Το Βαρούσι αποτελεί το παραδοσιακό τμήμα της πόλης των Τρικάλων, σύμφωνα με το Π.Δ. 28-2-79 (ΦΕΚ 201/Δ/5-4-79), ενώ με το Π.Δ. 19-7-05 (ΦΕΚ 886/Δ/25-8-05 -έπειτα από ενέργειες του Συλλόγου μας και εισήγηση του Δήμου Τρικκαίων- επήλθε αύξηση των ορίων του, προκειμένου να συμπεριληφθεί αναπόσπαστο τμήμα του ιστού του, το οποίο παρέμενε εκτός. Το Βαρούσι είναι η μοναδική παραδοσιακή συνοικία εντός ορίων σύγχρονης πόλης σε ολόκληρη Θεσσαλία και μάρτυρας της αδιάλειπτης κατοίκησης της πόλης -από κοινού με τις αρχαιότητες του αρχαιολογικού χώρου Αρχαίας Τρίκκης.
Στο Βαρούσι, το οποίο αναπτύσσεται στα ανατολικά και μεσημβρινά πρανή του προ εξέχοντος βυζαντινού μνημείου Φρουρίου Τρικάλων, εντοπίζεται ένα πολυπληθές και αξιόλογο σύνολο κηρυγμένων ναών (βυζαντινού και μεταβυζαντινών) και νεώτερων μνημείων, συντριπτικά μεγαλύτερο από τα υπόλοιπα κηρυγμένα μνημεία, τα οποία βρίσκονται διάσπαρτα στα όρια της πόλης.
- Στο παρελθόν υλοποιήθηκε, από τις Τεχνικές Υπηρεσίες του Δήμου Τρικκαίων, διάστρωση του κοινόχρηστου δικτύου (οδών και πεζοδρόμων) με ετερόκλητα υλικά -ακανόνιστες λιθόπλακες Άρτας, κυβόλιθοι τσιμέντου, χυτές επιστρώσεις με χονδρόκοκκα αδρανή (βότσαλο/χαλίκι) και πλάκες πεζοδρομίου, επίσης με χονδρόκοκκα αδρανή (βοτσαλό
πλακες)- τα οποία ουδεμία σχέση έχουν με τα λιθόστρωτα (γκαλντερίμια) και τα πλακό στρωτα των παραδοσιακών συνοικίων. Η διαρκής εναλλαγή και επαληψιμότητα των ανωτέρω διαφορετικών υλικών σε όλο το δίκτυο της συνοικίας (ακανόνιστες λιθόπλακες / βοτσαλωτές επιφάνειες / κυβόλιθοι τσιμέντου), οδήγησαν στην ολοκληρωτική αλλοίωση του κοινόχρηστου χώρου επιβαρύνοντάς τον με περιττά δομικά υλικά, σε άστοχα μοτίβα, τα οποία ακύρωσαν την ομοιογενή και ομοιόμορφη εικόνα που αυτός είχε και όφειλε να έχει. Με την πάροδο του
χρόνου, οι ενδογενείς αστοχίες αυτής επιλογής είναι πλέον όχι απλώς ορατές αλλά και επικίνδυνες, δεδομένου ότι έχει φθαρεί, θραυτεί και αποκολληθεί εκτενές μέρος των διαστρωμένων υλικών, εμποδίζοντας την ομαλή και ανεμπόδιστη κίνηση των πεζών.
- Κατά μήκος του κοινόχρηστου οδικού δικτύου της συνοικίας αναπτύσσεται και το δίκτυο ηλεκτροδότησής της, οι στύλοι του οποίου ακολουθούν τη δαιδαλώδη μορφή των οδικών χαράξεων, με ανάλογη ανάπτυξη των καλωδιώσεων. Η ακανόνιστη γεωμετρία του πολεο δομικού ιστού στο Βαρούσι επιβάλλει συχνότερη παρουσία στύλων -σε σύγκριση με τη ρυμοτομημένη κατά το ιπποδάμειο σύστημα σύγχρονη πόλη- και αντίστοιχα πυκνότερη καλωδίωση, στοιχεία που επιβαρύνουν το προστατευόμενο δομημένο περιβάλλον της παραδοσιακής συνοικίας της πόλης.
