Με αφορμή μια εργασία μας στο πλαίσιο
του μαθήματος ¨Ανάπλαση και Αναβίωση
Ιστορικών κέντρων και συνόλων 2) αναλάβαμε να
αναδείξουμε μαζί με τη συνάδελφο Φωτεινή
Κλουτσοτήρα το κτίριο της Περιφερειακής
Ενότητας Τρικάλων, και μετά από έρευνα και
πληροφορίες από το διαδίκτυο διαπιστώσαμε ότι
στη θέση του σημερινού κτιρίου υπήρχε η παλιά
αγορά, η οποία την περίοδο της Χούντας γκρεμίστηκε για να γίνει το Διοικητήριο,
(αυτό συνέβη σε όλες τις Πόλεις εκείνη την εποχή), χωρίς να λάβουν υπόψη την
πολιτιστική μας κληρονομιά.
Για 80 χρόνια περίπου η παλιά Αγορά (χασάπικα) υπήρξε το κέντρο της
οικονομικής ζωής της πόλης, ο οικονομικός πνεύμονας της. Έσφυζε από κίνηση
χειμώνα καλοκαίρι, νύχτα – μέρα, από το πρωί ως αργά τα μεσάνυχτα, ενώ ήταν
από τις ωραιότερες κλειστές αγορές της Ελλάδας. Τα χασάπικα διέθεταν τέσσερις
θολωτές εισόδους και στο εσωτερικό τους λειτουργούσαν 68 καταστήματα, όπως
κρεοπωλεία, μανάβικα, καφενεία, πατσατζίδικα κ.α., ενώ εξωτερικά γύρω από την
αγορά έβγαζαν την πραμάτεια τους βαρελοποιοί, τσαγκάρηδες, ομπρελάδες,
σαλεπιτζήδες και διάφοροι άλλοι μικροπωλητές. Η παλιά λαϊκή αγορά ή τα
«Χασάπικα» όπως την έλεγαν πολλοί Τρικαλινοί υπήρξε για πολλά χρόνια το κέντρο
της οικονομικής ζωής της πόλης των Τρικάλων. Βρίσκονταν ακριβώς στο χώρο που
βρίσκεται σήμερα το κτίριο που στεγάζει τις υπηρεσίες της πρώην Νομαρχιακής
Αυτοδιοίκησης Τρικάλων και τωρινή Περιφερειακή Ενότητα Τρικάλων.
Κατασκευάστηκε το 1890 επί δημάρχου Γεωργίου Κανούτα πάνω σε σχέδια
του μηχανικού Μένανδρου Ποτεσσάριου. Υπήρξε μια από τις ομορφότερες λαϊκές
αγορές στην Ελλάδα και το πιο χαρακτηριστικό και εντυπωσιακό κτίσμα της εποχής
εκείνης στην πόλη των Τρικάλων. Ήταν ένα πέτρινο νεοκλασικό κτίσμα με
ανατολίτικη φυσιογνωμία. Είχε τέσσερις θολωτές εισόδους και στο εσωτερικό
υπήρχαν 68 καταστήματα με διάφορες δραστηριότητες, όπως, κρεοπωλεία,
ιχθυοπωλεία, μανάβικα, καφενεία, ουζοπωλεία, πατσατζίδικα, κουρεία κλπ.
Το νέο κτίριο
Με σκοπό την ανέγερση στη θέση της ενός πολυώροφου κτίσματος, ώστε να
νοικιασθεί και να δημιουργηθούν έσοδα για το δήμο, η τότε δημοτική αρχή
αφάνισε ένα κομμάτι από την ιστορία της πόλης μας.
Κατ’ αρχάς υπήρξαν και άλλες ενέργειες παλιότερα, με επικεφαλής την
κυρία Ντόρα Ζήτρου Αρχιτέκτονα, τις οποίες ακολούθησαν 1520 υπογραφές
Τρικαλινών συμπολιτών μας, για ανάπλαση του συγκεκριμένου κτιρίου ακόμη και
για γκρέμισμα του σημερινού κτιρίου και επαναφορά της παλαιάς αγοράς και
μάλιστα κοστολογημένα.
Ακολούθως, σας παραθέτω την πρόταση που έκανε η ομάδα Αντωνακάκη
και Τρικαλινών πολιτών, η οποία προτείνει την καθαίρεση μεγάλου μέρους της
πλάκας του πέμπτου ορόφου, ώστε να μεγαλώσει το αίθριο, καταργεί τα
κλιμακοστάσια και προτείνει τέσσερα νέα στις γωνίες του κτιρίου, αναδιοργανώνει
τα καταστήματα του ισογείου, προσθέτει πέμπτο όροφο για να εξαντλήσει τη
δόμηση 7.500 τ μ. Το κόστος το 1994 σε δραχμές ήτανε 1.500.000.000. Η τότε
δημοτική αρχή δεν προχώρησε στην πρόταση και το κτίριο παρέμεινε ως έχει.
