– Μετά το «σκοπιανό» σειρά έχει η αλβανοσερβική διένεξη και το Κοσσυφοπέδιο που αναμένεται να προκαλέσει και δυναμικές συγκρούσεις
Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΡΟΣΣΙΟΥ
«Πρέπει να καθορίσουμε τα σύνορα με τη Σερβία. Αυτό θα δώσει τη δυνατότητα της αναγνώρισης της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου από τη Σερβία και τις πέντε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δεν μας αναγνωρίζουν… Η Σερβία έχει εκφράσει προθυμία για διάλογο». Η παραπάνω αποστροφή του προέδρου του Κοσσυφοπεδίου Χασίμ Θάτσι, συμπυκνώνει την ουσία ενός μέρους από το συνολικά πολυδαίδαλο, πολυεθνοτικό πρόβλημα στα δυτικά Βαλκάνια. Αυτό λοιπόν το πρόβλημα, του οποίου η λύση περνάει μέσα από τις αλλαγές συνόρων, όπως επιθυμούν στη Δύση έχει τεθεί πλέον στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για την οριστική «διευθέτησή» του. Απέναντι σε αυτή την δυτική πρωτοβουλία, βρίσκεται η Μόσχα, η οποία αντιπροτείνει να τεθεί το ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, για να γίνει η συνολική εκτίμηση. Όμως η μόλις λίγων 24ώρων δήλωση του πρωθυπουργού του Κοσσυφοπεδίου Ραμούς Χαραντινάι, να σταματήσει η επικοινωνία του Κοσσυφοπεδίου με την UNMIK (είναι βήμα για την πλήρη ανεξαρτησία), έχει δυναμιτίσει την κατάσταση. Η συνθήκη των Πρεσπών «έλυσε» όπως διατείνονται οι δύο πλευρές ένα πρόβλημα αρκετών χρόνων. Αυτό έχει ως συνέπεια να εκλαμβάνεται ως ένα «μοντέλο» διευθέτησης χρόνιων προβλημάτων στην βαλκανική. Προϋποθέτει όμως, ανακατατάξεις, αλλαγές στα πολύπαθα Βαλκάνια, και ειδικότερα στη δυτική των πλευρά. Τώρα αν αυτές οι αλλαγές θα είναι προς όφελος των λαών αυτό μέλλει να αποδειχθεί στην πορεία. Οι οιωνοί πάντως δεν είναι καλοί, με βάση τα όσα διαδραματίζονται. Μετά το σκοπιανό λοιπόν, το μεγάλο «αγκάθι» για τους ευρωατλαντιστές είναι η αλβανοσερβική διένεξη, με επίκεντρο την αναγνώριση του Κοσσυφοπεδίου από την Σερβία ως ανεξάρτητο κράτος. Αυτό προϋποθέτει και νέα διευθέτηση των συνόρων μέσω ανταλλαγής εδαφών, γεγονός που για την συντριπτική πλειοψηφία των Σέρβων αποτελεί αιτία πολέμου. Μάλιστα στο Βελιγράδι στις 18 Φεβρουαρίου, θα πραγματοποιηθεί μια μεγάλη όπως την έχουν χαρακτηρίσει πατριωτική διαδήλωση με τον τίτλο «Σταματήστε την προδοσία, το Κοσσυφοπέδιο είναι η Σερβία»! Ήδη δεκάδες πανεπιστημιακοί έχουν συντάξει και υπογράψει ένα «μανιφέστο» για το ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου και κατά της διαγραφόμενης «προδοσίας» όπως αναφέρουν. Δεν ισχύει βεβαίως το ίδιο και για την πολιτική ελίτ της Σερβίας και ειδικά για τον πρόεδρο της χώρας Αλεξάνταρ Βούτσιτς που είναι υπέρμαχος