Ο σιδηρόδρομος “Harz Narrow Gauge Railways” στη Γερμανία που κατάφερε να επιβιώσει έπειτα από πολέμους, πολιτικές αναταραχές και οικονομικές δυσκολίες, είναι από τα λίγα μέρη στον κόσμο που εξακολουθούν να πραγματοποιούν τακτικά δρομολόγια με ατμοκίνητα τρένα, καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Διαθέτει δίκτυο 140 χιλιομέτρων και μεταφέρει πάνω από ένα εκατομμύριο επιβάτες κάθε χρόνο.
Η σιδηροδρομική γραμμή ξεκίνησε τη λειτουργία της, στις 27 Μαρτίου του 1899 και γρήγορα απέκτησε μεγάλη φήμη και μετατράπηκε σε τουριστικό αξιοθέατο της περιοχής. Αν και η κορυφή του βουνού που διασχίζει ήταν εν μέρει ανοιχτή για τουρίστες μεταξύ του 1948 και του 1959, από τον Αύγουστο του 1961 και μετά, η περιοχή ανακηρύχθηκε στρατιωτική ζώνη, από την κυβέρνηση της Ανατολικής Γερμανίας και το οροπέδιο της κορυφής “Brocken” σφραγίστηκε.
Στην ανατολική πλευρά των συνόρων μετά το 1961, οι κάτοικοι της περιοχής δέχονταν δρακόντειους περιορισμούς με σκοπό να τους αποτρέψουν να φύγουν στη Δυτική Γερμανία.
Συχνά απαιτούνταν και ειδικές άδειες (οι οποίες σπάνια γινόντουσαν δεκτές) προκειμένου να επισκεφθούν άλλες περιοχές της χώρας, ακόμη και για να μπορέσουν να δουν μέλη της οικογένειας.
Πρώην συντάκτης περιοδικού για ατμοκίνητα τρένα, “Steam Railway”, σχολίασε πως “η επιβίωση αυτού του τρένου αποτελεί εξαιρετικό ιστορικό παράδοξο”.
Εκτεταμένες στρατιωτικές εγκαταστάσεις χτίστηκαν πάνω και γύρω από τη κορυφή Brocken, που διευθύνονταν από τον Σοβιετικό στρατό και την κρατική ασφάλεια της Ανατολικής Γερμανίας. Οι εγκαταστάσεις έπαιξαν βασικό ρόλο στις δραστηριότητες κατασκοπείας και συγκέντρωσης πληροφοριών κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Τα βουνά Harz διέθεταν πύργους παρακολούθησης, φράκτες από σύρματα και ναρκοπέδια. Ο σιδηρόδρομος γρήγορα μετατράπηκε σε πύλη εφοδιασμού για τα στρατεύματα, ενώ παράλληλα μετέφερε πληροφοριοδότες.
Αυτές οι στρατιωτικές εγκαταστάσεις κατέρρευσαν σταδιακά από το 1990 και έπειτα με τον τελευταίο Ρώσο στρατιώτη να εγκαταλείπει το Brocken τον Μάρτιο του 1994. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο σιδηρόδρομος λειτουργούσε κυρίως για την απομάκρυνση περιττών εξοπλισμών, υλικών και στρατιωτών από το βουνό.
Ωστόσο, η λειτουργία του δεν ήταν καθόλου βέβαιη, έως ότου το δίκτυο ανακαινίστηκε με περιφερειακή υποστήριξη, και τα τουριστικά τρένα επέστρεψαν στη κορυφή Brocken, τον Σεπτέμβριο του 1991.
Δύο χρόνια αργότερα, το σιδηροδρομικό δίκτυο ιδιωτικοποιήθηκε και έλαβε την ονομασία “HSB”. Παρόλο που διοικείται ως ιδιωτική εταιρεία, το “HSB” ανήκει και υποστηρίζεται πλέον από τις πολιτείες Sachsen-Anhalt και Thuringia, οι οποίες επιδοτούν την επιχείρηση τουριστικό αξιοθέατο.
Το τρένο σήμερα περνάει από τα καταπράσινα δάση των βουνών Mittelgebirge, της Γερμανίας και φθάνει μέχρι το υψηλότερο σημείο της περιοχής, τη κορυφή Brocken. Το τρένο διασχίζει το δάσος του Drei Annen Hohne και του Nordhausen, ενώ άλλο δρομολόγιο περνάει από κοιλάδες και κατευθύνεται προς τη πόλη Quedlinburg, αναγνωρισμένη ως τοπίο πολιτισμικής κληρονομιάς, από την UNESCO.
Όπως αναφέρει το CNN, η κορυφή του βουνού περιλαμβάνει σήμερα ξενοδοχείο, εστιατόρια, μουσείο καθώς και βοτανικό κήπο.