Στην τελική ευθεία προς τη Βουλή εισέρχεται το σχέδιο νόμου για το ασφαλιστικό, καθώς, σύμφωνα με δήλωση του αρμόδιου υπουργού, Νίκου Βρούτση, τη Δευτέρα κατατίθεται στο Κοινοβούλιο και ξεκινά η διαδικασία για την ψήφισή του.
Οι αλλαγές στο αρχικό κείμενο – το οποίο τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση – θα είναι περιορισμένες και δεν θα ανατρέπουν τη γενικότερη φιλοσοφία των ασφαλιστικών επιλογών του υπουργείου Εργασίας.
Ορισμένες από αυτές αφορούν τις διατάξεις για την απασχόληση συνταξιούχων, αλλά και τις συντάξεις των υπηρετούντων στις Ένοπλες Δυνάμεις.
Ο υπουργός Εργασίας δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι η νέα ασφαλιστική μεταρρύθμιση της κυβέρνησης Μητσοτάκη «για πρώτη φορά θα συνοδεύεται από δύο επιστημονικές και απόλυτα τεκμηριωμένες μελέτες». Η πρώτη αφορά την αναλογιστική μελέτη, η οποία θα αποδεικνύει τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, μέχρι το 2070 και τη διασφάλιση όλων των συντάξεων, μέχρι τότε. Επιπλέον, όπως σημειώνει, η ασφαλιστική δαπάνη ως ποσοστό του ΑΕΠ φτάνει στο μέσο όρο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Βήματος, το υπουργείο Εργασίας έχει επεξεργαστεί βελτιωμένη διάταξη για το θέμα της απασχόλησης συνταξιούχων και ειδικότερα για όσους εργάζονταν και πριν από την ισχύ του νόμου Κατρούγκαλου.
Στις περιπτώσεις αυτές ισχύει ευνοϊκότερο καθεστώς από αυτό που προβλέπει το σχέδιο νόμου, δηλαδή η περικοπή γίνεται στο υπερβάλλον τμήμα της σύνταξης – άνω των 1.007 ευρώ – κατά ποσοστό 70%. Το υπουργείο σχεδιάζει τη θέσπιση – για τις περιπτώσεις αυτές – μεταβατικής περιόδου έως τις 31/12/2020.
Ταυτοχρόνως, αναμένεται να διορθώσει τη διάταξη που ορίζει ότι οι συνταξιούχοι που προέρχονται από Ταμεία πλην ΟΓΑ σε περίπτωση αγροτικής απασχόλησης θα χάνουν το 30% της σύνταξής τους. Στην περίπτωση αυτή αναμένεται να τεθεί όριο εισοδήματος κάτω από το οποίο δεν θα υπάρχει μείωση.
Βελτιώσεις αναμένεται να υπάρξουν και στον υπολογισμό της ανταποδοτικής σύνταξης των ενστόλων που υπηρετούν στις Ειδικές Δυνάμεις. Η συγκεκριμένη κατηγορία αδικείται με τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης μετά τα 40 έτη ασφάλισης, καθώς στην πλειοψηφία τους συνταξιοδοτούνται μετά την 40ετία λόγω της προσμέτρησης έως και μιας πλασματικής 5ετίας.
Διπλό σύστημα
Το υπουργείο Εργασίας μελετά την καθιέρωση διπλού συστήματος για ορισμένες κατηγορίες ασφαλισμένων. Σύμφωνα με το συγκεκριμένο σχέδιο, τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης (του νομοσχεδίου Βρούτση) θα ισχύουν έως τα 40 έτη ασφάλισης και μετά τα 40 έτη θα ισχύουν τα ποσοστά του νόμου Κατρούγκαλου.
