Παρότι επί εκατομμύρια χιλιετίες υπάρχει για να φωτίζει –ή και όχι– τα σκοτάδια της νύχτας, η ακριβής ηλικία της Σελήνης παρέμενε άλλο ένα θέμα επιστημονικής αντιπαράθεσης. Τώρα, οι ερευνητές υποστηρίζουν πως έχουν την απάντηση, αποκαλύπτοντας πως ο δορυφόρος της Γης είναι 40 εκατομμύρια χρόνια μεγαλύτερος απ’ ό,τι έως τώρα πιστευόταν.
Οι επιστήμονες έκαναν αυτή την ανακάλυψη μελετώντας κρυστάλλους σεληνιακής σκόνης που μεταφέρθηκαν από το φεγγάρι στη Γη το 1972, στο πλαίσιο της αποστολής Apollo 17.
«Είναι απίθανο να είσαι σε θέση να αποδείξεις πως ο βράχος που κρατάς είναι το αρχαιότερο κομμάτι της Σελήνης που έχουμε εντοπίσει μέχρι σήμερα. Είναι ένα σημείο αναφοράς για τόσο πολλά ερωτήματα σχετικά με τη Γη. Οταν γνωρίζεις πόσο παλιό είναι κάτι, μπορείς να κατανοήσεις καλύτερα τι συνέβη στην ιστορία του» εξηγεί η δρ Τζένικα Γκριρ, επικεφαλής της έρευνας, από το Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης.
Πώς και πότε δημιουργήθηκε η Σελήνη
Περίπου 100 εκατ. χρόνια μετά τον σχηματισμό του ηλιακού συστήματος εικάζεται πως ένα ουράνιο σώμα στο μέγεθος του Αρη χτύπησε τη Γη, εκτοξεύοντας μια μεγάλη μάζα ύλης από την οποία σχηματίστηκε το φεγγάρι. Η ενέργεια που προκλήθηκε από τη σύγκρουση σήμαινε πως η επιφάνεια της Σελήνης ήταν αρχικά «λιωμένη», όμως, καθώς ο ωκεανός σεληνιακού μάγματος ψήχθηκε, το υλικό αυτό στερεοποιήθηκε.
Οι κρύσταλλοι που εξετάστηκαν στην πρόσφατη αυτή μελέτη σχηματίστηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας ψύξης, πράγμα που σημαίνει ότι η σύνθεσή τους προσφέρει στους ερευνητές την ευκαιρία να προσδιορίσουν την ηλικία τους και ως εκ τούτου την ηλικία του ίδιου του φεγγαριού. Ωστόσο, ο προσδιορισμός αυτών των χρονοδιαγραμμάτων ήταν δύσκολος. Κάποιες εργασίες σε σεληνιακά υλικά, σε συνδυασμό με μοντελοποίηση, έχουν υποδείξει ότι το φεγγάρι έχει ηλικία περίπου 4,42 δισ. ετών, αλλά πρόσφατη έρευνα στους κρυστάλλους έδωσε την πληροφορία ότι θα μπορούσε να είναι ακόμη παλαιότερο, ακόμη και κατά 40 εκατ. χρόνια.
Πώς κατέληξαν στα νέα δεδομένα οι επιστήμονες
Τώρα, οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι νέες τεχνικές ανάλυσης φαίνεται να επιβεβαιώνουν πως οι κρύσταλλοι που ανακαλύφθηκαν χρονολογούνται πολύ παλιότερα.
Η επιστημονική προσέγγιση χρονολόγησης (γνωστή ως atom probe tomography – ΑΡΤ), περιλαμβάνει τη χρήση λέιζερ για την εξαγωγή ατόμων από τους μικροσκοπικούς κρυστάλλους. Στη συνέχεια, είναι εφικτή η εξέταση της μάζας αυτών των ατόμων και η μέτρηση της αναλογίας των διαφόρων τύπων ατόμων ουρανίου και μολύβδου – γνωστά ως ισότοπα. Επειδή το ουράνιο μετατρέπεται σε μόλυβδο, με την πάροδο του χρόνου μέσω της ραδιενεργού διάσπασης αυτή η αναλογία μπορεί να ρίξει φως στο πόσο αρχαίος είναι ο κρύσταλλος.
Οπως συμπεραίνουν οι επιστήμονες στη μελέτη τους που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Geochemical Perspectives Letters, οι κρύσταλλοι –και ως εκ τούτου η Σελήνη– φαίνεται να είναι ηλικίας τουλάχιστον 4,46 δισ. ετών.
«Η ηλικία αυτή μεταθέτει νωρίτερα την ηλικία του πρώτου διατηρημένου σεληνιακού φλοιού κατά περίπου 40 εκατ. χρόνια, παρέχοντας μια ελάχιστη ηλικία σχηματισμού του φεγγαριού σε 110 εκατομμύρια χρόνια μετά τη δημιουργία του ηλιακού συστήματος», αναφέρει η ερευνητική ομάδα.
Πηγή: Guardian