Από τη στιγμή που ο Εμανουέλ Μακρόν επέλεξε να «ενεργοποιήσει» το – κατά πολλούς – αμφιλεγόμενο άρθρο 49.3 για την παράκαμψη της Εθνοσύνελευσης στη διαδικασία θέσπισης της κυβερνητικής μεταρρύθμισης στο συνταξιοδοτικό, ήταν δεδομένο πως η σημερινή ημέρα θα ήταν μια μέρα κινηματικής «έντασης» στη Γαλλία. Σε συνέχεια των πολύμηνων κινητοποιήσεων κατά του σχεδίου νόμου της κυβέρνησης, οι Γάλλοι βρέθηκαν ξανά μαζικά στους «δρόμους», χωρίς να λείπουν και τα παρατεταμένα επεισόδια, με επίκεντρο το Παρίσι.
Οι δρόμοι της Γαλλίας γέμισαν – για ένατη φορά από την 19η Ιανουαρίου – από διαδηλωτές που εξέφραζαν εκ νέου την αντίθεση τους στη μεταρρύθμιση Μακρόν. Σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικών, περίπου 1 εκατομμύριο πολίτες συμμετείχαν στις κινητοποιήσεις σε όλη τη χώρα και περίπου 120.000 διαδήλωσαν στους δρόμους του Παρισιού. Αρκετά διαφορετικές από την επίσημη κυβερνητική ανακοίνωση ήταν οι εκτιμήσεις του συνδικάτου CGT, το οποίο έκανε λόγο για πάνω από 3,5 εκατομμύρια διαδηλωτές σε όλη τη χώρα και για 800.000 μόνο στην πρωτεύουσα.
Η εξέλιξη των απεργιακών κινητοποιήσεων
Η «κινητικότητα» ήταν διάχυτη από πολύ νωρίς στο Παρίσι. Όπως αναφέρει η Le Monde, μια από τις πρώτες δράσεις των διαδηλωτών κατά τη σημερινή μέρα απεργίας, ήταν να αποκλείσουν την οδική πρόσβαση σε ορισμένα σημεία του αεροδρομίου Σαρλ ντε Γκολ. Την ίδια στιγμή, περισσότερα από τα μισά δρομολόγια τρένων ακυρώθηκαν – σύμφωνα με ενημέρωση του εθνικού σιδηροδρομικού φορέα – με τα συνδικάτα να υποστηρίζουν πως πάνω από το ένα τρίτο του προσωπικού των τρένων θα συμμετείχε στην απεργία.
Ταυτόχρονα, συνεχίζεται μέχρι και τη Δευτέρα η «κυλλιόμενη» απεργία των εργαζομένων στην καθαριότητα, την ώρα που οι σακούλες με τους χιλιάδες τόνους σκουπιδιών που έχουν συσσωρευτεί στην πρωτεύουσα έχουν μετατραπεί σε «σύμβολο» των κινητοποιήσεων κατά της μεταρρύθμισης Μακρόν. Δεν εντοπιζόταν, όμως, μόνο στο Παρίσι ο «πυρετός» των κινητοποιήσεων. Αντίθετα, περισσότερες από 250 διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν σε όλη τη χώρα με τους διαδηλωτές να φωνάζουν συνθήματα και να κρατούν πλακάτ κατά του Μακρόν, αλλά κατά της πρωθυπουργού Ελιζαμπέτ Μπορν. Αλλωστε κατόπιν πρωτοβουλίας της Μπορν «ενεργοποιήθηκε» η διάταξη 49.3 για την παράκαμψη της Εθνοσύλευσης και τη θέσπιση μεταξύ άλλων της αύξησης του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 62 στα 64 έτη. Σημειώνεται ότι οι διαδηλωτές έβαλαν στο στόχαστρο και αποθήκες πετρελαίου, ενώ απέκλεισαν έναν τερματικό σταθμό LNG στην πόλη της Δουνκέρκης.
Επεισόδια, οδοφράγματα και χημικά
Το απόγευμα και κατά την κορύφωση των διαδηλώσεων, εντάσεις και επεισόδια σημειώθηκαν στην πρωτεύουσα της Γαλλίας. Οι αστυνομικές δυνάμεις προχώρησαν σε χρήση δακρυγόνων για να απωθήσουν διαδηλωτές, ενώ λίγο πριν νυχτώσει το επίκεντρο των συγκρούσεων βρισκόταν στην περιοχή της Όπερας, όπου ομάδες διαδηλωτών έβαλαν φωτιές σε αντικείμενα. Το κλίμα στο συγκεκριμένο σημείο κατέστη ιδιαίτερα τεταμένο με τις αστυνομικές δυνάμεις να εντείνουν την παρουσία τους για να προστατεύσουν τους πυροσβέστες που εκείνοι τη στιγμή επιχειρούσαν για να κατασβήσουν τις εστίες που υπάρχουν σε δρόμους της πόλης. Σύμφωνα με την Le Monde συνελήφθησαν 172 άτομα, ενώ υπάρχουν πληροφορίες για 149 τραυματίες αστυνομικούς. Ενώ το Reuters αναφέρει ότι άγνωστοι προκάλεσαν εκτεταμένες υλικές ζημιές σε πολυκαταστήματα με την αστυνομία να κάνει εκτεταμένη χρήση χημικών και βομβίδων κρότου-λάμψης. Επιπλέον χρησιμοποιήθηκαν και οι «αύρες» της αστυνομίας οι οποίες εκτόξευαν νερό με μεγάλη πίεση.
