Γράφει ο Αντιπτέραρχος (Ι) ε.α. Κωνσταντίνος Τζαβέλλας
Δεν είναι χρονικά τυχαία οι μεγάλες αλλαγές που θα δούμε, στην επαναχάραξη της στρατηγικής των ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ θεωρούν ότι μετά τα μεγάλα λάθη των τελευταίων τριάντα ετών, έφθασε ο χρόνος να επαναχαραχθεί η στρατηγική τους και μόνο με έναν πρόεδρο της εμπειρίας του Τζο Μπάιντεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί αυτό, ώστε η παγκόσμια ηγεμονία των ΗΠΑ μετά από μικρή «στάση» να συνεχίσει την πορεία της. Ακόμη και η ηλικία του αμερικανού προέδρου, 79 ετών, παίζει τον ρόλο της. Τί άραγε θα επιζητούσε ένας πρόεδρος αυτής της ηλικίας για να μείνει στην ιστορία; Η στρατηγική των ΗΠΑ πάντα περιλάμβανε την αντιμετώπιση των πιθανών απειλών, για την ασφάλεια της χώρας, την οικονομία και για οτιδήποτε στον πολιτισμό τους θεωρούν «αξίες».
Η λανθασμένη ακολουθουμένη στρατηγική, σε πολλές περιοχές της υφηλίου, Μ. Ανατολή, Αφρική, σε διάφορα θέματα όπως, τρομοκρατία, κλιματική αλλαγή, παγκοσμιοποίηση ήταν η αιτία της απόφασης αυτής. Τέσσερις δεκαετίες με συμμαχίες και οργανισμούς προσπαθούσαν να περιορίσουν την κουμουνιστική πολιτική εξάπλωση και την δύναμη της Σοβιετικής Ένωσης μέχρι την «πτώση του τείχους». Αργότερα ο εικοσαετής πόλεμος κατά της τρομοκρατίας, μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001, σε συνδυασμό με την «Αραβική Άνοιξη» τους ενέπλεξε μία εικοσαετία σε μεγάλους πολέμους στην Μ. Ανατολή, Ιράκ, Αφγανιστάν, Συρία και σε μικροεπιχειρήσεις, με μεγάλο κόστος σε ανθρώπινες ζωές αλλά και τεράστιο οικονομικό κόστος. Ταυτόχρονα πρώτοι οπαδοί της παγκοσμιοποίησης εστιάζοντας στα φθηνά εργατικά χέρια της Άπω Ανατολής και κυρίως της Κίνας γιγάντωσαν τις επιχειρήσεις τους ξυπνώντας όμως τον μέχρι τότε περιορισμένο γίγαντα, την Κίνα. Άφησα τελευταίο έναν άλλο σπουδαίο παράγοντα αυτόν της εσωτερικής ασφάλειας. Οι τρομοκρατικές επιθέσεις του 2001, από τις οποίες αιφνιδιάστηκαν οι δυνάμεις εσωτερικής ασφάλειας και τα πρόσφατα προεκλογικά απίστευτα γεγονότα προεξέχοντος αυτό της κατάληψης του Καπιτωλίου, αποδόμησαν τον όρο εσωτερική ασφάλεια για τον οποίο οι ΗΠΑ ήταν υπερήφανες, χάνοντας την έξωθεν καλή μαρτυρία.
Ο όρος παγκοσμιοποίηση ή διεθνοποίηση «είναι η αυτονόμηση όλων εκείνων των παραμέτρων (οικονομία, επικοινωνία κλπ) οι οποίες μέχρι πρόσφατα (μερικές δεκαετίες) επεδίωκαν να έχουν σύνορα μέσα σε ένα κράτος – προστάτη. Παράμετροι που τείνουν να ελευθερώνονται και να διαχέονται, ακολουθώντας την παγκοσμιοποίηση, είναι το εμπόριο, η κοινωνική δομή, η τεχνολογία, η κουλτούρα, το πολιτικό σύστημα, η γνώση κλπ.» Στα περισσότερα εξ αυτών που αναφέρεται η παγκοσμιοποίηση, εξ’ αιτίας οικονομικών συμφερόντων, η πολιτική των ΗΠΑ λειτούργησε αγνοώντας τα μέτρα ασφάλειας και υπερεκτιμώντας την αποτελεσματικότητα των Υπηρεσιών και Δυνάμεων εσωτερικής ασφάλειας. Υπέρμαχος αυτής της πολιτικής ήταν ο πρόεδρος Ομπάμα με τον Τζο Μπάιντεν στο πλευρό του, ως αντιπρόεδρο.