Ανέθεσε στον Αρχιτέκτονα Αντωνακάκη και την ομάδα του την ανάπλασή του, η
οποία κάνει εκτενή αναφορά στην παλιά αγορά, ενώ για το υφιστάμενο κτίριο
μιλάει απαξιοτικά. Η ομάδα προτείνει το γκρέμισμα του κτιρίου και στη θέση του να
επανέλθει η παλιά αγορά, δεύτερη πρόταση είναι να γκρεμίσει το κτίριο και να γίνει
πλατεία. Η απήχηση που είχε η πρόταση στους πολίτες ήτανε εκπληκτική, 1.520
υπογραφές χωρίς κανένα μηχανισμό διακίνησης, με ενθουσιασμό και συγκίνηση.
Επιπλέον, η ομάδα κάνει αναφορά στις πόλεις που δεν γκρέμισαν τις αγορές
τους και είναι σύμβολα στην πόλη τους, όπως η Καρδίτσα. Μάλιστα προτείνει το
κτίριο να ενταχθεί σε πρόγραμμα της Ε Ο Κ, όπως έκανε ο Πύργος Ηλείας και η
Καρδίτσα, και να τύχουν πλήρη χρηματοδότηση χωρίς καμία επιβάρυνση των
πολιτών.
Πόλεις που ξεχωρίζουν είναι αυτές που κράτησαν την ταυτότητά τους.
Η Πράγα, το Βερολίνο και η Βαρσοβία είναι από της ομορφότερες πόλεις
του κόσμου, αλλά όταν καταστράφηκαν από τους βομβαρδισμούς του δευτέρου
παγκοσμίου πολέμου ξαναχτίστηκαν όπως ακριβώς ήταν και οι πολίτες δεν
αντέδρασαν επιμένοντας να δώσουν σύγχρονη μορφή στα κτίριά τους.
Οι τοπικές εφημερίδες αγκάλιασαν την πρόταση και τη μετέδωσαν με
θετικό τρόπο καταλήγει η ομάδα πως θα είναι ιστορική απόφαση για το δημοτικό
συμβούλιο που θα πάρει αυτή την απόφαση.
Πληροφορίες
Ντόρα Ζήτρου-Τίγκα Αρχιτέκτονας
Απόλλωνος 5
Κύριε Δήμαρχε, βλέποντας κανείς την αναμνηστική φωτογραφία της παλιάς
αγοράς και το σημερινό κτίριο διαπιστώνει πόσο αξιόλογη ήτανε η παλιά αγορά
και αν λάβουμε υπόψη την αναβάθμιση της πόλης μας μέσα από καινοτόμες ιδέες
και την προσέλευση του κόσμου τα τελευταία χρόνια κατά εκατοντάδες χιλιάδες
όλο το χρόνο, φανταστείτε πόσο όμορφο θα ήτανε το κέντρο της πόλης με την
αγορά στημένη στη θέση του σημερινού κτιρίου. Θα αποτελούσε τη συνέχεια, από
το φρούριο με το ιστορικό ρολόι, το Ασκληπιείο, το Ληθαίο μας ποταμό και αν
ολοκληρωθεί η ανάπλαση που είδαμε ότι σχεδιάζεται, θα αποτελέσει πόλο έλξης
για τους επισκέπτες αυτής της όμορφης πόλης πρότυπο.
Δείτε τι μας είπανε οι
καταστηματάρχες:
Ο κύριος Σπανός Κώστας που διατηρεί
μανάβικο στο ισόγειο μας είπε πως δεν
υπάρχει σειρά, δεν υπάρχει έλεγχος και ο
καθένας κάνει ό,τι θέλει, στήνει πάγκους
περιμετρικά του κτιρίου και στο τέλος αφήνει
τα σκουπίδια του και φεύγει. Για τη νέα
ανάπλαση που οραματίζεται η σημερινή αρχή
πιστεύει πως δεν θα λειτουργήσει θετικά διότι
ποιος θα πάει εκεί για καφέ, όταν δίπλα θα
είναι κρεοπωλεία –μανάβικα και ψαράδικα;
Κατά τη γνώμη του, μάλλον θα αποτελέσει
σημείο συνάντησης τοξικομανών και δεν θα
τολμάει κανείς να περάσει από εκεί.
