Η αιμορραγία κατά τη διάρκεια της κύησης σημαίνει πάντα ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα;
Η κολπική αιμορραγία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης έχει πολλές αιτίες. Ορισμένες αιτίες είναι σοβαρές, ενώ άλλες δεν είναι. Η αιμορραγία μπορεί να συμβεί νωρίς ή αργότερα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Η αιμορραγία στην αρχή της εγκυμοσύνης (πρώιμη) είναι συχνή και σε πολλές περιπτώσεις δεν σηματοδοτεί ένα σημαντικό πρόβλημα. Η αιμορραγία αργότερα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (όψιμη) μπορεί να είναι πιο σοβαρή. Η έγκυος πρέπει να επικοινωνήσει με το γυναικολόγο που την παρακολουθεί εάν έχει οποιαδήποτε αιμορραγία, οποιαδήποτε στιγμή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Πόσο συχνή είναι η αιμορραγία κατά τη διάρκεια της πρώιμης κύησης;
Η αιμορραγία στο πρώτο τρίμηνο συμβαίνει περίπου στο 15-25% των εγκύων γυναικών. Η ελαφρά ή κηλιδώδης αιμορραγία μπορεί να συμβεί 1-2 εβδομάδες μετά τη γονιμοποίηση, όταν τα γονιμοποιημένα ωάρια εμφυτεύονται στην εσωτερική επένδυση της μήτρας που λέγεται ενδομήτριο. Επίσης ο τράχηλος μπορεί να αιμορραγήσει πιο εύκολα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, επειδή αναπτύσσονται περισσότερα αιμοφόρα αγγεία σε αυτήν την περιοχή. Δεν είναι ασυνήθιστο, η έγκυος να έχει κηλίδες ή ελαφρά αιμορραγία μετά από σεξουαλική επαφή ή μετά από λήψη τεστ Παπανικολάου ή γυναικολογική εξέταση.
Ποιες αιτίες μπορεί να προκαλέσουν αιμορραγία κατά τη διάρκεια της πρώιμης εγκυμοσύνης;
Οι αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν αιμορραγία στην αρχή της εγκυμοσύνης περιλαμβάνουν τη λοίμωξη, την πρόωρη απώλεια της εγκυμοσύνης και την έκτοπη κύηση.
Τι είναι η πρόωρη απώλεια της εγκυμοσύνης;
Η απώλεια της εγκυμοσύνης κατά τις πρώτες 13 εβδομάδες, ονομάζεται πρόωρη απώλεια της εγκυμοσύνης ή αποβολή. Αυτό συμβαίνει σε περίπου 10% των γνωστών κυήσεων. Σημάδια πρόωρης απώλειας της εγκυμοσύνης είναι η αιμορραγία και οι κράμπες στο κάτω μέρος της κοιλιάς. Ωστόσο, περίπου το 50% των γυναικών που έχουν αποβολή δεν έχουν προηγουμένως αιμορραγία.
Εάν υπάρξει πρόωρη απώλεια της εγκυμοσύνης, κάποιοι από τους ιστούς της εγκυμοσύνης (υπολείμματα της κύησης) μπορεί να παραμείνουν στη μήτρα. Τα υπολείμματα αυτά πρέπει να αφαιρεθούν. Μπορεί μερικές φορές να αποβληθούν από μόνα τους ή μπορεί να χρειαστεί φαρμακευτική αγωγή ή χειρουργική επέμβαση για αναρρόφησή τους (θεραπευτική απόξεση).
Τι είναι η έκτοπη ή εξωμήτρια εγκυμοσύνη;
Μια έκτοπη εγκυμοσύνη εμφανίζεται όταν το γονιμοποιημένο ωάριο δεν εμφυτεύεται φυσιολογικά στη μήτρα, αλλά αντίθετα εμφυτεύεται εκτός της μήτρας, συνήθως σε μία από τις σάλπιγγες (σαλπιγγική κύηση). Εάν η σάλπιγγα ραγεί, μπορεί να εμφανιστεί εσωτερική αιμορραγία. Η απώλεια αίματος μπορεί να προκαλέσει αδυναμία, λιποθυμία, πόνο, αιμορραγική καταπληξία ή ακόμα και θάνατο.
Μερικές φορές η κολπική αιμορραγία είναι το μόνο σημάδι μιας έκτοπης εγκυμοσύνης. Άλλα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν πόνο στην κοιλιά, την πύελο ή τον ώμο. Αυτά τα συμπτώματα μερικές φορές μπορεί να εμφανιστούν πριν καν η γυναίκα γνωρίζει ότι είναι έγκυος. Τα συμπτώματα αυτά πρέπει να αξιολογηθούν άμεσα από γυναικολόγο. Η εξωμήτρια εγκυμοσύνη αναπόφευκτα δεν μπορεί να επιβιώσει και πρέπει να θεραπευθεί με φάρμακα ή χειρουργική επέμβαση.
Τι μπορεί να προκαλέσει αιμορραγία αργότερα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;
Συχνές αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν ελαφρά αιμορραγία αργότερα κατά την εγκυμοσύνη, περιλαμβάνουν κάποια φλεγμονή ή παθολογία στον τράχηλο της μήτρας. Η βαριά αιμορραγία είναι πιο σοβαρό σύμπτωμα. Η βαριά αιμορραγία μπορεί να προκληθεί από κάποιο αίτιο που αφορά τον πλακούντα. Οποιαδήποτε ποσότητα αιμορραγίας μπορεί, επίσης, να οφείλεται σε πρόωρο τοκετό.
