Πιέσεις για πρόωρη προσφυγή στις κάλπες νωρίς την άνοιξη δέχεται από μερίδα κυβερνητικών και κομματικών στελεχών ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας. Ο σχεδιασμός του ιδίου, ωστόσο, δείχνει να είναι για την ώρα διαφορετικός και ο προσανατολισμός του άμεσου επιτελείου είναι η επόμενη εκλογική αναμέτρηση να γίνει είτε τον Νοέμβριο του 2018 είτε, στην έσχατη περίπτωση, τον Ιούνιο του 2019.
Σε κυβέρνηση και κόμμα υπάρχουν στελέχη που εκφράζουν την ανησυχία ότι η ολοκλήρωση του μνημονίου, τον Αύγουστο του 2018, δεν θα συνοδευθεί από «καθαρή έξοδο», θα έχει σημαντικούς περιορισμούς που θα ακυρώσουν το αφήγημα της ολοκλήρωσης της μνημονιακής περιόδου. Σχετικές δημόσιες τοποθετήσεις έχουν γίνει από τους κ. Πάνο Σκουρλέτη και Νίκο Φίλη. Ενας επιπλέον προβληματισμός είναι ότι η τέταρτη και τελευταία αξιολόγηση, στην οποία έχουν «στριμωχθεί» αρκετά δύσκολα ζητήματα, ακριβώς στη λογική μεταφοράς και του συνακόλουθου πολιτικού κόστους, μπορεί να σωρεύσει περαιτέρω φθορά στην κυβέρνηση. Υπάρχει σε μερίδα στελεχών και η λογική της «δεξιάς παρένθεσης», να γίνουν, δηλαδή, νωρίς την άνοιξη εκλογές, προκειμένου να εισπράξει το κόστος της τελευταίας κρίσιμης και δύσκολης αξιολόγησης η επόμενη κυβέρνηση, όπως και το όποιο κόστος από ένα δυσμενές πλαίσιο εξόδου της χώρας από το μνημόνιο.
Για την ώρα, αναφέρουν καλά ενημερωμένες πηγές, ο κ. Τσίπρας δεν συμμερίζεται το σκεπτικό αυτό. Μάλιστα, στο στενό επιτελείο του επικρατεί η άποψη ότι το μοναδικό επιχείρημα με το οποίο θα μπορούσε να λάβει μια τέτοια απόφαση θα ήταν αυτό της αναζήτησης νωπής εντολής για την τελική διαπραγμάτευση της επόμενης μέρας, κάτι που δεν θεωρείται απαραίτητο στη δεδομένη συγκυρία.
Οι δύο σταθμοί
Εφόσον δεν προκύψει κάποια έκτακτη κρίση, που θα υποχρεώσει την κυβέρνηση σε αλλαγή του σχεδιασμού, ο πρώτος πιθανός εκλογικός σταθμός στις πρωθυπουργικές επιλογές είναι ο Νοέμβριος του 2018. Εκεί, η κυβέρνηση μπορεί να διαμορφώσει, ήδη από τον Σεπτέμβριο του 2018, το αφήγημα της επιτυχίας εξόδου της χώρας από τα μνημόνια και, παράλληλα, να υποσχεθεί, με βάση ένα αναμενόμενο θετικό αποτέλεσμα της οικονομίας, εκ νέου τη διανομή μερίσματος, για τρίτη συνεχή χρονιά. Η επιλογή αυτή έχει αρκετούς οπαδούς στην κυβέρνηση και στο κόμμα. Εχει διατυπωθεί, ωστόσο, μια ένσταση και αυτή αφορά τον προβληματισμό ότι η επιλογή προσφυγής στις κάλπες εκείνη τη χρονική περίοδο θα βοηθήσει τη Ν.Δ. να οικοδομήσει ένα εύκολο προεκλογικό αφήγημα, ότι η κυβέρνηση δραπετεύει από την έναρξη υλοποίησης των συμφωνηθέντων μέτρων στις αρχές του 2019. Ο άγνωστος Χ σε όλη αυτή τη συζήτηση, που πιθανότατα θα γείρει την πλάστιγγα προς τη μία ή προς την άλλη πλευρά, είναι το ενδεχόμενο αποχώρησης του Ταμείου από το ελληνικό πρόγραμμα, εξέλιξη που θα μπορούσε να συμπαρασύρει και τα μέτρα που έχουν συμφωνηθεί για τη διετία 2019-2020.
Το σενάριο παράτασης του κυβερνητικού βίου μέχρι τον Ιούνιο του 2019 δείχνει να συμμερίζεται ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος. Εφόσον επιβεβαιωθούν ορισμένες εκτιμήσεις, είναι πιθανόν μέχρι τότε να εισέλθει η οικονομία σε φάση έντονης ανάπτυξης, που θα δώσει τη δυνατότητα στην κυβέρνηση να διεκδικήσει εκ νέου την εξουσία παρουσιάζοντας μια συνολική αποτίμηση ολοκλήρωσης του προγράμματος, αλλά και του επιτεύγματος μιας οικονομίας σε άνθηση. Ως μειονέκτημα στην επιλογή αυτού του χρόνου θεωρείται η ισχυρή πιθανότητα διάψευσης των μεταμνημονιακών ελπίδων. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι όσο καλή και να είναι η πορεία της οικονομίας και των δημοσιονομικών μεγεθών, η μεταβολή στην απτή καθημερινότητα των πολιτών θα αργήσει να επέλθει. Ετσι, ελλοχεύει ο κίνδυνος της απογοήτευσης από τη διάψευση των προσδοκιών για την επομένη της ολοκλήρωσης του μνημονίου.
Τις τελικές αποφάσεις, πάντως, όσον αφορά τον χρόνο των εκλογών, θα επηρεάσουν δύο παράγοντες, εν μέρει αλληλένδετοι: ο πρώτος είναι η κυβέρνηση που θα σχηματισθεί τελικά στη Γερμανία. Στο Μέγαρο Μαξίμου περιμένουν να αποτιμήσουν, με βάση το τελικό κυβερνητικό σχήμα, ποια θα είναι η επιρροή των Σοσιαλδημοκρατών, που μπορεί να επηρεάσει συνολικά τις ισορροπίες στην Ευρώπη. Ο δεύτερος παράγων είναι οι ενδείξεις που θα διαμορφωθούν σταδιακά για το πλαίσιο της εξόδου από τη μνημονιακή περίοδο. Αν, δηλαδή, θα επιλεγεί για την Ελλάδα ένα διαφορετικό πρόγραμμα, που θα σημαίνει ότι η χώρα εξακολουθεί να αποτελεί ιδιαιτερότητα στην Ευρώπη, ή θα επιλεγεί η λύση εφαρμογής της συνταγής που ακολουθήθηκε σε Πορτογαλία ή Κύπρο και θα σημαίνει επιστροφή της χώρας στην κανονικότητα.
kathimerini.gr