- Σήμερα, εντός του Βαρουσίου υφίσταται ένα σύνολο εγκαταλελειμμένων κτιρίων, σε άσχημη κατάσταση διατήρησης, με εμφανείς βλάβες στα κελύφη, στις στέγες και στις περι τοιχίσεις τους. Πολλά από αυτά τα κτίρια, βρίσκονται σε άμεση επαφή με το κοινόχρηστο οδικό δίκτυο της συνοικίας, με αποτέλεσμα εύθρυπτα στοιχεία τους (σε γείσα, γρηπίδες και προεξοχές) να καταλήγουν στο οδόστρωμα, θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή των διερχόμενων πολιτών. Η κατάσταση αυτών των κτιρίων έχει επιδεινωθεί σε μεγάλο βαθμό μετά τους πρόσφατους σεισμούς της 3ης και 4ης Μαρτίου 2021, μεγέθους 6,3 και 5,9 της κλίμακας Richter (με επίκεντρο την Ελασσόνα), οι οποίοι ήταν ιδιαιτέρως αισθητοί στην περιοχή μας. Επειδή, το ιδιοκτησιακό καθεστώς των περισσότερων από τα εγκαταλελειμμένα κτίρια είναι περίπλοκο, ασαφές ή άγνωστο, ο Σύλλογός μας ζητά την αρωγή της Πολιτείας για τον εντοπισμό και την ενημέρωση των ιδιοκτητών, καθώς και τη σύμπραξη με αυτούς προκει μένου να ληφθούν όλα τα απαιτούμενα μέτρα για την άρση της ετοιμορροπίας αυτών των κατασκευών.
Με αφορμή τις δύο προαναφερόμενες προβληματικές καταστάσεις, οι οποίες σήμερα επικρατούν στο Βαρούσι, αιτούμαστε από την Πολιτεία τα εξής:
α. την αντικατάσταση της υφιστάμενης δομικά κακότεχνης και μορφολογικά αδόκιμης διά στρωσης του κοινόχρηστου οδικού δικτύου με ενιαία λιθόστρωση σύμφωνα με τα παραδοσιακά πρότυπα και έπειτα από εκπόνηση ειδικής αρχιτεκτονικής μελέτης με τις κατά νόμο εγκρίσεις και άδειες από τις αρμόδιες αρχές.
β. την υπογείωση του δικτύου ηλεκτροδότησης, βάσει αντίστοιχης μελέτης Η/Μ με τις κατά νόμο απαραίτητες εγκρίσεις και άδειες από τις αρμόδιες αρχές.
γ. τη δημιουργία τοπικών υπερυψώσεων -για την επιβράδυνση της ταχύτητας οχημάτων στα κομβικά σημεία οδικής σύνδεσης της συνοικίας με την υπόλοιπη πόλη και συγκεκριμένα στις διασταυρώσεις Δωρόθεου Σχολαρίου/Στρ. Σαράφη, Αγίου Οικουμενίου/Δημάρχου Μάτη, Αγίου Οικουμενίου/Ματαραγκιώτου, και Παύλου Μελά / Ματαραγκιώτου.
δ. την τοποθέτηση μεταλλικών ή λίθινων στοιχείων οριοθέτησης (π.χ. μεταλλικοί κιονίσκοι ή λίθινες σφαίρες) στις περιοχές απαγόρευσης στάθμευσης, σε αντικατάσταση των υφιστάμενων πλαστικών κιονίσκων, οι οποίοι καταστρέφονται και απομακρύνονται εύκολα, -πολλές φορές εξαιτίας δολιοφθοράς- λόγω του χαμηλής αντοχής υλικού κατασκευής τους και της μη επαρκούς αγκύρωσής τους στο οδόστρωμα.
