“Εκτροχιασμένος καπιταλισμός”

Του Αποστόλη Β.Παππά

Δημοτικού Συμβούλου     Δήμου Τρικκαίων    

Ο  GUARDIAN είναι ίσως η εγκυρότερη εφημερίδα της Μ.Βρεττανίας. Μια έγκυρη εφημερίδα ποτέ δεν δημοσιεύει κάτι πριν γίνει διασταύρωση των στοιχείων από διαφορετικές πηγές. Ιδού λοιπόν όσα  ανατριχιαστικά δημοσιεύει ,επικαλούμενη στοιχεία από μια έκθεση του προοδευτικού think tank<<Instribute for policy studies>>.

Οι πλουσιότεροι της προνομιούχας τάξης της Αμερικής είχαν οφέλη ύψους 845 δισεκατομμυρίων δολλαρίων από την υγειονομική κρίση λόγω κορονοϊού. Το ποσό ισοδυναμεί με πέντε περίπου προϋπολογισμούς της χώρας μας. Τα 845 δις δολλάρια από την αρχή της κρίσης μεταφράζονται σε 141 δις δολλάρια το μήνα ή 4,7 δις δολλάρια την ημέρα. Το ποσό αυτό το ενθυλάκωσαν περίπου 650 δισεκατομμυριούχοι των ΗΠΑ ,την ίδια στιγμή που 200.000 Αμερικανοί έχασαν τη ζωή τους και δεκάδες εκατομμύρια έχασαν τις δουλειές τους. Κορυφαίοι στη λίστα των κερδισμένων ο Τζέφ Μπέζος της Amazon βασίλισσας του ηλεκτρονικού εμπορίου,ο Μάρκ Ζούκεμπερκ του Facebook και ο Μπίλ Γκέϊτς της Microsoft.Τι πουλάνε όλοι τους; Άυλα προϊόντα. Δηλαδή αέρα.Η διαφορά ανάμεσα στα κέρδη των δισεκατομμυριούχων και της εκτεταμένης οικονομικής δυστυχίας είναι τεράστια. Θα τρίζουν τα κόκκαλα του Άνταμ Σμίθ και του Ντέιβιντ Ρικάρντο , των δύο κορυφαίων θεωρητικών της οικονομίας της ελεύθερης αγοράς. Ένα αίσθημα απογοήτευσης θα τους κυριεύει παρατηρώντας όλα όσα συμβαίνουν επί της γης, κατά τους περιπάτους τους εκεί πάνω στην συμπαντική απεραντοσύνη. Εμείς θα λένε μιλήσαμε για κέρδος όχι για ληστεία. Διότι, αν δεν είναι ληστρική επιδρομή αυτό που συνέβη κατά την περιγραφή του GUARDIAN ,τους τελευταίους μήνες στην Αμερικανική κοινωνία , πως αλλιώς θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί. Κάποιοι πλουτίζουν ανερυθρίαστα, ίσως και ανήθικα πάνω στις οιμωγές της κοινωνίας. Αυτό υποδηλώνει, ότι ο καπιταλισμός έχει εκτροχιασθεί από τις ράγες της κανονικότητας. Βεβαίως αυτό δεν συμβαίνει μόνον στις ΗΠΑ αλλά στον απανταχού της γης καπιταλισμό. Κάποιοι λίγοι ,ίσως  ελάχιστοι ,κέρδισαν και συνεχίζουν να κερδίζουν αμύθητα ποσά. Κάποιοι άλλοι όμως, πολλοί αυτή τη φορά , ή πτωχοποιούνται ακόμη περισσότερο ή και καταστρέφονται ολοσχερώς. Έτσι συμβαίνει στις κρίσεις ,στις οποιεσδήποτε κρίσεις, αν τα αφήσουμε όλα στον αυτόματο πιλότο και δεν επέμβουμε για να αλλάξουμε κάπως της τροχιά της πτήσης. Μια έκτακτη φορολογία στα έκτακτα υπερκέρδη, γιατί υπάρχουν τέτοια, και διανομή τους στους πληγέντες συνιστά μια κάποια λύση. Βέβαια ο εκτροχιασμός του καπιταλισμού δεν ξεκινά τώρα. Τώρα απλώς είναι το αποκορύφωμα. Η όλη ιστορία πάει πιο πίσω. Ας πάρουμε λίγο τα πράγματα με τη σειρά. Ας περιγράψουμε με αδρές γραμμές την ιστορική διαδρομή του καπιταλισμού. Η ΄΄αόρατη χείρ΄΄της αγοράς θα μπορούσαμε να πούμε ότι λειτούργησε υποδειγματικά από την γέννηση του καπιταλισμού μέχρι την μεγάλη κρίση του 1929.Όταν όμως αυτή εξεμέτρησε το ζην, η άναρχη παραγωγή συνετέλεσε στην υπερπαραγωγή. Ακολούθησε μια γενικευμένη πτώση των τιμών. Ο αποπληθωρισμός εκτροχίασε τα πράγματα. Η ύφεση και η ανεργία άρχισαν να γιγαντώνονται. Χρειαζόταν ένα νέο οικονομικό μείγμα για να αναθερμανθεί η οικονομία. Ο πρώτος ιστορικός κύκλος του καπιταλισμού έκλεινε. Ο μηχανισμός της κρατικής παρέμβασης όπως τον οραματίστηκε ο Τζών Μεϋναρντ Κεϋνς   αποστολή είχε να τονώσει την ζήτηση και την απασχόληση μέσω της επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής. Ουσιαστικά ο Κεϋνσιανισμός έβαλε την πολιτική πάνω από την οικονομία.