Η απόσυρση των αμερικανικών δυνάμεων και το τέλος της συμμετοχής τους από στρατιωτικές επιχειρήσεις σε οποιοδήποτε μέρος της υφηλίου, η «παλιννόστηση» των δυνάμεων αυτών, ήταν η πρώτη κίνηση που έπρεπε να γίνει πριν την επαναχαχάραξη της στρατηγικής. Οι αλλαγές αυτού του είδους απαιτούν ηρεμία και κινήσεις μη επιχειρησιακές εκ του μακρόθεν. Πριν την παλιννόστηση προσπάθησαν, να φέρουν ηρεμία, κατά το δυνατόν, σε περιοχές που ενεπλάκησαν μετά το τέλος του ψυχρού πολέμου. Έτσι βλέπουμε απίστευτες συμφωνίες των χωρών της Αραβικής χερσονήσου με το Ισραήλ, την Αίγυπτο με το Ισραήλ, ηρεμία στις χώρες του Μαγκρέμπ (βορειοδυτική Αφρική) το τέλος του εμφυλίου στη Λιβύη, την Συρία με τα δικά της θέματα, χωρίς πολλές πλέον εξωτερικές εμπλοκές και βέβαια την αποχώρηση από το Αφγανιστάν μετά από είκοσι χρόνια. Οι ΗΠΑ μέσα στην ηρεμία που προσπαθούν να οικοδομήσουν, επέλεξαν ένα ΝΑΤΟϊκό κράτος στο οποίο διατηρούν πολύ συγκεκριμένες βάσεις για έλεγχο της ανατολικής Μεσογείου και όχι μόνο. Το κράτος αυτό είναι η Ελλάδα. Τέλος κλείνουν τον κύκλο με μια σπουδαία κίνηση, την συμφωνία, AUΚUS, μεταξύ των ΗΠΑ, Μεγάλη Βρετανία και Αυστραλία. Βάζουν στο γεωπολιτικό παιγνίδι την Αυστραλία, στον έλεγχο του Ειρηνικού ως πυρηνική δύναμη, με άγνωστο αριθμό πυρηνοκίνητων υποβρυχίων, πιθανόν και πυρηνικών όπλων, με αποδέσμευση τεχνολογίας υψηλού επιπέδου με ότι αυτό συνεπάγεται για το τι θα ακολουθήσει, βάζοντας στο κάδρο τον επόμενο «εχθρό».
Επαναχάραξη στρατηγικής των ΗΠΑ σε τι θέματα:
Πρώτο θα είναι η οικονομική αποδόμηση της Κίνας. Η Κίνα είναι ο «εχθρός». Το τέλος, κατά κάποιον τρόπο, της παγκοσμιοποίησης ή τροποποίηση αυτής. Υπάρχει όμως ένα σοβαρό πρόβλημα. Το οικονομικό δόγμα της Κίνας είναι επιθετικό, οι οικονομικές δραστηριότητες πάντα λειτουργούν με κανόνες και όχι με όπλα ακριβείας και υψηλής τεχνολογίας. Επομένως αν μιλάμε για οικονομική αποδόμηση μιλάμε για πολύ χρόνο. Η οικονομία της Κίνας λειτουργεί σε όλη την υφήλιο δυναμικά ελέγχοντας ακόμη και οργανισμούς σε πολλές χώρες. Η Κίνα είναι κάτοχος κρατικών ομολόγων, των ΗΠΑ, που η αξία του υπερβαίνει το 1 τρις δολάρια με ότι σημαίνει αυτό. Η Κίνα επενδύει σε εξοπλισμούς σύμφωνα με το Εθνικό της δόγμα. Το δόγμα της Κίνας είναι καθαρά Αμυντικό και οι Ένοπλές Δυνάμεις της Κίνας δεν έχουν εμπειρία στρατιωτικών επιχειρήσεων εκτός της επικράτειάς της. Τα πυρηνικά όπλα της είναι αρκετά για την αιτούμενη αποτροπή. Το θέμα που θα μπορούσε να την προβληματίσει σοβαρά και να την βάλει σε περιπέτειες, πάντα με εξωτερικό δάκτυλο, είναι οι τουρκόφωνοι Ουϊγούροι του Σιντζιάνγκ, στην Δυτική Κίνα και η νότια Σινική θάλασσα για την οποία δεν θα διστάσει να εμπλακεί στρατιωτικά. Τα προβλήματα με την Ινδία στα Ιμαλάια και με την Ταϊβάν είναι διαχειρίσιμα.