Ο κύριος Ζηντζιώβας, που διατηρεί
μανάβικο, μας είπε πως πρόλαβε την παλαιά
αγορά μια και ο Παππούς του είχε εκεί
κατάστημα και τη θυμάται ως στολίδι στο κέντρο
της πόλης. Τα μανάβικα τροφοδοτούσαν με
προϊόντα χοντρικής τα Γιάννενα- ΔεσκάτηΚαλαμπάκα- Γρεβενά αλλά και με προϊόντα
λιανικής τους Τρικαλινούς.
Όταν η δημοτική αρχή χάλασε την παλιά αγορά για να κατασκευάσει το νέο
κτίριο, στέγασε τα καταστήματα επί της οδού Ηρώων Αλβανικού Μετώπου σε
πρόχειρα μαγαζάκια που χτίστηκαν από τσιμεντόλιθους, για τις ανάγκες ης
λειτουργείας τους. Όταν αποπερατώθηκε το κτίριο, επανήλθαν στα καταστήματά
τους καθώς και στα υπόλοιπα μετά από κλήρωση εγκαταστάθηκαν και άλλοι
παραγωγοί. Θεωρεί ότι ήτανε μεγάλο λάθος το χάλασμα της παλιάς αγοράς, γιατί
ήτανε στολίδι, και πως αν χαλούσανε τη σκεπή και περιμετρικά έκτιζαν επάνω από
την αγορά γραφεία ,δεν θα είχε υποστεί το χάλασμα και πως τα γραφεία θα ήτανε
και περισσότερα για τις ανάγκες της Νομαρχίας. Έκανε αναφορά στην αγορά του
Ρέντη στην Αθήνα που επί Δημαρχίας Ντόρας Μπακογιάννη έγινε ανάπλαση και
είναι πολύ λειτουργική και όμορφη. Εάν γίνει ανάπλαση, θέλει μια σύγχρονη
αγορά για την εξυπηρέτηση των πολιτών, καθαρή και περιποιημένη. Σε ερώτηση
μας πώς σχολιάζει το ότι θεωρητικά είμαστε έξυπνη πόλη, ενώ έχουμε τέτοια
κατάντια στο κέντρο της, μας είπε ότι έξυπνη πόλη είναι όταν είναι καθαρή,
προσβάσιμη και οι εργαζόμενοι έχουν δουλειά.
Ψαράδικο Στην άλλη γωνία μεταξύ των οδών Ηρώων Αλβανικού Μετώπου
και Κλεμανσώ, άνοιξε ένα νέο σύγχρονο Ιχθυοπωλείο με την επωνυμία Κλάντζος. Η
κυρία Κλάντζου Μαρία μας είπε ότι μέχρι
πρότινος είχανε κατάστημα στον εσωτερικό
διάδρομο της αγοράς, το οποίο διατηρούσε
ο παππούς της. Η κ Μαρία θυμάται την
παλιά αγορά ως ένα αριστούργημα από
αρχιτεκτονική άποψη αλλά και
λειτουργικότητα. Δεν της άρεσε που
γκρεμίστηκε και θα ήθελε αν ήταν δυνατόν
να ξαναγίνει. Για τη σημερινή κατάσταση
μας είπε πως είναι σε άθλια κατάσταση εδώ
και αρκετά χρόνια. Συγκεκριμένα είπε ότι η
Δημοτική αρχή δεν καθαρίζει την αγορά και
πως το υπόγειο είναι για χρόνια ακαθάριστο
με αποτέλεσμα να επικρατεί βρώμα και
δυσοσμία και να είναι επικίνδυνο για την
υγεία μας. Σε ερώτησή μας αν συμφωνεί με την ανάπλαση που προτείνει η
Δημοτική αρχή, απάντησε πως συμφωνεί και θέλει να γίνει το γρηγορότερο.
Η πρότασή μας, κύριε Δήμαρχε, είναι: να εντάξετε το εν λόγω κτίριο σε
πρόγραμμα ΕΣΠΑ και να γίνει άμεσα η ανάπλαση. Καλό θα ήταν το κτίριο να γίνει
ενεργειακό, καθαρό και χρήσιμο για την εξυπηρέτηση των συμπολιτών μας. Η
κατάσταση του με τη σημερινή μορφή είναι απαράδεκτη. Μπαίνοντας κανείς μέσα
και ανεβαίνοντας με το ασανσέρ διαπιστώνει άμεσα τη βρωμιά, τη δυσοσμία και ότι
αποτελεί εστία μόλυνσης. Υπάρχει και υπόγειο το οποίο πιστεύω ότι ελάχιστες
φορές καθαρίστηκε και ίσως από εκεί να έρχεται η βρόμα.
Μετά τιμής Ευθύμιος Νταραράς σπουδαστής Πολιτικός Μηχανικός
Θες να μαθαίνεις πρώτος τα νέα από το TrikalaVoice.gr;
Διαθέσιμο στο Google Play