Το ΄΄αόρατο μάτι΄΄της πολιτικής έκανε πλέον κουμάντο. Το πείραμα λειτούργησε πετυχημένα για πολλές δεκαετίες. Ήταν η καλύτερη περίοδος του καπιταλισμού. Ο χρυσός αιών θα λέγαμε. Μια δεύτερη Μπέλ Επόκ εποχή για την Ευρώπη και μια δεύτερη Επάργυρη εποχή για τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Είναι λάθος όμως να πιστεύεται ότι ο Κεϋνσιανισμός με την εισαγωγή της κρατικής παρέμβασης στην οικονομία ήρθε να υποκαταστήσει το ιδιωτικό επιχειρείν. Η παρεξήγηση αυτή οδήγησε στην πτώση του. Οι μαζικές κρατικοποιήσεις ήταν το μοιραίο λάθος του. Στη χώρα μας μέχρι και τον  ξενοδόχο έφθασε να κάνει . Θα ενθυμείσθε τα περιβόητα ΧΕΝΙΑ. Όμως το κράτος δεν μπορεί να κάνει ούτε τον περιπτερά , ούτε τον ξενοδόχο, ούτε το βιομήχανο, ούτε τον πλοιοκτήτη κλπ. Άλλος είναι ο ρόλος του. Τα ευρεία προγράμματα εθνικοποιήσεων που εφαρμόσθηκαν, υπερπηδώντας τη συνοριακή γραμμή ιδιωτικού-δημόσιου επιχειρείν, εισχωρούν βαθιά στο χώρο του ιδιωτικού και αρχίζουν να λειτουργούν διαβρωτικά. Πάντα υπάρχει ένα κρίσιμο σημείο. Προϊόν αυτής της μανιακής κρατικοποίησης ήτο η οικονομία να καταστεί αντιπαραγωγική. Κύρια χαρακτηριστικά η συνύπαρξη καθήλωσης και πληθωρισμού. Το γνωστό φαινόμενο του στασιμοπληθωρισμού. Τότε, ένα νέο οικονομικό δόγμα, μια νέα οικονομική συνταγή ενεφανίσθη και ήρθε να θεραπεύσει αυτές τις αστοχίες των Κεϋνσιανιστών. Με μια λέξη απεκλήθη νεοφιλελευθερισμός. Ήταν η ώρα του Μίλτον Φρίντμαν και του Φρίντριχ Φον Χάγιεκ. Ο δεύτερος ιστορικός κύκλος του καπιταλισμού μόλις είχε κλείσει. Η αλήθεια είναι, ότι με ένα ευρύ πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων , εκεί όπου άστοχα και άκαιρα είχε εισχωρήσει το κράτος , και με όπλο όχι τη δημοσιονομική αλλά τη νομισματική  πολιτική τα πρώτα χρόνια τα κατάφερε αρκετά καλά. Η οικονομία άρχισε να ανακτά ένα μέρος του χαμένου ζωτικού της χώρου. Εκεί όμως , στα τέλη της δεκαετίας του ΄80 είχαμε μια μεγάλη παγκόσμια αλλαγή. Την κατάρρευση του ΄΄υπαρκτού ΄΄σοσιαλισμού. Το αντίπαλο δέος   έπαψε να υπάρχει. Ο καπιταλισμός ήταν ο μεγάλος νικητής. Ο θριαμβευτής. Το υποτιθέμενο υποκατάστατο αυτού , ο σοσιαλισμός ,είχε χρεωκοπήσει. Ως μοναδικός παίκτης πλέον, ως παγκόσμιος κυρίαρχος, δεν είχε την ανάγκη της πολιτικής και των πολιτικών. Δεν χρειαζόταν πλέον καμμιά ασπίδα προστασίας. Άρχισε να τους περιθωριοποιεί. Έτσι είχαμε μια ανατροπή ρόλων. Η οικονομία το πάνω χέρι και η πολιτική το παρακολούθημα. Η οικονομία όμως είναι τυφλή και αναίσθητη. Αν την αφήσεις να λειτουργήσει αυτόνομα και ανεξέλεγκτα τρία πράγματα την ενδιαφέρουν. Το πρώτο είναι το κέρδος, το δεύτερο επίσης το κέρδος και το τρίτο ξανά το κέρδος. Τώρα, το πώς θα επιτευχθεί αυτό ,ηθικά ή ανήθικα δια της ευθείας ή δια της πλαγίας τάχει γραμμένα. Ο στόχος την ενδιαφέρει. Έτσι τα πράγματα άρχισαν να εκτροχιάζονται. Από τον κοινωνικό καπιταλισμό της πολυταξικής κοινωνίας , περνάμε στον αποκοινωνικοποιημένο καπιταλισμό της σχεδόν διταξικής κοινωνίας. Ζούμε σ΄ένα ιδιόπυπο οικονομικό καθεστώς , το οποίο θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε ως φεουδαλικό καπιταλισμό, καθώς τα ταξικά και οικονομικά χαρακτηριστικά τείνουν να προσιδιάζουν. Εντάξει, σε μια πιο λάιτ εκδοχή. Όταν το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού κατέχει το 40%-50% του παγκόσμιου πλούτου, τότε μάλλον έχουμε μια φεουδαλική παρά μια καπιταλιστική τάξη πραγμάτων. Το κέρδος πρέπει να επενδύεται κραύγαζαν  ο Σμίθ και ο Ρικάρντοαλλά και όλοι οι αστοί θεωρητικοί ,και όχι να παραμένει αδρανές και αποθησαυρισμένο σε φορολογικούς παραδείσους για την εξυπηρέτηση προσωπικών αναγκών. Άλλη μια φεουδαλική συνήθεια κι αυτό. Αυτό δεν είναι υγιής καπιταλισμός. Είναι παρασιτικός καπιταλισμός.

