Την επόμενη Πέμπτη συμπληρώνεται ένας χρόνος από την επικράτηση του Ντόναλντ Τραμπ στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ – έναν πραγματικό πολιτικό σεισμό που συγκλόνισε την Αμερική, θέτοντας υπό αμφισβήτηση όλες τις σταθερές της διεθνούς τάξης πραγμάτων που εδραιώθηκε μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Ο άκρως αντισυμβατικός Ρεπουμπλικανός υποψήφιος είχε υψώσει προεκλογικά τη σημαία του εθνικισμού και του οικονομικού προστατευτισμού, με πολεμικές κραυγές εναντίον της παγκοσμιοποίησης: οικονομικός πόλεμος με την Κίνα, ακύρωση μεγάλων συμφωνιών ελευθέρου εμπορίου –από τη NAFTA, στη Βόρεια Αμερική, μέχρι την TTP, στην Ασία και τον Ειρηνικό– αναδίπλωση της Αμερικής από τη Συρία, αμφιβολίες για την αξία χρήσης του ΝΑΤΟ, εκστρατεία εναντίον των μεταναστών.
Ολα αυτά βρίσκονταν ψηλά στην ατζέντα του νέου προέδρου, κατά τον οποίο η υπερδύναμη γινόταν θύμα εκμετάλλευσης από όλο τον υπόλοιπο κόσμο, ήταν το πραγματικό θύμα της παγκοσμιοποίησης – μια κατάσταση πραγμάτων την οποία εμφανιζόταν αποφασισμένος να τερματίσει.
Πενιχρός απολογισμός
Ενα χρόνο αργότερα, η ατμόσφαιρα στον Λευκό Οίκο δεν είναι και τόσο εορταστική. Οι θρυλούμενες διασυνδέσεις του επιτελείου Τραμπ με τη Ρωσία εξακολουθούν να δηλητηριάζουν την πολιτική ατμόσφαιρα και η δαμόκλειος σπάθη του ειδικού ανακριτή Ρόμπερτ Μιούλερ επικρέμαται πάνω από τον Αμερικανό πρόεδρο, ειδικά μετά την απαγγελία κατηγοριών εναντίον των Πολ Μάναφορτ, Ρικ Γκέιτς και Τζορτζ Παπαδόπουλου. Το Ρεπουμπλικανό Κόμμα βρίσκεται σε κατάσταση σύγχυσης και διχασμού, ενώ ο απολογισμός των πεπραγμένων κυβέρνησης και Κογκρέσου στον ένα αυτό χρόνο είναι εξαιρετικά πενιχρός. Στο εσωτερικό μέτωπο, η αναθεώρηση του Obamacare μπήκε στο ψυγείο λόγω των αγεφύρωτων αντιθέσεων στους κόλπους της ρεπουμπλικανικής πλειοψηφίας και δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι οι άλλες μεταρρυθμίσεις που έχουν δρομολογηθεί θα έχουν καλύτερη τύχη. Στο πεδίο της διεθνούς πολιτικής, αν εξαιρέσει κανείς την ακύρωση της ΤΤΡ, οι μέχρι σήμερα επιλογές του δεν διαφοροποιούνται και πολύ από εκείνες της κυβέρνησης Ομπάμα. Κάποιες φορές, μάλιστα, την ξεπέρασαν – όπως στην επιλογή του Τραμπ να βομβαρδίσει πρώτη φορά στόχους του συριακού στρατού, εξοργίζοντας και τη Ρωσία, προς την οποία προεκλογικά ήταν διατεθειμένος να ρίξει γέφυρες.
