Με αφορμή τις πρόσφατες πυρκαγιές και την γενικότερη κλιματική κρίση, ο Μικέλης Χατζηγάκης τονίζει, μέσα από άρθρο του, την ανάγκη να υπάρξει ένα αυτοτελές και ξεχωριστό Υπουργείο – οργανωτικά, διοικητικά και πολιτικά – που θα έχει ως αποκλειστική αρμοδιότητα τα θέματα περιβάλλοντος και κλιματικής αλλαγής.
Συγκεκριμένα το άρθρο έχει ως εξής:
Η δημιουργία αυτοτελούς Υπουργείου Περιβάλλοντος & Κλιματικής Αλλαγής είναι μια επιτακτικότητα που προκύπτει όχι μόνο από τις πρόσφατες πυρκαγιές αλλά από την γενικότερη ανάγκη να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο κλιματικής αλλαγής ολοκληρωμένα και αποτελεσματικά.
Το πρώτο ερώτημα που τίθεται είναι γιατί πρέπει να διαχωριστεί το περιβάλλον με την ενέργεια; Το κομμάτι, λοιπόν, της ενέργειας είναι εφαπτόμενο με το περιβάλλον – πλην όμως ξεχωριστό. Εξηγούμαι: Η προστασία του περιβάλλοντος συνδέεται με πολλούς τομείς (π.χ. ενέργεια, υποδομές, γεωργία). Πράγματι, το περιβάλλον επηρεάζεται από την ενέργεια κυρίως στο κομμάτι της παραγωγής ενέργειας (π.χ. ορυκτά καύσιμα). Για ένα έργο ενέργειας απαιτείται μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων έτσι ώστε να προστατεύσουμε το περιβάλλον. Κάτι αντίστοιχο γίνεται και με τα έργα υποδομής, όπου επίσης χρειάζεται μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Η διαφορά είναι ότι το έργο ενέργειας (πλην ΑΠΕ) θα έχει συνεχώς απόβλητα, και συνεπώς επιπτώσεις στο περιβάλλον, ενώ το έργο υποδομής όχι. Επομένως, για κάθε έργο υποδομής, ενέργειας, κτλ ο τομέας του περιβάλλοντος θα πρέπει να έχει αυτόνομο συντονισμό χωρίς να συνδέεται με κάποιο υπουργείο.
Η ίδρυση ενός Υπουργείου Περιβάλλοντος & Κλιματικής Αλλαγής θα δώσει συντελέσει σημαντικά και στην δασοπροστασία. Η πρόταση μου είναι η δημιουργία εξειδικευμένου Δασοπυροσβεστικού Σώματος (ΔΑΣΩ) ενταγμένου σε μια αυτοτελή δασική υπηρεσία στο νέο Υπουργείο, καθετοποιημένη (οργανωτικά) και υπαγόμενη στο Υπουργείο, στο οποίο θα ανατεθεί κυρίως η πρόληψη και εν μέρει η κατάσβεση των πυρκαγιών στα δάση και στις δασικές και αγροτικές εκτάσεις. Αυτή η δράση θα συνδυασθεί και με τον περιορισμό του Πυροσβεστικού σώματος μόνο στις αστικές πυρκαγιές. Αποδείχτηκε εκ των πραγμάτων ότι ο κύριος ρόλος των αεροπλάνων είναι κατασταλτικός και όχι προληπτικός, με στόχο να υποστηρίζουν, πρωτίστως, την αναστολή της επέκτασης των πυρκαγιών δίνοντας χρόνο στις επίγειες δυνάμεις για κατάσβεση. Άλλωστε, οι Ευρωπαϊκές βέλτιστες πρακτικές δείχνουν ότι οι μεσογειακές χώρες που αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τις δασικές πυρκαγιές (π.χ. Ισπανία, Ιταλία) έχουν ειδικό δασοπυροσβεστικό σώμα σε αντίθεση με εμάς που έχουμε ενιαία πυροσβεστική δομή.
