Συνέντευξη στον Πάνο Γαρουφαλιά
Ο Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης Καθηγητής Πνευμονολογίας του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ιδρυτής και Διευθυντής της Πνευμονολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, μιλά στη larissanet για τις επιπτώσεις της αέριας ρύπανσης στην υγεία μας. Υποστηρίζει ότι προκαλεί πλήθος νοσημάτων ειδικά αν η έκθεσή μας σε αυτή είναι χρόνια. Μάλιστα αναφέρεται και στην μόλυνση που εισπνέουμε σε εσωτερικούς χώρους, ακόμη και στο ίδιο το σπίτι μας. Ζητά τη δημιουργία παρατηρητηρίου ρύπανσης για όλη τη Θεσσαλία, με ένα δίκτυο σταθμών μέτρησης που θα δίνουν πιο αξιόπιστα στοιχεία, ώστε έτσι να λαμβάνονται και πιο στοχευμένα μέτρα.
Αναφέρεται στην εξέλιξη της εποχικής γρίπης και τι πρέπει να προσέξουμε. Τέλος αποκαλύπτει πόσο αποφασισμένοι είναι οι Λαρισαίοι να κόψουν το τσιγάρο, όταν φτάνουν στην πόρτα του ιατρείου διακοπής του καπνίσματος, που λειτουργεί στην Πνευμονολογική Κλινική του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου.
Τι εικόνα έχουμε αυτή τη στιγμή για τη γρίπη; Ποια θα είναι η πορεία της το επόμενο διάστημα;
Μιλάμε επί της ουσίας για την εποχική γρίπη. Δεν έχουμε πανδημική γρίπη για να μην ανησυχεί ο κόσμος. Αυτή η γρίπη (η πανδημική) ξεκινά τον Αύγουστο και φτάνει έως και τις γιορτές. Η εποχική γρίπη ξεκίνησε μέσα στις γιορτές και αναμένουμε να έχει μια άνοδο στα κρούσματα έως και τον Φεβρουάριο και στη συνέχεια περιμένουμε ύφεση ώστε να τελειώσει κάπου μέσα στον Μάρτιο.
Κάθε χρόνο έχουμε θανάτους από την εποχική γρίπη. Φέτος βλέποντας την εξέλιξη τι αναμένουμε;
Έχουμε γύρω στους 100 θανάτους από την εποχική γρίπη ετησίως στην Ελλάδα. Αν δει κανένας τα στοιχεία που έχουμε στα χέρια μας, η γρίπη φαίνεται πως έχει καθυστερήσει στην εκδήλωσή της την φετινή περίοδο. Τώρα είναι στη φάση που ανεβαίνει. Θα συνεχίσει αυτή την άνοδο για 3-4 εβδομάδες. Μέχρι στιγμής έχουμε μάλλον λιγότερα κρούσματα σε σχέση με πέρυσι. Οι θάνατοι που έχουν καταγραφεί είναι από 7-10 αυτή τη στιγμή. Μιλάμε κυρίως για ηλικιωμένους ανθρώπους με συννοσηρότητα. Είναι οι κατηγορίες που πρέπει να εμβολιάζονται.
Τι πρέπει να προσέχουμε αυτό το διάστημα της έξαρσης της γρίπης;
Πρέπει να εμβολιαστούμε καταρχήν. Ακόμη και τώρα αν κάποιος κάνει το εμβόλιο της γρίπης αυτό θα κάνει 2-3 εβδομάδες για να δράσει και άρα θα είναι προφυλαγμένος. Πρέπει να εφαρμόζουμε τα μέτρα ατομικής υγιεινής. Πρέπει να πλένουμε συχνά τα χέρια μας. Αν είναι κανείς σε ευαίσθητη ομάδα, δηλαδή είναι ασθενείς με αναπνευστικό πρόβλημα, θα πρέπει να μένει σπίτι του και να αποφεύγει χώρους που βρίσκονται κάποιοι που νοσούν. Δεν χρειάζεται καταπόνηση και κούραση.
Είναι «ανθυγιεινές» για την υγεία μας οι γιορτές; Πόσο επηρεάζουν το εσωτερικό περιβάλλον του σπιτιού μας;
Αυτό το διάστημα υπήρχαν αρκετά άρθρα που περιέγραφαν πως οι γιορτές ευνοούν την εξάπλωση της γρίπης και την εκδήλωση κάποιων αλλεργιών. Υπήρχαν άρθρα που έλεγαν ότι βγάζουμε το δέντρο από την αποθήκη για να το στολίσουμε, το οποίο κάποιες φορές έχει μούχλα και σκόνη. Οι άνθρωποι που έχουν άσθμα παθαίνουν κρίση. Αν κάποιος έχει γρίπη στο σπίτι κολλάει όλους τους υπόλοιπους. Το τζάκι καπνίζει και μαζί με τον καπνό έχει λίπη από παϊδάκια που καίγονται. Άρα όλες αυτές οι συνθήκες που περιγράψαμε ευνοούν τη μετάδοση των λοιμώξεων και την έξαρση αλλεργιών. Είναι πολύ καλή η οικογενειακή ατμόσφαιρα, αλλά η ρύπανση που παίρνουμε στον εσωτερικό χώρο είναι πολύ μεγάλη.
Είμαστε σε μια περίοδο που έχουμε αυξημένη αέρια ρύπανση στη Λάρισα. Τι προκαλούν στην υγεία μας τα υψηλά ποσοστά της αέριας ρύπανσης;
Η αέρια μόλυνση έχει κάποια μικρά σωματίδια που περνάνε εύκολα τους φραγμούς (για παράδειγμα τα τριχίδια στη μύτη μας). Αν καταστρέψουμε αυτούς τους αμυντικούς μηχανισμούς αυτά τα μικρά σωματίδια που απελευθερώνουμε και εισπνέουμε φτάνουν πολύ βαθιά στα πνευμόνια. Εκεί εναποτίθενται στις κυψελίδες και προκαλούν φλεγμονή. Οι φλεγμονώδεις ουσίες ταξιδεύουν με το αίμα και πάνε σε όλο τον οργανισμό.
