Μετά από συνομιλίες, σχεδόν, επτά ωρών, Βλαντιμίρ Πούτιν και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσαν σε κοινή συνέντευξη Τύπου πως Ρωσία και Τουρκία θα συνεργαστούν και θα ξεκινήσουν κοινές περιπολίες σε ζώνη ασφαλείας βάθους 10 χιλιομέτρων στη Συρία.
Ο Ρώσος πρόεδρος τόνισε ότι οι ξένες δυνάμεις που έχουν αναπτυχθεί στη Συρία παράνομα θα πρέπει να εγκαταλείψουν τα εδάφη, προσθέτοντας πως και η Αγκυρα συμμερίζεται αυτή τη θέση, όπως επίσης και την ιδέα ότι η κυριαρχία της Συρίας θα πρέπει να διατηρηθεί. Ο Πούτιν είπε ότι ο Ερντογάν του εξήγησε λεπτομερώς τους στόχους της τουρκικής στρατιωτικής επιχείρησης, τονίζοντας ότι σημασία έχει να μην επιτραπεί, τις ενέργειες της Τουρκίας στην Συρία, να τις εκμεταλλευθούν οι τρομοκράτες. Η κατάσταση «στο έδαφος» της Συρίας δεν πρέπει να αποτελέσει εμπόδιο για την λειτουργία της Συνταγματικής Επιτροπής, πρόσθεσε.
Από την πλευρά του ο Τούρκος πρόεδρος επανέλαβε ότι δεν επιθυμεί ξένα εδάφη, καθώς και ότι η Τουρκία «κάνει ό,τι μπορεί να απελευθερώσει εκτάσεις από μαχητές».
Ο Ερντογάν, ξεκινώντας την ομιλία του, εξέφρασε τα συλλυπητήρια του για τον θάνατο δύο Ρώσων μηχανικών που συμμετείχαν στην κατασκευή του πυρηνικού σταθμού στο Άκουγιου, ενώ εν συνεχεία ανέφερε ότι η Ρωσία και η Τουρκία συμφώνησαν να πραγματοποιούν κοινές περιπολίες στην Βόρειο Συρία. Οι κουρδικές ένοπλες ομάδες θα πρέπει να αρχίσουν να αποχωρούν από αύριο Τετάρτη από τη ζώνη ασφαλείας που εκτείνεται σε βάθος 30 χιλιομέτρων από τα σύνορα της Τουρκίας, είπε ακόμη, και για αυτό τον λόγο έχουν στην διάθεση τους 150 ώρες αρχίζοντας από το μεσημέρι της Τετάρτης.
Μόλις ολοκληρωθεί αυτό το διάστημα των 150 ωρών θα αρχίσουν οι κοινές περιπολίες δυτικά και ανατολικά από το σημείο που πραγματοποιείται η επιχείρηση «Πηγή της Ειρήνης». Σύμφωνα με τον Ερντογάν, οι κοινές περιπολίες θα πραγματοποιούνται σε βάθος 10 χιλιομέτρων από τα σύνορα με την Τουρκία.
Οι πρόεδροι της Ρωσίας και Τουρκίας συζήτησαν επίσης την ένταξη των τουρκικών τραπεζών στο σύστημα μεταβίβασης δεδομένων για διεξαγωγή συναλλαγών της Κεντρική τράπεζας της Ρωσίας. Στο ζήτημα αυτό αναφέρθηκε ο Πούτιν, λέγοντας ότι «μιλήσαμε για μία σημαντική συμφωνία η οποία προβλέπει την ενεργό αξιοποίηση του ρουβλίου και της τουρκικής λίρας στις εμπορικές συναλλαγές, αλλά και την διεύρυνση της αποδοχή των ρωσικών καρτών Mir στην επικράτεια της Τουρκίας και την σύνδεση των τουρκικών τραπεζών και εταιρειών στο σύστημα διατραπεζικών συναλλαγών της Τράπεζας της Ρωσίας». Η Ρωσία και η Τουρκία, συμφώνησαν επίσης να καταπολεμήσουν όλες τις μορφές τρομοκρατίας και να αντιταχθούν στις αποσχιστικές τάσεις στη Συρία.
Μνημόνιο συνεργασίας για την επιστροφή των προσφύγων
Παράλληλα, όπως συμφωνήθηκε, η Μόσχα και η Άγκυρα θα διευκολύνουν από κοινού την επιστροφή των Σύρων προσφύγων στη χώρα τους.
Το κείμενο αυτό αναφέρει ότι θα ξεκινήσουν «κοινές προσπάθειες για να διευκολυνθεί η επιστροφή των προσφύγων με ασφαλή τρόπο» σε εθελοντική βάση.
Η Τουρκία έχει δηλώσει ότι επιθυμεί τον επαναπατρισμό δύο εκατομμύριων Σύρων προσφύγων.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ είπε ότι η στρατιωτική επιχείρηση «Πηγή της Ειρήνης» της Τουρκία τερματίζεται και οι εξελίξεις θα εξαρτηθούν από την αποχώρηση των κουρδικών δυνάμεων. «Η επιχείρηση φτάνει στο τέλος της, τώρα όλα θα εξαρτηθούν από το αν θα τηρηθούν οι συμφωνίες, κυρίως σε ό,τι αφορά την απεμπλοκή των δυνάμεων και του εξοπλισμού και την αποχώρηση των κουρδικών στρατιωτικών σχηματισμών», τόνισε ο Λαβρόφ.
Ο απολογισμός
Μετά τις πολύωρες συνομιλίες στο Σότσι, ο Πούτιν εξέφρασε την ικανοποίησή του για τις αποφάσεις που ελήφθησαν, τις οποίες χαρακτήρισε «πολύ σημαντικές, αν όχι βαρυσήμαντες, για την επίλυση αυτής της τεταμένης κατάστασης» στα σύνορα των δύο χωρών. Υψηλόβαθμος Τούρκος αξιωματούχος χαρακτήρισε «εξαιρετική» τη συμφωνία.
Η προηγούμενη συμφωνία Τουρκίας-ΗΠΑ περιοριζόταν στο κεντρικό τμήμα της μεθορίου, ανάμεσα στις συριακές πόλεις Τελ Αμπιάντ και Ρας αλ Άιν, όπου επικεντρωνόταν και η στρατιωτική επιχείρηση των τουρκικών δυνάμεων. Με τη νέα συμφωνία Τουρκίας-Ρωσία, το μήκος της περιοχής από την οποία θα πρέπει να αποχωρήσουν οι YPG είναι τριπλάσιο και καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της έκτασης που επιθυμούσε τη Τουρκία να συμπεριληφθεί στη ζώνη ασφαλείας. Η Τουρκία θα διατηρήσει το πάνω χέρι στη ζώνη μεταξύ Τελ Αμπιάντ (την οποία κατέλαβε με την έναρξη της επιχείρησης «Πηγή Ειρήνης) και Ρας αλ Άιν (απ’ όπου αποχώρησαν οι Κούρδοι την Κυριακή). Θα έχει δηλαδή υπό τον άμεσο έλεγχό της μια ζώνη μήκους 120 χιλιομέτρων.
«Το αποτέλεσμα της σημερινής συνάντησης Πούτιν-Ερντογάν στο Σότσι δείχνει ότι ο Ερντογάν έχει γίνει ειδήμων στο να θέτει τις ΗΠΑ και τη Ρωσία τη μία απέναντι στην άλλη για να μεγιστοποιεί τα κέρδη της Άγκυρας», σχολίασε ο Σονέρ Καγκαπτάι, ο διευθυντής του τουρκικού προγράμματος του Washington Institute σε ανάρτησή του στο Twitter. «Η Τουρκία πήρε τη ζώνη ασφαλείας που ήθελε όλον αυτόν τον καιρό», πρόσθεσε.
Λίγα λεπτά πριν ανακοινωθεί η συμφωνία Ρωσίας-Τουρκίας, υψηλόβαθμος Αμερικανός αξιωματούχος είπε ότι ο διοικητής των κουρδικών δυνάμεων στη βορειοανατολική Συρία ενημέρωσε τις ΗΠΑ ότι είχε υλοποιήσει όλες τις δεσμεύσεις που απέρρεαν από τη συμφωνία ΗΠΑ-Τουρκίας κα ότι οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) αποχώρησαν από την περιοχή.
Οι συριακές και οι ρωσικές δυνάμεις έχουν ήδη μπει σε δύο μεθοριακές πόλεις, τη Μάνμπιτζ και το Κομπάνι, που βρίσκονται εντός της σχεδιαζόμενης «ζώνης ασφαλείας» αλλά στα δυτικά των στρατιωτικών επιχειρήσεων της Τουρκίας. Ο Ερντογάν είχε δηλώσει ότι θα δεχόταν την παρουσία στρατευμάτων του συριακού καθεστώτος σε αυτήν την περιοχή, εφόσον αποχωρούσαν οι YPG. Σήμερα, μετά τις συνομιλίες στο Σότσι, έκανε λόγο για μια «ιστορική συμφωνία».