Κατά τα λοιπά, το ασφαλιστικό νομοσχέδιο των 104 άρθρων και των 185 σελίδων θα περιλαμβάνει νέα αυξημένα ποσοστά αναπλήρωσης για το τμήμα της ανταποδοτικής σύνταξης, αυξήσεις σε επικουρικές συντάξεις, νέο σύστημα εισφορών για τους επαγγελματίες που αποσυνδέει τις καταβολές από τα εισοδήματα και το ύψος του κατώτατου μισθού και θεσπίζει την ελεύθερη επιλογή ασφαλίστρου και τον ψηφιακό μετασχηματισμό του ΕΦΚΑ.
Οι 19 διατάξεις της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης
Ο κ. Βρούτσης επικεντρώνεται σε 19 διατάξεις της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης, τις οποίες χαρακτηρίζει θετικές με έντονο κοινωνικό και αναπτυξιακό πρόσημο.
Πρόκειται για τις εξής:
«1. Το ασφαλιστικό νομοσχέδιο είναι το πρώτο νομοσχέδιο στην ιστορία της χώρας που θα συνοδεύεται από πλήρη ειδική αναλογιστική μελέτη για τις κύριες και τις επικουρικές συντάξεις και θα επιβεβαιώνει τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, μέχρι το 2070. Ταυτόχρονα, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών έχει εκπονήσει για πρώτη φορά επίσης ολοκληρωμένη μελέτη επάρκειας συντάξεων, που θα συνοδεύει το νομοσχέδιο.
- Είναι το πρώτο ασφαλιστικό νομοσχέδιο, μετά από 12 χρόνια, που δεν θα έχει καμία μείωση στις συντάξεις. Αντίθετα, θα έχει αυξήσεις. Ιδιαίτερα ωφελημένοι, όμως, θα είναι όλοι οι σημερινοί και αυριανοί εργαζόμενοι της χώρας που θα έχουν 30 χρόνια ασφάλισης και πάνω, οι οποίοι, με το νέο νόμο, θα δουν υψηλότερες παροχές, όταν συνταξιοδοτηθούν.
- Στα θέματα της παράλληλης ασφάλισης, έχουμε διευκρινίσει ότι οποιοσδήποτε μισθωτός -που παράλληλα έχει επιχειρηματική δραστηριότητα – με μεικτό μισθό 934 ευρώ, καλύπτει τα 252 ευρώ, που αντιστοιχούν στη 2η ασφαλιστική κατηγορία των αυτοαπασχολουμένων και εκπληρώνει πλήρως τις ασφαλιστικές του υποχρεώσεις.
- Ο συντάξιμος μισθός όλων των ασφαλισμένων υπολογίζεται με τις αποδοχές 14 μηνών και όχι των 12 μηνών, όπως ψευδώς και ανυπόστατα ισχυρίστηκαν κάποιοι, προκαλώντας σύγχυση.
- Λύνουμε το πρόβλημα του υπολογισμού του χρόνου ασφάλισης για τις αμοιβές των μελών των Διοικητικών Συμβουλίων των επιχειρήσεων, εξαλείφοντας τις αδικίες του παρελθόντος, κυρίως, όμως, την ταλαιπωρία και τη γραφειοκρατία, που υφίστανται.
- Οι υπηρετούντες στις επίλεκτες δυνάμεις των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφάλειας (βατραχάνθρωποι, καταδρομείς, πυροτεχνουργοί, κ.ά.), αλλά και οι πιλότοι μας, δεν θα θιγούν από το νέο ασφαλιστικό σύστημα. Αντίθετα, προστατεύονται.
