Του Αποστόλη Β.Παππά Αντιδημάρχου Δήμου Τρικκαίων
Πριν την μνημονειακή περιπέτεια, ο ΣΥΡΙΖΑ ήτο ένα μικρό αριστερό-μαρξιστικό κόμμα, σε κάποια βεβαίως αναθεωρημένη εκδοχή αυτού. Από τα πρώτα χρόνια της επώδυνης αυτής περιπέτειας δέχεται μια μαζική εισβολή ψηφοφόρων. Από ένα κόμμα του 3% γίνεται ένα κόμμα του 33%+. Όμως, αυτή την εκτόξευση και τη γιγάντωση δεν κατάφερε να τη διαχειρισθεί επαρκώς. Δεν ανέγνωσε σωστά αυτή τη μαζική προσέλευση. Η πολιτική καταγωγή του κόσμου που τον πλαισίωσε, εκινείτο από τις παρυφές της κεντροδεξιάς μέχρι τις εσχατιές της κεντροαριστεράς. Ήταν ένα κομμάτι που ανήκε σε διάφορες αποχρώσεις του αστικού τόξου, και κυρίως βεβαίως στη σοσιαλδημοκρατική.
Το αίτιο που τον οδήγησε στον ΣΥΡΙΖΑ δεν ήτο η αλλαγή του πολιτικοϊδεολογικού του προσανατολισμού, παρά μόνον ο θυμός για τα δεινά που υφίστατο από την μνημονειακή περιπέτεια. Δεν ριζοσπαστικοποιήθηκε ξαφνικά ένα τόσο μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας, μετατοπιζόμενο εν μία νυκτί από το αστικό στο αριστερομαρξιστικό τόξο. Οι κοινωνικές δυνάμεις που τον πλαισίωσαν δεν κατελήφθησαν αίφνης από κάποια σοσιαλλογνεία η αριστερολατρεία. Οι πολιτικοϊδεολογικές μεταλλάξεις απαιτούν χρόνο. Απλώς, κάποιοι ήθελαν να τιμωρήσουν και κάποιοι άλλοι ίσως να πίστευαν ότι το αδύνατον μπορεί να γίνει δυνατόν. Η κυβερνητική θητεία όμως του ΣΥΡΙΖΑ τους απογοήτευσε. Όλα αυτά τα χρόνια στο ΣΥΡΙΖΑ υπήρχε ένα οξύμωρο σχήμα. Η ηγεσία του συνεδρίαζε στην Κουμουνδούρου κάτω από τα πορτρέτα των Μάρξ και Ένγκελς, το εκλογικό του όμως σώμα στην συντριπτική του πλειονότητα ήταν οπαδοί και θιασώτες του Άνταμ Σμίθ και των επιγόνων του, έστω κι αν δεν τους γνώριζαν ή δεν είχαν ακούσει καν τα ονόματα τους. Υποσυνείδητα όμως, τέτοιοι ήταν. Ένα εκλογικό σώμα έμπλεο αστικών και μικροαστικών αντιλήψεων. Η διάσταση ήτο προφανής. Ηγεσία και εκλογικό σώμα εκινούντο σε διαφορετικές πολιτικοϊδεολογικές τροχιές, ασυντόνιστες και ασυγχρόνιστες.
Για να έχει μάκρος αυτή η συμβίωση, το χάσμα έπρεπε να γεφυρωθεί. Για να γίνει η αναγκαία ώσμωση δύο τρόποι υπήρχαν . Ο πρώτος, να διαπαιδαγωγηθεί καταλλήλως το νεοεισαχθέν εκλογικό σώμα, ούτως ώστε να απεκδυθεί τον αστικό μανδύα και να ενδυθεί τον αριστερομαρξιστικό. Να αλλάξει δηλαδή πολιτικοϊδεολογικό προσανατολισμό. Να σκέπτεται συριζαίϊκα. Αντικειμενικά αυτό ήτο αδύνατον να γίνει. Γιατί; Πολύ απλά και σε πολύ αδρές γραμμές.
Α) Όσοι προσέτρεξαν στο ΣΥΡΙΖΑ είχαν ένα καθαρό φιλοευρωπαϊκό προσανατολισμό. Σταθερά υπέρ του ευρώ. Θεωρίες για τοπικά νομίσματα και άλλες ανοησίες και ασυναρτησίες που εκπέμπονταν από διάφορους περίεργους τρόμαζαν. Το ευρωπαϊκό κεκτημένο και ό,τι απορρέει από αυτό, είναι γι’ αυτούς εκ των ων ουκ άνευ. Δεν υπάρχει δεύτερη σκέψη στο πίσω μέρος του μυαλού τους.
Β) Έχουν σταθερή φιλοατλαντική κατεύθυνση. Αδυνατούσαν να κατανοήσουν πως στρατιωτικές συμμαχίες και συμφωνίες με ισχυρές Νατοϊκές χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Γαλλία απορρίπτονταν από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι κατασταλαγμένοι σε πιο στρατόπεδο ανήκουν.
Γ) Θέλουν κλειστά και όχι ανοικτά σύνορα. Το θέλουν να φυλάσονται. Συμφωνούν με τους φράκτες , όπως επίσης συμφωνούν με την αυστηρή φρούρηση και την επιτήρηση. Δεν επιθυμούν να περνάει ο πάσα ένας στη χώρα μας και να λιάζεται, όπως χαρακτηριστικά έλεγε πρώην υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ.
Δ) Δεν επιθυμούν μπόλικο δημόσιο , όπως είναι η κεντρική φιλοσοφία του ