Χρειάζομαι check up… Αλλά τι πρέπει να ελέγξω; Ένας οδηγός για τον προληπτικό έλεγχο με εξετάσεις για κάθε ηλικιακό group.
Στην ηλικία των 14-30 ετών:
- έλεγχος ανοσοποίησης με βάση το εθνικό πρόγραμμα υποχρεωτικών εμβολίων
- παρακολούθηση του βάρους
- έλεγχος εμφάνισης δευτερογενών χαρακτηριστικών του φύλου ώστε να προλαμβάνονται ορμονικές διαταραχές σε πρώιμα στάδια και στα κορίτσια η έμμηνος ρύση
- μέτρηση αρτηριακής πίεσης μία φορά το χρόνο
- τακτικός οδοντιατρικός έλεγχος ανά έτος
- βασικός εργαστηριακός έλεγχος (ανάλογα το φύλο)
Συστήνουμε τα πακέτα:
Στην ηλικία των 30-40 ετών:
- μέτρηση αρτηριακής πίεσης μία φορά το χρόνο (εκτός αν έχει διαπιστωθεί κάποια παθολογία)
- τακτικός οδοντιατρικός έλεγχος ετησίως
- βασικός εργαστηριακός έλεγχος σε ετήσια βάση (ανάλογα το φύλο) για αναιμία, χοληστερόλη, αυξημένο σάκχαρο αίματος, ηπατική λειτουργία, νεφρική λειτουργία
- κάθε 10 χρόνια επανάληψη εμβολίου Td (διφθερίτιδας-τέτανου) και της Ηπατίτιδας Β (αν κριθεί απαραίτητο)
- έλεγχος δέρματος για ύποπτους σπίλους με τη μέθοδο ABCD ( που αντιστοιχούν στα 4 σημεία που δηλώνουν κίνδυνο εξαλλαγής μιας ελιάς: A. Asymmetry (ασυμμετρία του σχήματος), B. Border (ανώμαλα όρια), C. Color (αλλαγή χρώματος), D. Diameter
(αύξηση ή μείωση του μεγέθους) ) και χαρτογράφηση σπίλων
- ΩΡΛ εξέταση
- οφθαλμιατρική εξέταση
- για τους άνδρες: έλεγχος ανάπτυξης κακοήθειας στους όρχεις, αυτοεξέταση και εξέταση από ουρολόγο (από τους συνηθέστερους, δυστυχώς, όγκους σε αυτή την ομάδα πληθυσμού
- για τις γυναίκες: ψηλάφηση μαστών από γυναικολόγο, Test Pap ετησίως, ανοσοποίηση έναντι της ερυθράς, ώστε να προλαμβάνονται ανεπιθύμητα συμβάντα κατά την διάρκεια μιας μελλοντικής εγκυμοσύνης
Συστήνουμε τα πακέτα:
Κατά την ηλικία 40-65 ετών:
- μέτρηση αρτηριακής πίεσης στο σπίτι τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα
- τακτικός οδοντιατρικός έλεγχος
- βασικός εργαστηριακός έλεγχος (ανάλογα το φύλο) με γενική αίματος, ΤΚΕ, ουρία, κρεατινίνη, σάκχαρο, ουρικό οξύ, χοληστερόλη, HDL, LDL, τριγλυκερίδια, τρανσαμινάσες, γGT, ALP, σίδηρο ορού, φερριτίνη – συνήθης ηλικία εκδήλωσης αρτηριακής υπέρτασης, υπερχοληστερολαιμίας, σακχαρώδους διαβήτη τύπου ΙΙ
- κάθε 10 χρόνια επανάληψη εμβολίου Td (διφθερίτιδας-τέτανου) και της Ηπατίτιδας Β (αν κριθεί απαραίτητο)
- έλεγχος δέρματος για ύποπτους σπίλους με τη μέθοδο ABCD ( που αντιστοιχούν στα 4 σημεία που δηλώνουν κίνδυνο εξαλλαγής μιας ελιάς: A. Asymmetry (ασυμμετρία του σχήματος), B. Border (ανώμαλα όρια), C. Color (αλλαγή χρώματος), D. Diameter
(αύξηση ή μείωση του μεγέθους) ) και χαρτογράφηση σπίλων
- διενέργεια καρδιογραφήματος στις ηλικίες των 40, 50, 60 ετών σε τακτά χρονικά διαστήματα, με την περιοδικότητα αυτής της εξέτασης προσδιορίζεται από τον ίδιο τον καρδιολόγο εξατομικευμένα, βάσει των ευρημάτων όσο και του οικογενειακού
ιστορικού του εκάστοτε ατόμου ή τις δράσεις που αυτό προτίθεται να αναπτύξει (ανταγωνιστικό αθλητισμό, χειρουργική επέμβαση κ.ά.).
