Σίγουρα, όταν μιλάμε για ανάπτυξη, συνειρμικά εστιάζουμε πρωτίστως σε θέματα υποδομών. Σήμερα είναι σε εξέλιξη το «ΕΣΠΑ 2014-2020». Αναμφίβολα, πολλές οι προγραμματικές περίοδοι που προηγήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια (ΜΟΠ, ΚΠΣ), πολλά και τα έργα που υλοποιήθηκαν. Ωστόσο ακόμη να πραγματοποιηθεί το έργο της Παράκαμψης της Ελασσόνας (ακόμη μιλάμε για μελέτες) και η διαπλάτυνση της εθνικής οδού Ελασσσόνας – Κοζάνης! Ή ο δρόμος Λάρισας – Φαρσάλων! Ακόμη να φιλοτεχνηθεί μια έστω πρώτη πινελιά που αφορά στην Αξιοποίση του μυθικού ορεινού όγκου του Ολύμπου, παρά τις επίμονες αξιώσεις των τοπικών κοινωνιών την τελευταία δεκαετία!
Επίσης, ενώ βρισκόμαστε στο έτος 2019, η απορροφητικότητα του «ΕΣΠΑ 2014-2020», με βάση τα επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, κινείται οριακά πάνω από το 20%! Για να διαπιστωθεί όμως η χρησιμότητα του συνολικού παραγόμενου έργου, είναι κρίσιμο να απαντηθούν τα δυο παρακάτω ερωτήματα: Πρώτον, αν μειώθηκε τα τελευταία χρόνια η ανεργία στην ευρύτερη περιοχή, και δεύτερον, αν αυξήθηκε το κατά κεφαλήν τοπικά παραγόμενο προϊόν; Με βάση στοιχεία του ΟΑΕΔ, ο αριθμός των ανέργων στη Θεσσαλία τον Ιανουάριο του 2011 ήταν 44.549, ενώ τον Ιανουάριο του 2019 ο αριθμός τους αυξήθηκε στους 65.925! Πρόκειται για μια αύξηση ανεργίας της τάξης του 33,43%! Σε ό,τι αφορά τώρα στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ, μόλις την τελευταία εβδομάδα η EUROSTAT περιγράφει την Περιφέρεια Θεσσαλίας ως την πέμπτη (5η) φτωχότερη Περιφέρεια της Ελλάδας! Ωστόσο, θα ήταν μικρόψυχο, να αποδοθούν ως μομφή τα παραπάνω «μελαγχολικά» αποτελέσματα αποκλειστικά στους έχοντες την ευθύνη άσκησης της περιφερειακής πολιτικής, αφού ως γνωστόν σε ό,τι αφορά στην απορροφητικότητα σημαντικό ρόλο παίζουν και οι λοιποί stakeholders, οι φορείς υλοποίησης, ενώ στην διαμόρφωσή των άλλων οικονομικών δεικτών σημαντικότατο ρόλο παίζουν το γενικότερο «κλίμα» και οι οριζόντιες πολιτικές που εφαρμόζονται. Γίνεται όμως σαφές ότι, στη Θεσσαλία χρειαζόμαστε ταχύτερους ρυθμούς απορρόφησης πόρων και κυρίως κατάλληλη, συνδυαστική επιλογή έργων, ώστε οι χρηματοδοτήσεις να πιάνουν τόπο!
Σε αυτό το σημείο, ως οπαδοί της δράσης -και όχι της αντίδρασης- υποστηρίζουμε πως θα ήταν σκόπιμη η λειτουργία Γραφείου Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων της Περιφέρειας στις Βρυξέλλες, προκειμένου η Θεσσαλία να αξιοποιεί πέραν των δεδομένων πόρων του ΕΣΠΑ, πρόσθετες χρηματοδοτήσεις που θα συμβάλλουν στην τόνωση και ενίσχυση της τοπικής οικονομίας. Με λίγα λόγια προτείνουμε στο πλαίσιο του ‘’best practices’’ να ακολουθήσουμε τα επιτυχημένα εγχειρήματα που τόλμησαν και υλοποιούν ήδη άλλες Περιφέρειες της χώρας.
Επίσης, επειδή πιστεύουμε στον δυναμισμό του ανθρώπινου παράγοντα της περιοχής, η ίδρυση και λειτουργία ενός φορέα «Πληροφόρησης του αγροτικού κόσμου» και «Προώθησης και Εμπορίας των ποιοτικών αγροτικών μας προϊόντων» στο εξωτερικό, μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο «εργαλείο». Υποστήριξη σημαίνει μεταξύ άλλων, επισκέψεις σε επιχειρήσεις που προάγουν την καινοτομία, με σκοπό την μεταφορά του ‘’know how’’ για συναφείς επενδύσεις στην περιοχή μας. Εκ των «ων ουκ άνευ» θεωρείται η στήριξη ομάδων παραγωγών για οργάνωση εμπορικών δικτύων, καθώς και η υποστήριξη για τυποποίηση και πιστοποίηση γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων για να υποστηριχθούν έτσι οι ημιορεινές και ορεινές περιοχές. Η μεταποίησή τους και η σύνδεσή τους γενικότερα με ερευνητικά κέντρα.