Ρωσία. Δεν αποτελεί παρά μόνο πυρηνική απειλή και οι διαφωνίες της θα λαμβάνονται πάντα υπόψη. Πρέπει να θεωρείται σίγουρο ότι η Ρωσία μαζί με την Κίνα και τις χώρες της κεντρικής Ασίας, θα ενεργοποιήσουν τον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης (Shanghai Cooperation Organization) και σε θέματα πέραν της ασφάλειας.
Η κλιματική αλλαγή. Το θέμα αυτό θα εμπλέξει όλη την υφήλιο σε πολλούς τομείς, με σημαντικότερο αυτό της ενέργειας και της παραγωγής τροφίμων. Οι διαφωνίες και οι επιπτώσεις σε πολλές χώρες θα είναι μεγάλες.
Το θέμα της τρομοκρατίας, θα είναι πάντα στο «κάδρο» και θα αντιμετωπίζεται με επιλεκτικές επιχειρήσεις και όχι πολέμους.
Η Μέση Ανατολή θα λύσει τα θέματα που την απασχολούν μόνη της με τη βοήθεια συμμαχιών και οργανισμών.
Το ΝΑΤΟ απλώς θα υπάρχει.
Η Ευρώπη θα αναγκαστεί να οικοδομήσει την εξωτερική της ασφάλεια.
Για την εσωτερική της ασφάλεια ως ανεξάρτητο κράτος θα φροντίσει τα του οίκου της.
Όσον αφορά την χώρα μας οι ΗΠΑ την έχουν επιλέξει να αποτελέσει τον ανατολικότερο σταθμό «ελέγχου» της Μέσης Ανατολής και της Ευρασίας. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την αναβάθμισή της σε όλους τους τομείς που θα σχετίζονται με το προαναφερόμενο έλεγχο. Με τον χρόνο και η ΕΕ θα αποδεχθεί την θέση αυτή. Επιπρόσθετα η «υποβάθμιση» της Τουρκίας, ανεξάρτητα με την ισχύ που θα διαθέτει, πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Η Τουρκία θα ενταχθεί καθαρά στα κράτη της Μέσης Ανατολής. Στην Ελλάδα για πρώτη φορά στην πολιτική της ιστορία οι αρχηγοί των πολιτικών κομμάτων είναι μέσης ηλικίας, «ανοικτά μυαλά» και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Η αποδοχή του ρόλου για την χώρα μας έγινε από την προηγούμενη κυβέρνηση και η σημερινή το συνεχίζει σχεδόν χωρίς κανέναν περιορισμό και σύντομα με την στρατηγική συμφωνία θα το ολοκληρώσει. Με λίγα λόγια ο αμερικανισμός στην Ελλάδα δεν ενοχλεί όπως παλαιότερα χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι κυβερνήσεις μας ενέδωσαν σε κάτι ή πρόκειται να ενδώσουν και οι ΗΠΑ μαζί με όλα τα άλλα γεωπολιτικά – γεωστρατηγικά πλεονεκτήματα την έχουν ξεχωρίσει. Οι μεμονωμένες συμφωνίες αλλά και οι τριεθνείς που έχει υπογράψει η χώρα μας, με αραβικές χώρες, χώρες της Αφρικής και Ευρασίας, σχετίζονται με όλα τα παραπάνω Απαιτείται όμως η δημιουργία του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας (ΣΕΑ) για να βάλει «τάξη» στην ελληνική στρατηγική η οποία με την σειρά της πρέπει να επαναχαραχθεί ή να αποσαφηνιστεί. Και οι τομείς στους οποίους απαιτείται είναι μικρά κομμάτια αυτών που προαναφέρθηκαν για τις ΗΠΑ. Τα αναφερόμενα δεν αποτελούν σενάριο κινηματογραφικής ταινίας, αποτελούν πραγματικό σενάριο μίας εικοσαετίας τουλάχιστον.