- ακτινογραφία θώρακος κάθε χρόνο από την ηλικία των 40 ετών για τους καπνιστές και πληθυσμιακές ομάδες εκτιθέμενες επαγγελματικά σε ρύπους, καθώς αποτελεί ακτινογραφία αναφοράς για πιθανά μελλοντικά ευρήματα από τον θώρακα, ενώ κάθε 2-3 χρόνια μετά την ηλικία των 45 ετών για τους μη καπνιστές και εφόσον η κλινική εξέταση με το στηθοσκόπιο από τον γιατρό του δεν έχει δείξει κάτι παθολογικό
- αξονική τομογραφία θώρακος στους βαρείς καπνιστές, μετά τα 50 έτη
- προληπτικός έλεγχος κοπράνων για μικροσκοπική απώλεια αίματος ετησίως, ακόμα και σε φυσιολογικά αποτελέσματα Self-test για ανίχνευση αιμοσφαιρίνης στα κόπρανα, το οποίο μπορεί να αποτελεί ένδειξη για καρκίνο του παχέος εντέρου μέσω του προγράμματος του Υπουργείου Υγείας έχει συνταγογραφηθεί δώρεαν στους δικαιούχους
- σιγμοειδοσκόπηση ανά πενταετία και κολονοσκόπηση ανά δεκαετία μετά τα 50 έτη
- ΩΡΛ εξέταση με ακουόγραμμα για άνω των 50 ετών ανά 2 έτη
- οφθαλμιατρική εξέταση ανά 2 έτη ή όποτε υπάρχουν αλλαγές στην οπτική οξύτητα
- για τους άνδρες: κλινική εξέταση από ουρολόγο, εργαστηριακός προσδιορισμός προστατικού αντιγόνου (PSA), free PSA, υπερηχογράφημα προστάτου
- για τις γυναίκες: μαστογραφία (από τα 40 έτη κάθε 2-3 χρόνια, από 50-75 έτη κάθε χρόνο – με διαφοροποιήσεις ανάλογα τον κίνδυνο και ταξινόμηση των γυναικών σε low risk (χαμηλού κινδύνου), intermediate risk (ενδιάμεσου κινδύνου) και high risk (υψηλού κινδύνου) ) συνεχίζεται το πρόγραμμα προληπτικών εξετάσεων για τον καρκίνο του μαστού «Φώφη Γεννηματά» για γυναίκες 45-74 ετών, Test Pap ετησίως, κατά την εμμηνόπαυση να γίνεται τακτικός έλεγχος οστικής πυκνότητας, για την πρώιμη διάγνωση και θεραπεία της οστεοπόρωσης (κάθε 2-3 έτη επί φυσιολογικών τιμών και κάθε έτος επί οστεοπενίας)
Συστήνουμε τα πακέτα:
Κατά την ηλικία άνω των 65 ετών:
- μέτρηση αρτηριακής πίεσης στο σπίτι
- τακτικός οδοντιατρικός έλεγχος ανά έτος
- βασικός εργαστηριακός έλεγχος δύο φορές το χρόνο (ανάλογα το φύλο) με γενική αίματος, ΤΚΕ, ουρία, κρεατινίνη, σάκχαρο, ουρικό οξύ, χοληστερόλη, HDL, LDL, τριγλυκερίδια, τρανσαμινάσες, γGT, ALP, σίδηρο ορού, φερριτίνη
- κάθε 10 χρόνια επανάληψη εμβολίου Td (διφθερίτιδας-τέτανου) και της Ηπατίτιδας Β
(αν κριθεί απαραίτητο), ετησίως εμβόλιο για τη γρίππη και κάθε 5 έτη και εφάπαξ
(αναλόγως του εμβολίου) για τον πνευμονιόκοκκο
- έλεγχος δέρματος για ύποπτους σπίλους με τη μέθοδο ABCD ( που αντιστοιχούν στα 4 σημεία που δηλώνουν κίνδυνο εξαλλαγής μιας ελιάς: A. Asymmetry (ασυμμετρία του σχήματος), B. Border (ανώμαλα όρια), C. Color (αλλαγή χρώματος), D. Diameter
(αύξηση ή μείωση του μεγέθους) ) και χαρτογράφηση σπίλων
- διενέργεια καρδιογραφήματος στις ηλικίες των 40, 50, 60 ετών σε τακτά χρονικά διαστήματα, με την περιοδικότητα αυτής της εξέτασης προσδιορίζεται από τον ίδιο τον καρδιολόγο εξατομικευμένα, βάσει των ευρημάτων όσο και του οικογενειακού ιστορικού του εκάστοτε ατόμου ή τις δράσεις που αυτό προτίθεται να αναπτύξει (ανταγωνιστικό αθλητισμό, χειρουργική επέμβαση κ.ά.).