Κατά την ίδια φιλοσοφία, μια συνεργασία με την επιχειρηματική κοινότητα γενικότερα, θα μπορούσε να δώσει λύσεις στην προώθηση των προϊόντων, όχι μόνο μέσα από μια στείρα συμμετοχή σε εμπορικές εκθέσεις, αλλά μέσα από μια σωστά δομημένη οργάνωση και συνεργασία με τους εμπορικούς συμβούλους των Πρεσβειών μας και πάντα με πρακτική στόχευση την σύναψη συμβολαίων και τις πωλήσεις! Έτσι μόνο μπορούμε να μιλάμε για διεύρυνση αγορών έξω, δημιουργία θέσεων εργασίας τοπικά και ταυτόχρονη αύξηση του εγχώριου προϊόντος! Αξίζει εδώ να σημειωθεί η αναγκαιότητα ύπαρξης Εμπορευματικού Κέντρου -αίτημα της προηγούμενης δεκαετίας που βρίσκεται ως επιγραμματική μόνο αναφορά στα κείμενα του πρόσφατου Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου (ΠΧΠ)- αλλά και η ανάγκη μιας πιο εύρυθμης και σταθερής λειτουργίας του αεροδρομίου της Νέας Αγχιάλου!
Σε ό,τι αφορά τώρα ένα άλλο σημαντικό θέμα, το θέμα «Υγεία», στην Περιφέρεια Θεσσαλίας είναι αυταπόδεικτο ότι το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας (ΠΓΝΛ) δίνει με την παρουσία και λειτουργεία του μια άλλη δυναμική, πέραν των θετικών υπηρεσιών που παρέχουν και όλα τα άλλα νοσοκομεία. Είναι γνωστό ότι στο ΠΓΝΛ, παρέχονται και τριτοβάθμιες υπηρεσίες υγείας και είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι τα τελευταία χρόνια έχουν πάψει οι θεσσαλοί πολίτες να «μεταναστεύουν» σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη προκειμένου να βρουν λύσεις σε θέματα υγείας όπως συνέβαινε παλιότερα! Αυτονόητη θεωρείται η ενίσχυσή του, καθώς και η υποστήριξη των άλλων νοσοκομείων, με προσλήψεις ιατρικού, νοσηλευτικού και λοιπού προσωπικού, με προμήθεια του αναγκαίου ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού. Επιτακτική καθίσταται όμως και η περαιτέρω υποστήριξη της Ιατρικής Σχολής. Για να λειτουργήσουν όμως ακόμη πιο εύρυθμα τα νοσοκομεία μας, είναι απαραίτητη η άψογη λειτουργία της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας. Στη Θεσσαλία όμως –και κυρίως στη Λάρισα- λειτουργούν και πολλές δομές υγείας στον ιδιωτικό τομέα. Η περιοχή μας θα μπορούσε με τον κατάλληλο σχεδιασμό να αποτελέσει τον σημαντικότερο πόλο έλξης και ζήτησης υπηρεσιών υγείας της χώρας μας! Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι, η περιοχή μας μπορεί να προετοιμάσει την προοπτική ενός «Τουρισμού Υγείας», ενός τομέα δηλαδή με ιδιαίτερη βαρύτητα. Άλλωστε, με βάση τα δημογραφικά δεδομένα της Ευρώπης και σε συνδυασμό με τις κλιματολογικές συνθήκες της χώρας μας, μια τέτοια ζήτηση θα μπορούσε να ξεπερνάσει κάθε σημερινή προσδοκία και εκτίμηση!
Θα μπορούσε επίσης να αναφερθεί κανείς επιγραμματικά, πέρα από τους τίτλους των θεμάτων του συνεδρίου –χάριν συντομίας- στην αναγκαιότητα επιτέλους της ολοκλήρωσης των έργων του Αχελώου, στην ανάγκη ενίσχυσης και εκσυγχρονισμού του Λιμανιού του Βόλου, αλλά και στην υλοποίηση των αναγκαίων έργων στα υπόλοιπα λιμάνια των νησιών των Βορείων Σποράδων. Στην αξιοποίηση των φυσικών και πολιτιστικών πόρων διεθνούς και εθνικής εμβέλειας (Όλυμπος, Μετέωρα, Κοιλάδα Τεμπών, Πήλιο, νησιά Β. Σποράδων, Περτούλι, Λίμνη Πλαστήρα κοκ). Σε ό,τι αφορά σε ηπιότερες παρεμβάσεις, ενδεικτικά αναφέρεται η ανάγκη, ο Πηνειός να αξιοποιηθεί κατά μήκος των πόλεων που διασχίζει, να ενταχθεί στον αστικό ιστό και στη ζωή των πολιτών και να διδαχθούμε από τα όσα ανέδειξε το σχετικό συνέδριο της ΠΕΔ Θεσσαλίας!
Βέβαια η παρούσα αναφορά δεν είναι το «Κέρας της Αμάλθειας»! Λόγω χώρου, δεν είναι δυνατόν να ανοίξει κανείς όλη τη βεντάλια των δυνατοτήτων ανά τομέα και Περιφερειακή Ενότητα!
Θα το πράξει όμως το Συνέδριο, μέσα από τις στοχευμένες παρουσιάσεις των εκλεκτών εισηγητών του, για να συμβάλλει θετικά η παρούσα διοργάνωση στην αναπτυξιακή προοπτική της Θεσσαλίας.
Νίκος Τσιλιμίγκας
Καθηγητής Χειρουργικής Θώρακα – Καρδιά – Αγγεία,
Επικεφαλής μείζονος μειοψηφίας Περιφερειακού Συμβουλίου Θεσσαλίας