ε. την επικαιροποίηση της οδικής σήμανσης κατά μήκος των ορίων της συνοικίας, όπου εκτός από την ισχύουσα απαγόρευση συγκεκριμένων κατηγοριών οχημάτων -βάσει βάρους-, να αναγράφεται και η σχετική απαγόρευση ως προς το ύψος αυτών, δεδομένου ότι το ελεύθερο ύψος διέλευσης οχημάτων εντός του Βαρουσίου περιορίζεται σημαντικά από τις αρχιτεκτονικές προεξοχές (σαχνισιά) και τους μεταλλικούς εξώστες που αναπτύσσονται εντός του κοινόχρηστου δικτύου της συνοικίας.
ζ. τη συντονισμένη, μεταξύ των καθ’ ύλην αρμόδιων υπηρεσιών, καταγραφή όλων των εγκαταλελειμμένων κτιρίων (μνημείων και μη), τη διερεύνηση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος τους (με τη συνδρομή του Κτηματολογίου), την παρουσίαση της κατάστασης διατήρησής τους (φθορές και βλάβες), τη σύνταξη προτάσεων για τη λήψη άμεσων στερεωτικών μέτρων και τέλος την εκπόνηση μελετών επισκευής και αποκατάστασης για όσα κτίρια εξ αυτών ήδη προστατεύονται ή κριθούν άξια προς διατήρηση βάσει της σχετικής νομοθεσίας των Υπουργείων Πολιτισμού και Περιβάλλοντος.
η. την ένταξη των προαναφερόμενων εργασιών ανάπλασης (κοινοχρήστων χώρων) και αποκατάστασης (δομημένου περιβάλλοντος) του Βαρουσίου σε επιχειρησιακά προγράμματα του Εταιρικού Συμφώνου για το Πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) ή άλλες χρηματοδοτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ελληνικού Κράτους, σύμφωνα με τις σχετικές εισηγήσεις και προτάσεις των αρμόδιων Υπουργείων και της Περιφέρειας Θεσσαλίας.
θ. τέλος, σε ό,τι αφορά εν γένει τα έργα υποδομής των οργανισμών κοινής ωφέλειας (ΔΕΗ, ΟΤΕ, Φυσικό Αέριο κ.λπ.) και τις συνοδές εγκαταστάσεις αυτών (μετρητές/κιβώτια), σας επισημαίνουμε τα όσα περιγράφονται στις παραγράφους 13 και 14 του Άρθρου 3 του Προεδρικού Διατάγματος. «Περί χαρακτηρισμού ως παραδοσιακού τμήματος της πόλεως Τρικάλων και καθορισμού ειδικών όρων και περιορισμών δομήσεως των οικοπέδων αυτού» (ΦΕΚ 201/Δ/5.4.1979), βάσει των οποίων οι κατασκευές αυτές θα πρέπει να διαμορφώνονται κατά τρόπο προσαρμοζόμενο στα ανάλογα παραδοσιακά πρότυπα, χωρίς να θίγουν τη γενική εικόνα και φυσιογνωμία του παραδοσιακού οικισμού. Ειδικότερα δε, σε ότι αφορά το δίκτυο φυσικού αερίου, να υπάρξει μέριμνα κατασκευής του, παράλληλα με τις εκσκαφικές εργασίες που θα προηγηθούν των λιθοστρώσεων.
Παρακαλούμε άμεσα για τις δικές σας ενέργειες προκειμένου να αναβαθμιστεί λειτουργικά και αισθητικά η ιστορική και παραδοσιακή συνοικία της πόλης, ως ενεργό τοπόσημο της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου μας.
Με τιμή,
Εκ μέρους του Πολιτιστικού Συλλόγου «Το Βαρούσι»
Ο Πρόεδρος
Γιώργος Α. Κλειδωνόπουλος
Η Γραμματέας
Αρετή Αναγνωστιάδου
Θες να μαθαίνεις πρώτος τα νέα από το TrikalaVoice.gr;
Διαθέσιμο στο Google Play