Σημειώνεται ότι τα εργατικά συνδικάτα είχαν εκφράσει την ανησυχία τους ότι οι διαμαρτυρίες θα μπορούσαν να γίνουν πιο βίαιες, εάν η κυβέρνηση δεν λάβει υπόψη την αυξανόμενη λαϊκή οργή. Πάντως, ήδη ανακοινώθηκε πως και η επόμενη Τρίτη, 28 Μαρτίου, θα είναι μέρα απεργίας με τα συνδικάτα να διαμηνύουν πως οι κινητοποιήσεις αποτελούν απάντηση στο «ακατανόητο πείσμα του Μακρόν», ενώ ξεκαθαρίζουν πως το εκρηκτικό κλίμα και οι εντάσεις βαραίνουν μόνο τον «αδιάλλακτο» Γάλλο πρόεδρο.
Police used tear gas in attempt to disperse demonstrators in Lorient, France, amid ongoing pension reform protests that have gripped cities across the country. https://t.co/KdSofbjo1S pic.twitter.com/LHQegj6Stf
— ABC News (@ABC) March 23, 2023
Κλιμάκωση της οργής μια μέρα μετά τη συνέντευξη Μακρόν
Βρισκόμενος, ίσως, στη μεγαλύτερη πολιτική κρίση της προεδρικής του θητείας, ο Μακρόν πραγματοποίησε χτες την πρώτη του δημόσια εμφάνιση μετά την εφαρμογή του 49.3. Ο Γάλλος πρόεδρος, παρότι προσπάθησε να φανεί πιο συναινετικός και διατεθειμένος να ανοίξει ξανά δίαυλο επικοινωνίας με τα συνδικάτα, επί της ουσίας παρέμεινε ανυποχώρητος ως προς την «αναγκαιότητα» εφαρμογής των προωθούμενων αλλαγών στο συνταξιοδοτικό. Μίλησε για μια «αντιδημοφιλή» επιλογή, την οποία «αναγκαστικά» υιοθετεί προκειμένου να διασωθεί το ασφαλιστικό σύστημα, ενώ παραδέχτηκε ότι μέχρι αυτή τη στιγμή η κυβέρνηση του δεν έχει κατορθώσει να πείσει την πλειοψηφία του γαλλικού λαού για το περιεχόμενο των μέτρων. Εξέφρασε την εμπιστοσύνη του στην πρωθυπουργό Μπορν, ενώ ως προς τις κινητοποιήσεις ξεκαθάρισε πως «σέβεται το δημοκρατικό δικαίωμα σε διαδηλώσεις και απεργίες», όμως συμπλήρωσε ότι «η βία δεν μπορεί να γίνει ανεκτή».
Κι αν ο Μακρόν επεδίωκε με τη συνέντευξη του να κατευνάσει τις αντιδράσεις και να δημιουργήσει μια αίσθηση αποκλιμάκωσης – δεσμεύτηκε για σύντομη επιστροφή στην κανονικότητα – το κλίμα των σημερινών κινητοποιήσεων αναδεικνύει το εμπεδωμένο κλίμα οργής σε ένα μεγάλο τμήμα της γαλλικής κοινωνίας.
Δημοσίευμα του Guardian σημείωνει πως η χθεσινή τηλεοπτική εμφάνιση του Μακρόν «εξόργισε» – όχι μόνο τους πιο άμεσα ενδιαφερόμενους για τις αλλαγές στο συνταξιοδοτικό – αλλά και τη νεολαία της χώρας. Το ίδιο δημοσίευμα θίγει και μια άλλη, λιγότερη γνωστή πτυχή του θέματος, η οποία αφορά τις γυναίκες που συμμετέχουν στις κινητοποιήσεις. Για πολλές γυναίκες που αφιέρωσαν χρόνια στην ανατροφή των παιδιών τους, βάζοντας σε δεύτερη μοίρα την καρίερα τους ή για γυναίκες που ήταν χαμηλόμισθες και εργάζονταν υπό συνθήκες εκμετάλλευσης το σχέδιο νόμου αποτελεί μια «διπλή τιμωρία», αναφέρει ο Guardian.