Συγχρόνως, ένα αυτοτελές Υπουργείο Περιβάλλοντος & Κλιματικής Αλλαγής θα έχει ενιαία δομή και θα περιλαμβάνει την δημιουργία ξεχωριστού Υφυπουργού με πλήρη αρμοδιότητα επί του Φυσικού Περιβάλλοντος και των Δασών που θα συμβάλλει στον αποτελεσματικότερο συντονισμό, την καλύτερη και συνολικότερη στρατηγική για την προστασία των δασών και την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών. Ωστόσο, ο στόχος του νέου Υπουργείου θα είναι διττός: από την μια η προστασία του περιβάλλοντος και από την άλλη η ανάδειξη του. Σε αυτό το πλαίσιο, το Υπουργείο θα μπορεί να αναλάβει δράσεις για την ανάπτυξη του οικοτουρισμού (Sustainable Ecotourism). Για παράδειγμα, οι περιοχές Natura στην χώρα μας είναι απίστευτου κάλλους και έχουν την δυνατότητα να προσελκύσουν εκατομμύρια τουρίστες με την σωστή διαχείριση και προώθηση (π.χ. διαδρομές με άλογα, ψάρεμα ορεινών ψαριών (π.χ. πέστροφα) στα ρέματα, κτλ). Ταυτόχρονα, προτείνεται η υιοθέτηση μοντέλου λειτουργίας ανάλογο με αυτό των National Parks των ΗΠΑ όπου θα συνδυάζεται η προστασία του περιβάλλοντος με τον βιώσιμο οικοτουρισμό και ευρύτερα την βιώσιμη ανάπτυξη. Πρακτικά, μπορούν να οριστούν συγκεκριμένα δάση (ορισμένα εξ αυτών θα χρειάζονται εισιτήριο για πρόσβαση) που θα έχουν άδεια για συγκεκριμένους οικολογικούς ξενώνες βάση κριτηρίων. Πάνω σε αυτό θα υπάρχουν οφέλη και για κάποιες δραστηριότητες μέσα στα πάρκα (π.χ. από καλλιέργεια τρούφας) αλλά και την δημιουργία συγκεκριμένων ecolabel μόνο για περιοχές Natura που θα ενισχύσουν την τοπική οικονομία.
Επίσης, ένα αυτοτελές Υπουργείο Περιβάλλοντος & Κλιματικής Αλλαγής θα περιλαμβάνει την δημιουργία ξεχωριστού Γενικού Γραμματέα Κλιματικής Αλλαγής με πλήρη αρμοδιότητα επί της χάραξης στρατηγικής στην Κλιματική Αλλαγή, την αποτελεσματικότερη διαχείριση του ΕΣΠΑ σε συνεργασία με τις περιφέρειες, πλήρη αρμοδιότητα και ευθύνη και για τα τρία στάδια άσκησης πολιτικής που αφορούν την Κλιματική Αλλαγή (monitoring, mitigation, adaptation). Εδώ, ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στην προσαρμογή (adaptation) όπου απαιτούνται μελέτες που θα καταλήξουν τόσο σε κατασκευαστικά όσο και σε μη κατασκευαστικά μέτρα και θα αφορούν μια σειρά πραγμάτων από την στήριξη της γεωργίας (παραγωγή, ανάπτυξη νέων αρδευτικών αποστραγγιστικών έργων, κτλ) λόγω της ανομβρίας μέχρι το θαλάσσιο μέτωπο σε σχέση με δραστηριότητες (logistics, βιομηχανίες, λιμάνια, κτλ) εξαιτίας της ανόδου της στάθμης της θάλασσας.
Αυτή η κυβέρνηση έχει δείξει την ιδιαίτερη ευαισθησία της σε θέματα περιβάλλοντος και είναι η κατάλληλη στιγμή να πάμε ένα βήμα παραπέρα και να ληφθούν ριζοσπαστικά μέτρα αντιμετώπισης ενός καινούργιου και απειλητικού ζητήματος.