Η πρόσφατη αποκάλυψη από το Αμερικανικό Δίκτυο Αντιμετώπισης Οικονομικού Εγκλήματος (FinCEN)μετά τα αλληλοκαρφώματα μεταξύ Bank of Amerika και DeuetcheBank για ροές  μαύρου χρήματος 2 τρις δολλαρίων ,ποσό που ισοδυναμεί με 12 Ελληνικούς προϋπολογισμούς για να έχουμε μια τάξη μεγέθους , προερχόμενα από τρομοκρατικές οργανώσεις και καρτέλ ναρκωτικών επιβεβαιώνουν το ασύδοτο πάρτυ των αγορών . Η ΄΄Πανάγια΄΄ DeuetcheBank σύμφωνα με τα δημοσιεύματα διακίνησε  περίπου τα μισά δηλαδή 1 τρις δολλάρια . Να δούμε τώρα ,ο πολύς κ.Σόϊμπλε  θάχει κάτι να πει ή θα το κάνει γαργάρα. Την Κύπρο όμως, την πηδήξανε για κάτι παρόμοιο πριν από μερικά χρόνια. Της το φορέσανε το μνημόνιο. Με το που έσκασε η είδηση τα μεγαλύτερα χρηματιστήρια του κόσμου ταρακουνήθηκαν .  Η πολιτική όμως ευνουχισμένη και ακρωτηριασμένη καθώς είναι παραμένει ανήμπορη και αδρανής. Απλός θεατής. Αιχμαλωτισμένη στα δίχτυα της ‘’αόρατης δικτακτορίας ‘’των αγορών.  Τώρα, με όλα αυτά που συμβαίνουν πως ο Σμίθ και ο Ρικάρντο δεν πήδηξαν ακόμη έξω από τους τάφους τους, είναι ένα ερώτημα. Είναι προφανές λοιπόν, ότι κάτι το σάπιο υπάρχει στο Βασίλειο της οικονομίας. Ήρθε η ώρα η πολιτική από θεατής να γίνει παίκτης ,και όχι οποιοσδήποτε παίκτης. Ν’ αφήσει  την κερκίδα, να μπει στο γήπεδο και να φορέσει το δέκα το καλό. Να γίνει ο μπαλαντέρ. Να συντονίσει τον επανατροχιασμό. Η πολιτική είναι το γκεσέμι της κοινωνίας. Χωρίς τα χαλινάρια της η οικονομία αφηνιάζει ή πιο απλά προγκιέται. Αν συνεχίσουμε έτσι,ε τότε ,γαία πυρί μιχθήτω. Η δαρβινική κοινωνία είναι προ των πυλών.

 Θες να μαθαίνεις πρώτος τα νέα από το TrikalaVoice.gr;