- Οι εισφορές Ιανουαρίου των ελεύθερων επαγγελματιών, των αυτοαπασχολουμένων και των αγροτών, θα υπολογιστούν και θα πληρωθούν με το νέο σύστημα εισφορών. Η καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών θα γίνει για μία και μοναδική φορά, μέχρι τις 12 Μαρτίου. Ήδη, ο e-ΕΦΚΑ ετοιμάζει τα σχετικά ειδοποιητήρια, που θα σταλούν, μετά την ψήφιση του νόμου. Στη νέα πλατφόρμα θα διακρίνονται δύο τίτλοι: “ΕΠΙΛΕΓΩ ΕΛΕΥΘΕΡΑ, ΣΥΜΦΕΡΕΙ ΥΨΗΛΟΤΕΡΑ”, καθώς όλη η δομή της νέας ασφαλιστικής αλλαγής για τους ελεύθερους επαγγελματίες, τους αυτοαπασχολούμενους και τους αγρότες, έχει διαμορφωθεί, έτσι ώστε να συμφέρει όλους να επιλέγουν υψηλότερη κατηγορία για πολύ υψηλότερη σύνταξη.
- Για πρώτη φορά, ανοίγει ο δρόμος επιτάχυνσης απονομής συντάξεων στις περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης. Για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, μειώνουμε τις απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης από 1.500 σε 1.000, οι οποίες πραγματοποιούνται στο φορέα της τελευταίας δραστηριότητας ή απασχόλησης, έτσι ώστε να αντιμετωπιστούν οι δυσκολίες εύρεσης του ασφαλιστικού χρόνου, που οφείλονται στη διαφοροποίηση των εντασσόμενων στον e-EΦΚΑ φορέων κοινωνικής ασφάλισης.
- Λύνουμε μία αδικία πολλών ετών, καθώς δίνουμε τη δυνατότητα να λάβει σύνταξη, εφόσον πληροί τις εξ ιδίου δικαιώματος προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, ο γονέας ή σύζυγος ή αδελφός του ανάπηρου μέλους της οικογένειας, του οποίου η καταβολή της σύνταξης έχει ανασταλεί, λόγω της εργασίας του ανάπηρου μέλους.
- Για πρώτη φορά, δημιουργείται ενιαίος κανόνας απονομής εφάπαξ για όλους. Καταργείται ο ελάχιστος χρόνος ασφάλισης για θεμελίωση αυτοτελούς δικαιώματος εφάπαξ παροχής και προκρίνεται η ενιαία αντιμετώπιση όλων των ασφαλισμένων, ενώ απλοποιείται και η διαδικασία απονομής της εν λόγω παροχής.
- Με την ασφαλιστική μεταρρύθμιση, μειώνουμε τον απαιτούμενο χρόνο εργασίας από 75 ημέρες για το μισθωτό σε 50 και για τον μη μισθωτό από 3 μήνες σε 2, για την απόκτηση ασφαλιστικής ικανότητας και παροχών υγειονομικής περίθαλψης.
- Η ασφαλιστική μεταρρύθμιση ενθαρρύνει τους νέους και την ένταξή τους στην παραγωγική διαδικασία. Παρέχουμε ειδική μέριμνα για τους νέους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους και, μάλιστα, με το νέο ασφαλιστικό νόμο, διευρύνεται όχι μόνο στους νέους επιστήμονες, (όπως ίσχυε μέχρι σήμερα), αλλά και σε κάθε έναν νέο που αποφασίζει να δημιουργήσει την επιχείρησή του. Η ειδική μέριμνα έχει να κάνει με μειωμένες εισφορές που θα έχει ο νέος για τα πέντε πρώτα έτη. Μάλιστα, ο νέος νόμος δεν θα υποχρεώνει κανέναν ελεύθερο επαγγελματία, μετά την πενταετία, να δίνει πίσω τη διαφορά των μειωμένων εισφορών και της πρώτης ασφαλιστικής κατηγορίας, όπως τον υποχρέωνε ο νόμος Κατρούγκαλου.
- Η ασφαλιστική μεταρρύθμιση αντιμετωπίζει με μεγάλη ευαισθησία τους συνταξιούχους που λαμβάνουν εξωιδρυματικό επίδομα ή επίδομα απολύτου αναπηρίας ή επίδομα τυφλότητας, οι οποίοι πλέον θα εξαιρούνται από την επιβολή της εισφοράς 6% υπέρ ΕΟΠΥΥ επί των επιδομάτων τους.
