδος της Ιστορίας τους. Χιλιάδες εκτελέστηκαν ως τιμωρία και αντεκδίκηση για τις επίσης χιλιάδες εκτελέσεις Ρώσων κατά την γερμανική Κατοχή. 42.000 Λετονοί και χιλιάδες άλλοι Εσθονοί εστάλησαν στην Σιβηρία και ουδέποτε επέστρεψαν και γενικώς πάνω από 190.000 υπέφεραν παντοειδώς μόνο στην Λετονία. Η Σκοτεινή Περίοδος τερματίστηκε το 1991 οπότε η κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης επέφερε και την Ανεξαρτησία των Βαλτικών Χωρών, οι οποίες τώρα ανήκουν στο ΝΑΤΟ στην Ευρ. Ενωση και στην Ευρωζώνη. Ο φόβος όμως απέναντι στους Ρώσους πάντα υπάρχει, παρά την ύπαρξη ισχυρών ρωσικών μειονοτήτων, οι οποίοι ζουν αρμονικά με τους εντόπιους. Είναι πτωχοί λαοί χωρίς ιδιαίτερους φυσικούς πόρους. Ο μέσος μισθός είναι μεταξύ 500 και 700 ευρώ και η μέση σύνταξη μεταξύ 300 και 500 ευρώ. Παρόλα αυτά και αυτοί μας δανείζουν. Ο γράφων αφήνει τα όποια συμπεράσματα επ’αυτού στους αναγνώστες,αισθάνθηκε όμως ντροπή που μας δανείζουν τόσο φτωχοί άνθρωποι για να κρατούμε εμείς έναν τρόπο ζωής πλουσιότερο από τον δικό τους.
Το ταξίδι τελείωσε τη 19 Μα’ί’ου με την επιστροφή σε μια Ελλάδα η οποία για μια ακόμη φορά διαδήλωνε και απεργούσε (μια ρουτίνα που κατάντησε πια κωμική). Αποχαιρέτησα την Βαλτική πλήρης εμπειριών και γνώσεων και συνιστώ ένα ταξίδι στους βόρειους αυτούς φίλους μας, οι οποίοι τόσο πολύ θέλουν διακοπές στην δική μας χώρα μα τόσο λίγοι από αυτούς το μπορούν.
Ιωάννης Ξηρός