Ποια προβλήματα με τον πλακούντα μπορεί να προκαλέσουν αιμορραγία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;
Διάφορα προβλήματα με τον πλακούντα μπορεί να προκαλέσουν αιμορραγία αργότερα κατά την εγκυμοσύνη:
1. Αποκόλληση πλακούντα – Στην πρόωρη αποκόλληση πλακούντα, ο πλακούντας αποσπάται πρόωρα από το τοίχωμα της μήτρας πριν ή κατά τη διάρκεια του τοκετού. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα είναι η αιμορραγία από τον κόλπο και ο πόνος στην κοιλιά ή στη μέση. Η αποκόλληση του πλακούντα μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές εάν δε διαγνωσθεί εγκαίρως. Το μωρό μπορεί να μην παίρνει αρκετό οξυγόνο και η έγκυος μπορεί να χάσει μια μεγάλη ποσότητα αίματος.
2. Προδρομικός πλακούντας – Όταν ο πλακούντας βρίσκεται χαμηλά στη μήτρα, μπορεί να καλύπτει εν μέρει ή πλήρως τον τράχηλο. Αυτό ονομάζεται προδρομικός πλακούντας. Η ανώμαλη αυτή πρόσφυση του πλακούντα μπορεί να προκαλέσει κολπική αιμορραγία. Αυτός ο τύπος αιμορραγίας συμβαίνει συχνά χωρίς πόνο. Μερικοί τύποι προδρομικού πλακούντα υποχωρούν μόνοι τους μέχρι τις 32-35 εβδομάδες κύησης, καθώς το κάτω μέρος της μήτρας με την πρόοδο της εγκυμοσύνης τεντώνει και λεπταίνει. Σε αυτή την περίπτωση ο τοκετός εξελίσσεται φυσιολογικά. Εάν ο προδρομικός πλακούντας δεν υποχωρήσει, μπορεί να χρειαστεί να γεννηθεί το μωρό πρόωρα με καισαρική τομή.
3. Διεισδυτικός πλακούντας – Όταν ο πλακούντας (ή μέρος του πλακούντα) διεισδύει και είναι αδιαχώριστος από το τοίχωμα της μήτρας, ονομάζεται διεισδυτικός πλακούντας. Ο διεισδυτικός πλακούντας μπορεί να προκαλέσει αιμορραγία κατά τη διάρκεια του τρίτου τριμήνου της κύησης και σοβαρή απώλεια αίματος κατά τη διάρκεια του τοκετού. Οι περισσότερες περιπτώσεις μπορούν να διαγνωσθούν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης με το υπερηχογράφημα. Μερικές φορές, όμως, δεν ανακαλύπτεται παρά μόνο αφού γεννηθεί το μωρό. Στην περίπτωση του διεισδυτικού πλακούντα, υπάρχει κίνδυνος απειλητικής για τη ζωή απώλειας αίματος κατά τον τοκετό. Ο γυναικολόγος θα σχεδιάσει προσεκτικά τον τοκετό και θα βεβαιωθεί ότι είναι διαθέσιμα όλα τα απαραίτητα μέσα. Μπορεί ο τοκετός να χρειαστεί να πραγματοποιηθεί σε νοσοκομείο που ειδικεύεται σε αυτή την επιπλοκή. Συχνά, αμέσως μετά τον τοκετό πρέπει να γίνει υστερεκτομή για να αποφευχθεί η απειλητική για τη ζωή της μητέρας απώλεια αίματος.
Μπορεί η αιμορραγία να αποτελεί σημείο πρόωρου τοκετού;
Προς το τέλος της εγκυμοσύνης, η κολπική αιμορραγία μπορεί να είναι σημείο έναρξης του τοκετού. Εάν ο τοκετός αρχίσει πριν από τις 37 συμπληρωμένες εβδομάδες της εγκυμοσύνης, τότε ονομάζεται πρόωρος τοκετός. Άλλες ενδείξεις πρόωρου τοκετού περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
· Αλλαγή στην κολπική έκκριση (γίνεται υδαρής, μοιάζει με βλέννα ή αίμα) ή αύξηση της ποσότητας της κολπικής έκκρισης
· Πίεση στη λεκάνη ή στο κάτω μέρος της κοιλιάς
· Συνεχής και ήπιος πόνος στη μέση
· Ήπιες κράμπες στην κοιλιά, με ή χωρίς διάρροια
· Ομαλές ή συχνές συσπάσεις ή σφίξιμο της μήτρας, συχνά χωρίς πόνο (τέσσερις φορές κάθε 20 λεπτά ή οκτώ φορές την ώρα για περισσότερο από 1 ώρα)
· Ρήξη των μεμβρανών (<<σπασμένα νερά>>)
Η διαχείριση του πρόωρου τοκετού γίνεται ανάλογα με το όφελος και τους κινδύνους για την υγεία της μητέρας και του νεογνού. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να δοθούν φάρμακα. Όταν ο πρόωρος τοκετός είναι αδύνατο να σταματήσει ή υπάρχουν λόγοι για να γεννηθεί το μωρό πρόωρα, τότε γίνεται τοκετός.
Δρ. Καββαδίας Αλέξιος
Μαιευτήρας – Γυναικολόγος
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Ιωαννίνων
Πιστοποιημένος στο Μαιευτικό – Γυναικολογικό Υπερηχογράφημα
Πιστοποιημένος στην Κολποσκόπηση
Κάτοχος διπλώματος ALSO (Advanced Life Support in Obstetrics)
Συγγρού 28 και Φλέμινγκ , (άνωθεν Euromedica), Τρίκαλα
Τηλ. 2431025190, 6946218134
e-mail: kalamba@otenet.gr