- Η ασφαλιστική μεταρρύθμιση καταργεί ακόμη μία αδικία στο χώρο των συντάξεων χηρείας. Καταργούμε το ηλιακό όριο των 52 ετών για τους χήρους ή χήρες κατά το χρόνο του θανάτου των πρώην μερισματούχων του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων (ΜΤΠΥ), προκειμένου για την επιχορήγησή του κατά τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας τους.
- Με τη νέα ασφαλιστική μεταρρύθμιση, διευρύνουμε για πρώτη φορά το πεδίο εφαρμογής – σε προαιρετική βάση – της υπαγωγής στην επικουρική σύνταξη και της εφάπαξ παροχής σε εκατοντάδες χιλιάδες ασφαλισμένους οι οποίοι δεν είχαν τη δυνατότητα πριν να υπαχθούν στο σύστημα επικουρικής ασφάλισης και εφάπαξ παροχών. Το δικαίωμα της προαιρετικής τους υπαγωγής θα συνδυάζεται με την πλήρη εναρμόνιση, όσων είχαν υποχρέωση να υπαχθούν.
- Η ασφαλιστική μεταρρύθμιση αντιμετωπίζει με ευαισθησία και σεβασμό τα άτομα με αναπηρία. Συστήνεται στον e-ΕΦΚΑ, η Διεύθυνση Διευθέτησης Αναφορών για θέματα Α.Μ.Ε.Α., με στόχο την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της Διοίκησης, την εμπέδωση μίας νέας ανθρωποκεντρικής λειτουργίας αυτής, αλλά και την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των ατόμων με αναπηρία.
- Η ασφαλιστική μεταρρύθμιση στηρίζει τις εργαζόμενες μητέρες. Με διάταξη νόμου – και όχι με εγκύκλιο – λύνεται οριστικά το κενό νόμου που δημιούργησε ο νόμος Κατρούγκαλου στις εργαζόμενες μητέρες που αποκτούν παιδί και τις μειωμένες εισφορές τους. Η διάταξη αφορά εργαζόμενες μητέρες με έμμισθη σχέση εργασίας είτε αυτοαπασχολούμενες είτε ελεύθεροι επαγγελματίες είτε απασχολούμενες στον αγροτικό τομέα.
- Η ασφαλιστική μεταρρύθμιση στηρίζει τους συνταξιούχους που θέλουν να συνεχίσουν νόμιμα τον εργασιακό τους βίο. Ειδικά, οι πολύτεκνοι και γεωργοί συνταξιούχοι προστατεύονται απόλυτα, καθώς θα απολαμβάνουν το 100% της σύνταξής τους. Όλοι οι υπόλοιποι συνταξιούχοι, εφόσον εργάζονται, θα λαμβάνουν το 70% της σύνταξής τους. Ο τιμωρητικός και προσβλητικός νόμος του ΣΥΡΙΖΑ για τους εργαζόμενους συνταξιούχους καταργείται.
- Η ασφαλιστική μεταρρύθμιση δημιουργεί μεγάλες οικονομίες κλίμακος, με εξοικονόμηση πόρων και αποτελεσματικότερη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού του νέου e-ΕΦΚΑ προς όφελος των ασφαλισμένων. Η διοικητική και οργανωτική ενοποίηση κάτω από την “ομπρέλα” του νέου e-ΕΦΚΑ θα οδηγήσει σε ταχύτερο χρόνο απονομής των συντάξεων, καθώς, μέχρι σήμερα, για την απονομή της κύριας, της επικουρικής και του εφάπαξ ενός ασφαλισμένου, χρειάζονταν τρεις διαφορετικοί υπάλληλοι από τρεις διαφορετικούς φορείς. Μετά τη δημιουργία του e-ΕΦΚΑ, δημιουργούνται ενιαίοι ασφαλιστικοί φάκελοι. Ένας μόνο υπάλληλος θα απονέμει και τις τρεις συντάξεις».