Θεόδωρος Θάνος, Καθηγητής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, δημότης Δήμου Μετεώρων
Έχω επισκεφτεί αρκετές φορές τον Ασπροπόταμο (Άλμπου Αρούου) και κάθε φορά, νιώθω το ίδιο δέος, σαν να είναι η πρώτη φορά. Δεν ξέρω αν είναι η πανεμόρφη φύση, ο πλούσιος πολιτισμός, η αυθεντικότητα του περιβάλλοντος [κοινωνικού και φυσικού]. Μάλλον όλα αυτά μαζί και γιατί για μας τους Βλάχους είναι ο τόπος αναφοράς.
Οι καταστροφικές πλημμύρες του Σεπτέμβρη λάβωσαν βαριά τον Ασπροπόταμο. Ίσως είναι η μοναδική ορεινή περιοχή που υπέστη τόσες καταστροφές. Οι πληγές δυστυχώς επουλώνονται με αργούς ρυθμούς και σε λίγο έρχεται πάλι ο χειμώνας.
Δεν φτάνουν, όμως, οι καταστροφικές πλημμύρες του Σεπτέμβρη, μια νέα απόφαση για δημιουργία αιολικών πάρκων/εγκατάσταση ανεμογεννητριών έρχεται να επιβαρύνει και να καταστρέψει τον Ασπροπόταμο και τις περιοχές γύρω από την Τριγγία.
Αλήθεια, τι χρειάζονται κι άλλες ανεμογεννήτριες σε μια χώρα που έχει το υψηλότερο ποσοστό πανευρωπαϊκά ; Ποιο το όφελος της κοινωνίας, που πληρώνει το ρεύμα πολύ ακριβά παρά την αύξηση των πηγών «πράσινης» ενέργειας ; Και το πιο σημαντικό, ποιο το όφελος του φυσικού περιβάλλοντος από αυτήν την ανθρώπινη παρέμβαση σε μια περιοχή απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς ;
Ο Ασπροπόταμος έχει ερημώσει τα τελευταία χρόνια. Τον χειμώνα λίγοι ή σχεδόν καθόλου κάτοικοι μένουν στα χωριά και τα καλοκαίρια όλο και περισσότερο λιγοστεύει τόσο ο κόσμος που ανεβαίνει όσο και το χρονικό διάστημα που παραμένει.
Ο Ασπρόταμος βάλλεται. Πληγώθηκε ανεπανόρθωτα από τις καταστροφικές πλημμύρες του Σεπτέμβρη και τώρα βρίσκεται στο «μάτι του κυκλώνα» με την εγκατάσταση των ανεμογεννητριών για να τον «αποτελειώσουν» [όσο και αν ακούγεται κάπως υπερβολικό αυτό].
Ο Ασπροπόταμος χρειάζεται ανάπτυξη για να μείνει ο κόσμος εκεί και προστασία του πολιτισμού και του φυσικού περιβάλλοντος. Ασφαλώς αυτά τα δύο συνδέονται μεταξύ τους, καθώς η προστασία του περιβάλλοντος συνδέεται με την ανάπτυξη ενός τόπου.
Πώς μπορεί να επιτευχθεί η ανάπτυξη και προστασία του Ασπροποτάμου και της περιοχής γύρω από την Τριγγία ;
Θα επανεφέρω μια πρότασή μου προς τον Δήμο Μετεώρων και την Περιφέρεια Θεσσαλίας, η οποία αφορά στην ανακήρυξη [μέρους] του Ασπροποτάμου -Βερλίγκας και της περιοχής γύρω από την Τριγγία σε εθνικό πάρκο/προστατευόμενη περιοχή, γιατί πληρούν όλες τις προϋπθέσεις:
- Το μοναδικό τοπίο των μαιάνδρων και της εποχικής δρακόλιμνης συνιστούν ένα μοναδικό και σπάνιο τοπίο πανελλαδικά που φαντάζει ότι κανείς βρίσκεται σε μια κεντρο-ευρωπαϊκή χώρα.
- Το επιβλητικό δάσος απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς με πλούσια χλωρίδα και πανίδα.
- Τα ποτάμια που ρέουν από παντού, με πρωταγωνιστή τον Ασπροπόταμο/ Άλμπου Αρούου που είναι απαρχή του δεύτερου μεγαλύτερου σε μήκος ποταμού της χώρας μας, του Αχελώου. [Και] φυσικά η πέστροφα που ευδοκιμεί στα νερά τους.
- Τα πλούσια πολιτισμικά μνημεία: βρύσες, γεφύρια, εκκλησίες, σπίτια, με κορωνίδα την μοναδική αρχιτεκτονικά Ιερά Μονή Τιμίου Σταυρού.
- Ο πολιτισμός: μύθοι, θρύλοι, τραγούδια, χοροί, ήθη και έθιμα, γαστρονομία, κοινωνική οργάνωση με κυρίαρχο στοιχείο τους Βλάχους συνθέτουν μια ιδιαίτερη πολιτισμική ταυτότητα, η οποία, εξαιτίας των στερεοτύπων, αγκυλώσεων και λανθασμένων [φοβικών] πολιτικών φθίνει μέρα με τη μέρα και πάει να χαθεί. Επίσης, στον Ασπροπόταμο, ίσως να απασχολείται το υψηλότερο ποσοστό των υλοτόμων. Ένα επάγγελμα χαρακτηριστικό της περιοχής με πλούσια παράδοση με μοναδικά στοιχεία οργάνωσης μέσα στον χρόνο.
- Οι παραδοσιακοί οικισμοί με την πέτρινη αρχιτεκτονική τους, η οποία -και αυτή- χάνεται σιγά-σιγά. Αν και στον Ασπροπόταμο κυριαρχεί το βλάχικο στοιχείο, ωστόσο, υπάρχει ένας πρότυπος μοναδικός κτηνοτροφικός οικισμός των Σαρακατσαναίων.
- Τα αλπικά λιβάδια του Λάκμους και της Τριγγίας, μοναδικά.
- Η επικοινωνία με δύο επίσης πολύ σημαντικές σε πολιτισμικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό/φυσικό επίπεδο δημοφιλείς περιοχές [επίσης βλαχόφωνες]: Η μία δίοδος προς Ανήλιο και Μέτσοβο και η άλλη προς Καλαρρύτες και Συρράκο [οι οποίες λανθασμένα αποκαλούνται ως «Τζουμέρκα»].
Στον σχετικό νόμο για τον χαρακτηρισμό μιας περιοχής σε εθνικό πάρκο/προστατευόμενη περιοχή εκτός από την προστασία του περιβάλλοντος προβλέπεται και η ανάπτυξη της περιοχής με την αξιοποίηση του κοινωνικο-πολιτισμικού και φυσικού περιβάλλοντος. Η δημιουργία ζωνών προστασίας επιτρέπουν την ήπια ανθρώπινη δραστηριότητα, όπως η υλοτομία και η βόσκηση.
Ο Ασπροπόταμος-Βερλίγκα και η περιοχή πέριξ της Τριγγίας με τον χαρακτηρισμό τους ως εθνικό πάρκο, δημιουργούν τις προϋποθέσεις τόσο για την προστασία όσο και την ανάπτυξη της περιοχής.
Κύριε Περιφερειάρχη Θεσσαλίας
Κύριε/[οι] Δήμαρχε/[οι] Δήμου Μετεώρων και Πύλης