Τοῦ Ἀρχιμ. Βαρλαὰμ Μετεωρίτου
Ἀγριεμένος ὁ καιρὸς γιὰ τὰ καλά, τὸ τσουχτερὸ κρύο δείχνει τὰ δόντια του, ἄκρως χειμωνιάτικο σκηνικό. Οἱ ἄνθρωποι κλεισμένοι στὰ σπίτια τους, μὲ μόνη παρηγοριὰ μία ζεστὴ γωνιὰ τοῦ σπιτιοῦ, ἂν ὑπάρχῃ καὶ αὐτή!
Μέσα σ’ αὐτὴν τὴν χειμωνιάτικη καὶ παγωμένη ἀτμόσφαιρα, μία ταπεινὴ νεαρὴ κόρη, ἀπὸ τὴ Ναζαρέτ, ἡ Μαρία, μαζὶ μὲ τὸν ἡλικιωμένο προστάτη Της, Ἰωσήφ, περιφέρονται ψάχνοντας ἀπεγνωσμένα νὰ βροῦν μία στέγη, ἕνα χῶρο ποὺ θὰ τοὺς φιλοξενήσῃ, ἕνα τόπο ποὺ θὰ τοὺς ζεστάνῃ. Παρακαλεῖ ὁ ἡλικιωμένος συνοδός, χτυπᾷ τὶς πόρτες, ἡ ἀγωνία κορυφώνεται, ὅλα κλεισμένα, ὅλα πιασμένα, δὲν χωροῦν πουθενά, δὲν ὑπάρχει τίποτα, δυστυχῶς “οὐκ ἦν αὐτοῖς τόπος ἐν τῷ καταλύματι”[1].
Ἐννέα μῆνες τώρα ἡ Μαρία κυοφορεῖ τὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ. Σὲ λίγο ὁ Θεὸς θὰ γίνῃ ἄνθρωπος γιὰ νὰ γίνῃ ὁ ἄνθρωπος Θεός[2]· “μέγα καὶ παράδοξον τὸ μυστήριον”[3]!
Πλησίασαν οἱ μέρες τοῦ τοκετοῦ καὶ ἀναζητεῖ κατάλυμα, ὥστε νὰ γεννήσῃ τὸν Υἱὸ Αὐτῆς τὸ μονογενῆ[4].
Βηθλεέμ ἑτοιμάζου[5]… ναὶ Βηθλεὲμ ἑτοιμάσου, ἑτοιμάσου ὥστε νὰ ὑποδεχθῇς τὸν Υἱὸ τοῦ θεοῦ[6], ἑτοίμασε τὴ φάτνη, ἑτοίμασε τὸ κατάλυμα, ἑτοίμασε τὰ ζῶα, ὥστε νὰ ὑποδεχθῇς τὸ μόνο βασιλιᾶ, νὰ τὸν ὑποδεχθῇς ὄχι μέσα σὲ πλούτη καὶ παλάτια, ἀλλὰ στὸ ταπεινὸ σπήλαιο τῆς Βηθλεέμ[7]. Ἡ φάτνη τῆς Βηθλεὲμ φεγγοβολεῖ στὴν παγωμένη χειμωνιάτικη νύχτα καὶ “ὅταν ἦλθε τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου”[8], ὁ ἀόρατος γίνεται ὁρατός, ὁ ἀπρόσιτος προσιτός, ὁ Θεὸς βρίσκεται πλέον μαζὶ μὲ τοὺς ἀνθρώπους[9]. Ἀντὶ γιὰ χρυσοποίκιλτα σπάργανα τὸν ντύνουν μὲ τὸ σανὸ τῶν ζώων, ἀντὶ γιὰ τζάκια καὶ καλοριφέρ, τὰ χνῶτα τῶν ζώων ζεσταίνουν τὸ τρυφερό Του σῶμα.
Οἱ Ἄγγελοι στὸν οὐρανὸ ἔχουν ἀρχίσει τὸ πανηγύρι[10]. Οἱ βοσκοὶ περιμένουν τοὺς Ἀγγέλους νὰ ἀκούσουν τὸ χαρούμενο μήνυμα. Τὸ Ἀστέρι ἤδη ἔχει ξεκινήσει τὸ ταξίδι ἀπὸ τὴν Ἀνατολή[11], ὁδηγῶντας τοὺς τρεῖς Μάγους[12], οἱ ὁποῖοι φέρνουν δῶρα[13] στὸ Θεῖο Βρέφος ποὺ γεννήθηκε. Ὁ μνήστωρ Ἰωσήφ, περιμένει νὰ γευθῇ τὴ χαρὰ τοῦ μυστηρίου[14].
Ὁ Χριστός, φίλοι μου, γεννιέται κάθε χρόνο… γεννιέται γιὰ μᾶς τοῦς ἀνθρώπους… θὰ γεννηθῇ καὶ φέτος καὶ ὁ μοναδικὸς ἀπὼν θὰ εἶναι αὐτὸς γιὰ τὸν ὁποῖο θὰ γεννηθῇ, ὁ ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος θὰ παραμείνῃ κλεισμένος στὸ καβοῦκι του… θὰ παραμείνῃ ἐγκλωβισμένος στὶς σκέψεις καὶ στὰ προβλήματά του… ὅλα γύρω μας Τὸν περιμένουν, Τὸν περιμένουν ἐκτὸς ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο!
Παρ’ ὅλα αὐτὰ ὁ Χριστὸς πάλι θὰ ἔρθῃ γιατὶ αὐτὴ εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Ἔρχεται γιὰ τὸν ἄνθρωπο. Δὲν τὸν καλεῖ καὶ δὲν τὸν περιμένει, ἀλλὰ Αὐτὸς ἔρχεται ἀποκλειστικὰ γι’ αὐτόν. Ἔρχεται προσωπικὰ γιὰ μένα καὶ γιὰ σένα. Μᾶς χτυπᾷ τὴν πόρτα συνεχῶς γιὰ νὰ ἔρθῃ στὴ ζωή μας, ἀλλά… “οὐκ ἥν τόπος…”[15].
Τὰ Χριστούγεννα σηματοδοτοῦν τὸ τέλος τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Τὸ τέλος τῆς νύχτας καὶ τὴν ἀρχὴ τῆς ἡμέρας. Τὸ τέλος τῆς φθορᾶς καὶ τὴ δυνατότητα τοῦ ἀνθρώπου νὰ πορευθῇ ἀπ’ τὸ “κατ’ εἰκόνα στὸ καθ’ ὁμοίωσιν”[16] μὲ τὸ δημιουργό του.
“Καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία”[17] εἶναι τὸ χαρμόσυνο μήνυμα των Ἀγγέλων ποὺ συνοδεύει τὸ μέγα μυστήριο τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Κυρίου.
Ἀλήθεια, πόσο παράξενα ἀκούγεται αὐτὴ ἡ εὐχή, ὅταν καθημερινὰ ἀντικρίζουμε καὶ βιώνουμε τὴν θλιβερὰ οἰκτρὴ κατάσταση, στὴν ὁποία ἔχει περιέλθῃ ὁλόκληρος ὁ πλανήτης!
Αὐτὴ ἡ πολυπόθητη εἰρήνη εἶναι τὸ πλέον ποθούμενο κοινωνικὸ ἀγαθό.
Σὲ αὐτοὺς τοὺς κρίσιμους καιρούς, παχὺ σκοτάδι σκεπάζει τὴ γῆ καὶ ζόφος τὶς ἐθνότητες. Μαῦρα σύννεφα καλύπτουν τὸν οὐρανό. Πόλεμοι παντοῦ, ὁ πλανήτης εἶναι ἤδη στὶς φλόγες. Αἱματοχυσίες. Ἄνθρωποι ξεριζωμένοι τρέχουν νὰ βροῦν κάπου εἰρήνη. Πνίγονται στὶς θάλασσες. Ἀποδεκατισμένοι βρίσκουν νέες πατρίδες. Ἐξαγριωμένοι τζιχαντιστὲς κόβουν λαιμοὺς μὲ μαχαῖρι. Αὐτοκτονοῦν καὶ σκοτώνουν ἀθώους.
Θάνατος παντοῦ…!!! Πτώματα παντοῦ…!!!
Ἀνθρώπινες ζωὲς θαμμένες κάτω ἀπὸ τὴ λάσπη τῆς αὐθαιρεσίας καὶ τοῦ εὔκολου κέρδους. Ἀνθρωποθυσίες στὸ βωμὸ τοῦ κέρδους. Ἄνθρωποι ποὺ παλεύουν νὰ ἐπιβιώσουν μετρῶντας καθημερινὰ ἀπώλειες μὲ πρόσωπο στὸ θάνατο καὶ τὴν καταστροφή. Μία ἀνελέητη ὁλομέτωπη ἐπίθεση τῶν ἰσχυρῶν στοὺς φτωχοὺς καὶ τοὺς ἀνήμπορους αὐτοῦ τοῦ κόσμου… Κοινὴ συνισταμένη κάθε καταστροφῆς ἡ φτώχεια τῶν νεκρῶν καὶ τῶν ξεριζωμένων…
Φοβερὸ νὰ τὸ ζῇς… πιὸ φοβερό, νὰ ζῇς…!
Ὁ Χριστὸς ἦλθε στὸν κόσμο ἀπὸ ἀγάπη γιὰ νὰ τὸν σώσῃ καὶ ὅμως, διώχθηκε καὶ διώκεται. Τὸν διώκει ἡ ἀπιστία καὶ ἡ ἀθεΐα. Τὸν διώκουν οἱ θεωρίες ποὺ θέλουν νὰ βάλουν τὸν ἄνθρωπο στὸ θρόνο τοῦ Θεοῦ. Τὸν διώκει ἡ ἀνομία καὶ ἡ παρανομία. Τὸν διώκει τὸ διαστρεβλωμένο ἦθος. Ἡ κακία τῶν ἀνθρώπων τὸν ἀνέβασε στὸ σταυρὸ καὶ πέθανε, ἀλλὰ τελικὰ δὲ χάθηκε, ἀναστήθηκε, νίκησε, βασίλεψε καὶ βασιλεύει.
Ἔγινε “τοῖς πᾶσι τὰ πάντα”[18]: “πατέρας καὶ ἀδελφός, ἀδελφὴ καὶ μητέρα, νυμφίος, οἰκία, τροφή, ἔνδυμα, ρίζα, θεμέλιον, πτωχὸς καὶ ἐπαίτης, ὅλα γιὰ μᾶς, διότι τὰ πάντα γιὰ τὸ Χριστὸ εἴμαστε ἐμεῖς… Τί περισσότερον θέλουμε;”[19]
Τοῦτα τὰ Χριστούγεννα ἂς ρωτήσῃ ὁ καθένας τὸν ἑαυτό του. Βασιλεύει ὁ Χριστὸς στὴν ψυχή μου; Ζῶ τὴν πίστη μου; Ζῇ ὁ Χριστὸς μέσα μου; Αὐτὸ εἶναι τὸ πᾶν γιὰ τὸν κάθε χριστιανό, νὰ εἶναι ὁ Χριστὸς μέσα στὴν ψυχή του.
Εἶναι εὐκαιρία γιὰ ὅλους μας νὰ ἑτοιμαστοῦμε. Νὰ Τὸν περιμένουμε κι ἐμεῖς μαζὶ μὲ ὅλη τὴν ὑπόλοιπη πλάση. Διότι αὐτὴ ἡ ἀναμονὴ γεμίζει χαρά, ἐλπίδα, ἀγάπη. Γεμίζει Χριστὸ στὴ ζωή μας.
Ἂς πᾶμε καὶ ἐμεῖς “ἀγαλλομένῳ ποδί”[20] καὶ “σκιρτώσῃ καρδίᾳ”[21] στὴν φάτνη τῆς Βηθλεὲμ γιὰ νὰ ἀντικρίσουμε μὲ τὰ καθαρὰ μάτια τῆς πίστεως τὴν “συγκατάβασιν θεϊκὴν ἄνωθεν”[22]. Ἂς γονατίσουμε μπροστά Του καὶ ἂς Τοῦ προσφέρουμε, ὅπως οἱ μάγοι, τὰ δικά μας δῶρα: τὴν πίστη μας, τὴν ἀγάπη μας, τὴ λατρεία μας, τὴ μετάνοιά μας.
Καλὰ καὶ εὐλογημένα Χριστούγεννα!
——————————————————————————– [1] Λκ. 2,7 [2] Ἁγίου Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ, Γιὰ ποιό λόγο ἐνανθρώπησε ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ καὶ ὄχι ὁ Πατήρ ἢ τὸ Πνεῦμα· καὶ ποιές οἱ συνέπειες τῆς ἐνανθρωπήσεως [3] Ἰδιόμελο, Ἑσπερινοῦ Χριστουγέννων, Εἰς τὸν Στίχον, Ἦχος β΄ [4] Λκ. 2,6-16, πρβλ. Μτ. 1,18-25 [5] Ἰδιόμελον Α΄ Ὥρας Χριστουγέννων [6] Ἰω. 1,14 [7] Μτ. 2,1, πρβλ. Λκ. 2,7 [8] Γα. 4,4 [9] Βαρούχ. 3,38 [10] Λκ. 2,13 [11] Μτ. 2,2 [12] Μτ. 2,1 [13] Μτ. 2,11 [14] Λκ. 2,16 [15] Ἔνθα ἀνωτέρω [16] Γε. 1,26 [17] Λκ. 2,14 [18] Α΄ Κο. 9,22 [19] Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, ἀπόσπασμα ἀπὸ τὴν 76 ὁμιλία στὸ κατὰ Ματθαῖον Εὐαγγέλιον 24,16-31 [20] Κανόνας Ἀναστάσεως, Τροπάριον, ᾨδὴ ε΄ [21] Παρακλητική, Τρίτη δ΄ ἤχου, Κανόνας κατανυκτικός, Τροπάριον θ΄ ᾨδῆς, Μαρτυρικόν, [22] Ἰδιόμελον ΣΤ Ὥρας Χριστουγέννων