Τη συνέχιση της στρατηγικής επιλογής Ομπάμα να μεταφέρει το κέντρο βάρους της αμερικανικής γεωπολιτικής στη ζώνη Ασίας – Ειρηνικού σηματοδοτεί και η μεγάλη περιοδεία Τραμπ στην περιοχή, που ξεκίνησε προχθές και θα κρατήσει 12 μέρες, με σταθμούς σε Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Βιετνάμ, Φιλιππίνες και Κίνα. Το κορεατικό πρόβλημα, αλλά και οι πρόσφατες, σημαντικές εξελίξεις σε Κίνα και Ιαπωνία προσδίδουν έντονο ενδιαφέρον στην περιοδεία του.
Αντιμέτωπος με έναν πολιτικά ανανεωμένο Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ, που μόλις εδραίωσε αποφασιστικά τη θέση του στο πρόσφατο συνέδριο του κόμματος, ο Ντόναλντ Τραμπ αναμένεται να αναπροσαρμόσει τις θέσεις του, υιοθετώντας –έστω και αποσπασματικά– την TPP. Η πρωτοβουλία των υπόλοιπων κρατών της TPP –εκτός των ΗΠΑ– για επαναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας οδήγησε σε γεφύρωση των διαφορών, προσφέροντας τη δυνατότητα στον Ιάπωνα πρωθυπουργό Σίνζο Αμπε να προειδοποιήσει τον Αμερικανό προσκεκλημένο του ότι δεν θα δεχθεί ξεχωριστή διμερή εμπορική συμφωνία Ιαπωνίας – ΗΠΑ.
Η επανεκλογή Αμπε με ισχυρά ποσοστά στην Ιαπωνία και η ενισχυμένη επιθετικότητα του καθεστώτος της Βόρειας Κορέας στερούν από τον πρόεδρο Τραμπ τη διπλωματική ελευθερία κινήσεων, που απολάμβανε ο προκάτοχός του, Μπαράκ Ομπάμα. Οι πολεμοχαρείς δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ πέτυχαν μόνο να οξύνουν την κρίση στην κορεατική χερσόνησο, ενισχύοντας ουσιαστικά τον Βορειοκορεάτη ηγέτη Κιμ Γιονγκ Ουν και απειλώντας με αποσταθεροποίηση την ευρύτερη περιοχή.
Στο μεταξύ, πυρετώδεις φαίνεται πως υπήρξαν οι προετοιμασίες για τη μαραθώνια επίσκεψη Τραμπ στην Ασία, σύμφωνα με το περιοδικό Politico. Πρωταρχικό μέλημα των συμβούλων του Αμερικανού προέδρου παραμένει η αποφυγή διπλωματικών ατοπημάτων, για τα οποία η προεδρία Τραμπ έχει ήδη γίνει περιβόητη. Οι στενότεροι συνεργάτες του Τραμπ, όπως ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Χ. Ρ. Μακμάστερ, ο υπουργός Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον και ο υπουργός Αμυνας Τζέιμς Μάτις, προγραμμάτισαν τον τελευταίο μήνα δεκάδες ώρες συσκέψεων με τον πρόεδρο, προετοιμάζοντάς τον για κάθε ενδεχόμενο. Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένονται οι επαφές του Ντόναλντ Τραμπ με τον Κινέζο πρόεδρο Σι. Αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου υποστηρίζουν ότι ο πρόεδρος Τραμπ ανυπομονεί να συναντηθεί και πάλι με τον Κινέζο ομόλογό του, με τον οποίο φέρεται να έχει αναπτύξει καλή προσωπική σχέση. Οι έπαινοι του Τραμπ για τον Σι έχουν, όμως, προκαλέσει απορίες μεταξύ των συντηρητικών συμμάχων του Λευκού Οίκου, οι οποίοι αναρωτιούνται ποιος Τραμπ θα κατέβει από τα σκαλιά του προεδρικού αεροσκάφους στην Ασία: Ο επιθετικός Τραμπ της προεκλογικής περιόδου, που είχε δηλώσει ότι η Κίνα «βιάζει» τις ΗΠΑ ή ο μελίρρυτος επιχειρηματίας, πάντα πρόθυμος να διαπραγματευθεί και να συμφωνήσει;
kathimerini.gr