Οι παράγοντες ρύπανσης έχουν μια δράση η οποία δεν είναι απλώς αθροιστική, αλλά πολλαπλασιαστική για την υγεία μας. Σκεφτείτε έναν ασθενή που είναι καπνιστής και μέχρι πρότινος πήγαινε σε εσωτερικούς χώρους, που είχε ρύπανση λόγω του τσιγάρου. Από την άλλη εξωτερικά εισέπνεε αιθαλομίχλη. Είναι ευάλωτος ένας τέτοιος άνθρωπος σε λοιμώξεις.
Η αέρια μόλυνση που εισπνέουμε σε εξωτερικούς χώρους τί παθήσεις μπορεί να προκαλέσει όταν κάποιος είναι εκτεθειμένος σε αυτή για πολλά χρόνια;
Ξέραμε ότι τα τελευταία χρόνια είχαμε δεδομένες τις παροξύνσεις άσματος και Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ). Ένας ασθενής με αυτές τις νόσους, όταν εισπνεύσει αυτές τις ουσίες θα κλείσουν οι βρόγχοι του, καθώς ο οργανισμός αμύνεται στη μόλυνση. Αλλά σε χρόνια βάση ο ασθενής «βράζει» και «σφυρίζει». Κρατάει εκκρίσεις και δεν βγάζει τα πτύελα του.
Τα τελευταία χρόνια έχει συσχετιστεί η ρύπανση με τα καρδιαγγειακά προβλήματα. Η ρύπανση από όπου και αν προέρχεται, από κάπνισμα ή αέρια ρύπανση προκαλεί τέτοιες καταστάσεις. Η ρύπανση λοιπόν προκαλεί καρδιαγγειακά προβλήματα. Καθώς η μόλυνση διαχέεται όπως είπαμε και πιο πάνω σε όλο τον οργανισμό. Έτσι μπορεί να προκαλέσει εμφράγματα και εγκεφαλικά επεισόδια. Αυτά είναι αποτελέσματα ερευνών των τελευταίων ετών.
Στη Θεσσαλία έχετε κάνει έρευνα για το τι προκαλεί η αέρια ρύπανση;
Έχω συνδέσει την πορεία με τη μελέτη της ρύπανσης στο Βόλο. Έχουμε βάλει 12 σταθμούς ρύπανσης στο Βόλο. Στη Λάρισα δεν έχω δεδομένα για τη ρύπανση. Έχουμε μελέτες από ψηλά καθώς υπάρχουν παρατηρητήρια τα οποία μας δίνουν έμμεσες πληροφορίες. Αυτές οι αναφορές δείχνουν ότι η Λάρισα έχει ρύπανση από αιθαλομίχλη κυρίως το χειμώνα. Στο Βόλο υπάρχει μια ιδιαίτερη εδαφική κατανομή με το Πήλιο, όπου εκεί εγκλωβίζεται η ρύπανση.
Θέλουμε ένα παρατηρητήριο ρύπανσης για όλη τη Θεσσαλία. Δυστυχώς τα ίδια κακά στοιχεία που είχαμε για την οικονομία μας τα χρόνια της κρίσης έχουμε και για την ρύπανση. «Greek Statistics» υπάρχουν και στη ρύπανση! Τα όρια ρύπανσης κατεβαίνουν συνέχεια. Άλλα όρια έχει η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας και άλλα η Ε.Ε. Η ρύπανση είναι ένας ζωντανός οργανισμός. Άλλη ρύπανση έχουμε το χειμώνα, άλλη το καλοκαίρι. Είναι αναγκαίο ένα δίκτυο σταθμών που θα καταγράφει τους ρύπους online όλο το χρόνο. Σε κάθε περίπτωση έχοντας αυτό το δίκτυο θα μπορούσαμε να λάβουμε στοχευμένα μέτρα.
Κλείνοντας. Τι γίνεται με το ιατρείο για την διακοπή του καπνίσματος; Οι Λαρισαίοι κόβουν το τσιγάρο;
Είναι σημαντικό το ιατρείο για τη διακοπή του καπνίσματος. Έχουμε κάνει προγράμματα εκπαίδευσης των επαγγελματιών υγείας για τη διακοπή του καπνίσματος. Θέλουμε να βρουν οι καπνιστές πρόσβαση για να κόψουν το κάπνισμα στο γιατρό τους, σε ένα Κέντρο Υγείας στην πόλη ή το χωριό τους. Έχουμε δύο κατηγορίες καπνιστών που έρχονται σε εμάς. Είναι αυτοί που κάποιος τους φέρνει. Σε αυτή την κατηγορία δεν έχουμε τόσο καλά αποτελέσματα. Από την άλλη έχουμε τους ασθενείς που βγαίνουν από το νοσοκομείο. Μιλάμε για ανθρώπους με οξύ πρόβλημα. Εκεί έχουμε καλύτερα ποσοστά. Με τη δική μας μέθοδο ένας στους τρεις κόβει το κάπνισμα για τουλάχιστον έναν χρόνο. Οι Λαρισαίοι που είναι αποφασισμένοι κόβουν το κάπνισμα. Μάλιστα στο ιατρείο έχουμε και πολλούς που έρχονται από το Βόλο. Θέλουμε ιατρεία παντού, ώστε οι καπνιστές να έχουν άμεση πρόσβαση για την διακοπή του καπνίσματος.
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET