“Εκλογικός Νόμος για την Αυτοδιοίκηση”

Του Αποστόλη Β.Παππά

Δημοτικού Συμβούλου

Δήμου Τρικκαίων. 

Κατατέθηκε στο Υπουργικό Συμβούλιο ο νέος εκλογικός νόμος για την αυτοδιοίκηση α και β βαθμού. Θαθελα να κάνω μερικά σχόλια για την εκλογική διαδικασία του α βαθμού, μιας και σ΄αυτόν ανήκω.

Α) Εκλογή Δημάρχου. Με το νέο εκλογικό νόμο, δήμαρχος εκλέγεται εκείνος του οποίου ο συνδυασμός του θα λάβει ποσοστό τουλάχιστον 43%. Τι επιδιώκει με αυτό ο νομοθέτης; Να λαμβάνεται υπόψιν η πρώτη προτίμηση των πολιτών, εφόσον αυτή αποτυπώνεται με έναν προδήλως σαφή τρόπο. Όταν λοιπόν αυτή εκδηλώνεται με ένα ισχυρό εκλογικό ποσοστό, με κατώφλι το 43%, ο νομοθέτης κρίνει, ότι η προτίμηση αυτή θα πρέπει να γίνει σεβαστή και να δικαιωθεί. Αυτό, είναι και δημοκρατικό αλλά και ηθικό. Η μήπως είναι πιο δημοκρατικό και πιο ηθικό η ισχυρή αυτή προτίμηση να ανατρέπεται πηγαίνοντας σ΄ένα δεύτερο γύρο, όπου λίγο ως πολύ είναι γνωστό τι προηγείται αυτού. Συμφωνίες πάνω η κάτω από το τραπέζι, υπόγειες συναλλαγές, ψήφο στο συγγενέστερο πολιτικά και ιδεολογικά συνδυασμό κλπ, με παντελή όμως απουσία του αυτοδιοικητικού κριτηρίου, το οποίο θα πρέπει να είναι το κυρίαρχο στη συγκεκριμένη περίπτωση. Η μήπως δεν γίνεται έτσι, στις περισσότερες τουλάχιστον των περιπτώσεων; Πόσο δημοκρατικό και ηθικό είναι η δεύτερη επιλογή των πολιτών να αναδεικνύεται δημοτική αρχή ως προϊόν των προαναφερθέντων, και να εξοστρακίζεται η πρώτη επιλογή, όταν μάλιστα αυτή εκδηλώνεται κατά ένα σαφώς πλειοψηφικό τρόπο, με ποσοστό 43% και άνω; Δεν συνιστά αυτό αλλοίωση της βούλησης των πολιτών, όταν ακυρώνεται η εκκωφαντικώς πλειοψηφούσα προτιμησιακή τάση του εκλογικού σώματος;

Νομίζω, ότι ένα ποσοστό 43% και άνω προσδίδει τον αναγκαία κοινωνική νομιμοποίηση στον εκλεγέντα δήμαρχο. Άλλωστε, ας μην ξεχνάμε, ότι κατά την εκλογή προέδρου στην εποχή του κοινοτικού συστήματος δεν υπήρχε δεύτερος γύρος. Πρόεδρος της κοινότητας εκλεγόταν ο επικεφαλής του πλειοψηφούντος συνδυασμού, πολλές φορές μάλιστα με ποσοστό πολύ κάτω του 40%. Το  σύστημα αυτό λειτούργησε επί 80 έτη, και ουδείς σκέφθηκε να το αλλάξει.

Β) Συμβούλια Δημοτικών κοινοτήτων. Κατάργηση των ανεξάρτητων ψηφοδελτίων και στέγαση αυτών στα ψηφοδέλτια των συνδυασμών.