- ακτινογραφία θώρακος κάθε χρόνο για τους καπνιστές και πληθυσμιακές ομάδες εκτιθέμενες επαγγελματικά σε ρύπους, καθώς αποτελεί ακτινογραφία αναφοράς για πιθανά μελλοντικά ευρήματα από τον θώρακα, ενώ κάθε 2-3 χρόνια για τους μη καπνιστές και εφόσον η κλινική εξέταση με το στηθοσκόπιο από τον γιατρό του δεν έχει δείξει κάτι παθολογικό
- αξονική τομογραφία θώρακος στους βαρείς καπνιστές
- προληπτικός έλεγχος κοπράνων για μικροσκοπική απώλεια αίματος ετησίως, ακόμα και σε φυσιολογικά αποτελέσματα Self-test για ανίχνευση αιμοσφαιρίνης στα κόπρανα, το οποίο μπορεί να αποτελεί ένδειξη για καρκίνο του παχέος εντέρου μέσω του προγράμματος του Υπουργείου Υγείας έχει συνταγογραφηθεί δώρεαν στους δικαιούχους
- σιγμοειδοσκόπηση ανά πενταετία και κολονοσκόπηση ανά δεκαετία
- ΩΡΛ εξέταση με ακουόγραμμα δύο φορές το χρόνο
- οφθαλμιατρική εξέταση δύο φορές το χρόνο ή επί αλλαγής σε οπτικής οξύτητα
- triplex κοιλιακής αορτής Συνιστάται στους άνω των 65 ετών με ιστορικό υπέρτασης, σακχαρώδους διαβήτη και καπνίσματος
- για τους άνδρες: κλινική εξέταση από ουρολόγο, εργαστηριακός προσδιορισμός προστατικού αντιγόνου (PSA), free PSA, υπερηχογράφημα προστάτου
- για τις γυναίκες: μαστογραφία (κάθε χρόνο – με διαφοροποιήσεις ανάλογα τον κίνδυνο και ταξινόμηση των γυναικών σε low risk (χαμηλού κινδύνου), intermediate risk
(ενδιάμεσου κινδύνου) και high risk (υψηλού κινδύνου) ) συνεχίζεται το πρόγραμμα προληπτικών εξετάσεων για τον καρκίνο του μαστού «Φώφη Γεννηματά» για γυναίκες
45-74 ετών, Test Pap ετησίως, κατά την εμμηνόπαυση να γίνεται τακτικός έλεγχος οστικής πυκνότητας, για την πρώιμη διάγνωση και θεραπεία της
οστεοπόρωσης (κάθε 2-3 έτη επί φυσιολογικών τιμών και κάθε έτος επί οστεοπενίας)
Συστήνουμε τα πακέτα:
Ανεξαρτήτως ηλικίας, όταν ο οργανισμός μας δίνει προειδοποιητικά σημάδια, θα πρέπει να τον ακούμε προσεκτικά. Η δημιουργία σχέσεων εμπιστοσύνης με τον οικογενειακό γιατρό μας θεωρείται σκόπιμη, ώστε να μπορούμε να προτρέξουμε σε αυτόν για καθοδήγηση, με σκοπό τη διερεύνηση και αντιμετώπιση καταστάσεων που δυνητικά απασχολούν όλους μας.
Ευάγγελος Ε. Αδαμόπουλος, Δ/της Ά Παθολογικής Κλινικής ΙΑΣΩ Θεσσαλίας