αυτής της λύσης. Ο δε υπουργός Εξωτερικών της Σερβίας, Ίβιτσα Ντάτσιτς, δήλωσε πριν λίγες ημέρες ότι είναι ευκαιρία για επίτευξη συμφωνίας με την Πρίστινα, τώρα που στον Λευκό Οίκο βρίσκεται ο Ντόναλντ Τραμπ! Η καθολική αντίδραση των Σέρβων πολιτών αναγκάζει τον Σέρβο πρόεδρο να ψάχνει πρόσφορους τρόπους για να επικοινωνήσει αυτή την επιλογή. Μιλώντας στη σερβική τηλεόραση, ανέφερε ότι δεν μπορεί να υπάρξει λύση για το Κοσσυφοπέδιο εάν δεν γίνει αποδεκτή από την πλειοψηφία του λαού, σημειώνοντας μάλιστα ως αρνητικό παράδειγμα το δημοψήφισμα που έγινε στα Σκόπια στις 30 Σεπτεμβρίου 2018 για τη Συμφωνία των Πρεσπών! «Το είπα εκατό φορές. Δεν παίζω όπως η «Μακεδονία» με συμβουλευτικά δημοψηφίσματα, τα οποία πάντα έχουν αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που ψηφίζονται στο Κοινοβούλιο. Με τον τρόπο που έγινε δεν θα το έκανα ποτέ», είπε ο Βούτσιτς. Είναι σαφής η ευθεία βολή κατά του σκοπιανού πρωθυπουργού Ζόραν Ζάεφ ο οποίος παρά την βούληση της συντριπτικής πλειοψηφία των Σκοπιανών που δεν επιθυμούσαν τη συμφωνία, εντούτοις εκείνος προχώρησε στην απόφασή του. Ο Σέρβος πρόεδρος, ξεκαθάρισε, ότι αν πραγματοποιηθεί δημοψήφισμα και ο σερβικός λαός αποφασίσει κατά της δικής του πρότασης (ανταλλαγή εδαφών και αποδοχή του Κοσσυφοπεδίου ως ανεξάρτητου κράτους), τότε ο ίδιος θα παραιτηθεί! Όμως, όλα τα παραπάνω απλώς είναι η μία πλευρά του νομίσματος. Την ίδια στιγμή που συμβαίνουν αυτά στο Βελιγράδι, οι περιοχές Πρέσεβο, Μπουγιάνοβατς, όπου διαβιούν αλβανόφωνοι πληθυσμοί στη νότια Σερβία αλλά και στον σερβικό θύλακα Σαντζάκ, όπου η συντριπτική πλειοψηφία είναι Βόσνιοι μουσουλμάνοι (στα όρια Κοσσυφοπεδίου και Βοσνίας), βράζουν στην κυριολεξία. Ζητούν απόσχιση και ανεξαρτητοποίηση από το σερβικό κράτος και ένωση με το Κοσσυφοπέδιο! Ενδεικτική είναι η δήλωση του επικεφαλής των Βοσνίων, Σουλεϊμάν Ουγκλιάνιν: «Εμείς οι Βόσνιοι στο Σαντζάκ και οι Αλβανοί στο Πρέσεβο είμαστε αυτόχθονες πληθυσμοί και ότι συμβαίνει στους Αλβανούς ως ντόμινο έρχεται στους Βόσνιους. Ακούμε για την ανταλλαγή των εδαφών. Οι μεγάλες δυνάμεις έχουν υποχρέωση να λύσουν τα μακροπρόθεσμα ζητήματα αυτών των μικρών εθνών που έχουν υποστεί πολλές σερβικές επιθέσεις στη διάρκεια των ετών»! Και σε όλα αυτά, έρχεται να προστεθεί και η δήλωση του υπερεθνικιστή Αλβανού ηγέτη Αλμπίν Κούρτι, που δυναμιτίζει έτι περαιτέρω την κατάσταση: «Στην Αλβανία και το Κοσσυφοπέδιο, όλοι πρέπει να ξεκινήσουν την προετοιμασία για την Αλβανική Άνοιξη. Είναι η στιγμή να ενώσουμε το αλβανικό έθνος»! Όλα τα παραπάνω, μόνον αισιόδοξο μέλλον δεν προμηνύουν. Και βρισκόμαστε στην αρχή του έργου.