Οι δημοτικές κοινότητες δεν είναι αποκεντρωμένες διοικητικές μονάδες. Το ότι έχουν κάποιες αρμοδιότητες, δεν συνέπεται ότι διαθέτουν και διοικητική αυτοτέλεια. Με τα Καποδιστριακά και τα Καλλικρατικά νομοθετήματα έχασαν και τη διοικητική αλλά και την οικονομική τους αυτονομία. Αποτελούν πλέον μέρος ενός ενιαίου οργανικού συνόλου που λέγεται Δήμος. Ο Δήμος για να λειτουργεί αποτελεσματικά θα πρέπει να διαθέτει ενιαίο διοικητικό κέντρο. Η ύπαρξη ανεξάρτητων ψηφοδελτίων στις δημοτικές κοινότητες, ισοδυναμεί με ένα άτυπο σύστημα δυαρχίας. Έτσι, υπάρχει κίνδυνος πολλές φορές σε άλλο μήκος κύματος να εκπέμπει ο Δήμαρχος και σε άλλο ο Πρόεδρος της Δημοτικής κοινότητας για πολλούς και διάφορους λόγους, άλλοτε προφανείς και άλλοτε αφανείς. Στην πράξη έχει αποδειχθεί, ότι τα συμπαγή διοικητικά σχήματα αποδίδουν, ενώ τα χυλοποιημένα αποσυνθέτουν. Στο τέλος-τέλος εκείνος που λογοδοτεί για τα πεπραγμένα του Δήμου είναι ο Δήμαρχος. Εφόσον λοιπόν αυτός έχει την ευθύνη, δικαίως και ορθώς είναι να διοικεί με ανθρώπους της επιλογής του. Έτσι γίνεται παντού και πάντα. Η λογική, μισό σκυλί μισό ζαγάρι δεν χωράει στη διοίκηση. Σωστά λοιπόν στο κατατεθέν νομοσχέδιο προβλέπεται, ότι τα 3/5 των συμβούλων των δημοτικών κοινοτήτων θα ανήκουν στον πλειοψηφούντα συνδυασμό. Για την εκλογή εκπροσώπου δημοτικής κοινότητας να ισχύσει το όριο των 300 κατοίκων. Η εκλογή όμως να μην γίνεται από ενιαίο ψηφοδέλτιο, αλλά στο ψηφοδέλτιο του κάθε συνδυασμού να υπάρχουν οι εκπρόσωποι της δικής του επιλογής.

Γ) Πενταετής θητεία. Επιμήκυνση κατά ένα έτος της δημοτικής περιόδου. Γνωστό είναι, ότι για να ωριμάσει ένα σχετικά μεγάλο έργο ο χρόνος που απαιτείται είναι μακρύς. Δύο και τρία και τέσσερα χρόνια. Ίσως και παραπάνω. Ως χρόνος ωρίμανσης ορίζεται ο χρόνος που τρέχει από τη σύλληψη, τη προμελέτη αν χρειασθεί, τη μελέτη, την ένταξη σε κάποια χρηματοδοτική πηγή μέχρι τη δημοπράτηση. Έτσι, αν στο χρόνο ωρίμανσης προστεθεί και ο κατασκευαστικός χρόνος, για ένα μεσαίου μεγέθους έργο απαιτείται τουλάχιστον μια πεντατετία.

Η βούληση λοιπόν του νομοθέτη είναι η δημοτική αρχή να έχει το χρόνο όχι μόνο να προγραμματίζει, αλλά και να υλοποιεί κάποια σχετικά χρονοβόρα έργα. Γιαυτό, σωστά επιμηκύνεται η δημοτική περίοδος κατά ένα έτος.

Δ) Πλαφόν 3%. Για να μπορεί ένας συνδυασμός να εκπροσωπηθεί στο δημοτικό συμβούλιο  θα πρέπει το ποσοστό του νάναι τουλάχιστον 3%. Κάτι ανάλογο ισχύει και για την είσοδο ενός κόμματος στη Βουλή. Εδώ, η βούληση του νομοθέτη στοχεύει στο να αποφευχθούν στο μέλλον φαιδρά φαινόμενα του παρελθόντος, όπου στην αγωνιώδη προσπάθεια να καταρτισθούν συνδυασμοί, επιστρατεύονταν κουμπάροι και παρακούμπαροι, ξαδέρφες και γυναικοξαδέρφες, σόϊα και γυναικοσόϊα. Αν και στο Δήμο Τρικκαίων, στην περίπτωση που οι έδρες παραμείνουν 33 σημαίνει ότι το εκλογικό μέτρο σκαρφαλώνει  στο 3%, οπότε το πλαφόν δεν έχει και μεγάλη πρακτική αξία.  Βέβαια, στη περίπτωση που δεν ισχύσει, ίσως  με τα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα κάποιος συνδυασμός να τσιμπήσει κάποια έδρα έστω και αν δεν πετύχει 3%. Και κάτι ακόμη. Με το νέο εκλογικό νόμο, αν δεν ισχύσει το πλαφόν του 3% οι έδρες που θα δικαιωθούν οι συνδυασμοί που κινήθηκαν κάτω του 3% θα αφορούν αυτές της αντιπολιτεύσεως και όχι της συμπολιτεύσεως. Αυτή, με ή χωρίς πλαφόν θα λάβει τα 3/5 των εδρών. Τα υπόλοιπα 2/5 θα κατανεμηθούν στην αντιπολίτευση. Το μέτρο κρίνεται σωστό.

Ε) Ποσόστωση  33%. Αφορά και τα δύο φύλλα. Κατά βάση όμως το γυναικείο. Ειλικρινά αυτό το Super επαναστατικό και προοδευτικό μέτρο της ποσόστωσης δεν το κατάλαβα ποτέ. Εξ όσων δύναμαι να γνωρίζω η ισότητα των δύο φύλλων είναι συνταγματικά κατοχυρωμένη. Επίσης εξ όσων  δύναμαι να γνωρίζω, δεν υπάρχει κάποιος ποσοτικός περιορισμός ως προς τη συμμετοχή των γυναικών στα κάθε είδους ψηφοδέλτια. Ας πάμε τώρα στην ουσία. Εξ ορισμού ο όρος ποσόστωση ενέχει το στοιχείο της υποχρεωτικότητας. Σώνει και καλά το 33% των υποψηφίων συμβούλων θα πρέπει να είναι γυναίκες. Μα και αν δεν θέλουν. Τότε να τις υποχρεώσετε, να τις επιστρατεύσετε. Η ενασχόληση όμως με τα κοινά δεν είναι πειθαναγκασμός, είναι πηγαία βούληση. Τι γίνεται λοιπόν αν όχι σε όλες τουλάχιστον στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων; Για να κλείσουν τα ψηφοδέλτια επιστρατεύονται σύζυγοι, κουμπάρες αδερφές, ξαδέρφες, γυναικοξαδέρφες, κολλητές, αυτοκόλλητες. Η μήπως δεν γίνεται έτσι; Αν υπάρχει διάθεση και προσφορά, όχι μόνο το 33% αλλά το 43%, το 53%  και το 63% των ψηφοδελτίων να απαρτίζεται από γυναίκες. Καμία αντίρρηση. Αρκεί όμως να το θέλουν. Με το ζόρι παντρειά δεν γίνεται. Αυτό με την ποσόστωση μου θυμίζει εκείνο το λαϊκό άσμα που λέει «έλα βρε Χαραλάμπη να σε παντρέψουμε».  Όσο όμως και αν ο καϋμένος ο Χαραλάμπης εκλιπαρούσε ότι δεν θέλει, δεν του αρέσει, δεν τη γουστάρει, εμείς εκεί. Θα την πάρεις και θα σκάσεις. Τώρα που το ποσοστό μειώνεται από το 40% στο 33% υπάρχει μια γκρίνια, μια φαγούρα. Ε, δεν είναι μισογύνηδες εκεί στο Υπουργείο. Μια χαρά άνθρωποι δείχνουν. Ο κ. Βορίδης μερακλής άνθρωπος μου φαίνεται. Επαφή με την πραγματικότητα έχουν. Τη σοβαρότητα της εκλογικής διαδικασίας προσπαθούν να διαφυλάξουν με την αποφυγή γεγονότων που κινούνται στα όρια της διακωμώδησης. Να πούμε και κάτι τελευταίο. Το μέτρο της ποσόστωσης, ίσως να αποστερεί από κάποιους το δικαίωμα της συμμετοχής που θαθέλαν πραγματικά να προσφέρουν. Κατάργηση λοιπόν των ποσοστώσεων.

ΣΤ) Καταληκτική ημερομηνία 30/06/…… Νομίζω, ότι  η καταληκτική ημερομηνία κατάθεσης των συνδυασμών την 30η Ιουνίου του εκλογικού έτους είναι πολύ πρώιμη. Σχεδόν 3 ½ μήνες  προ των εκλογών, ο χρόνος είναι μακρύς.

Θα θεωρούσα πιο δόκιμη εκείνη της 31ης Αυγούστου του εκλογικού έτους.

 Θες να μαθαίνεις πρώτος τα νέα από το TrikalaVoice.gr;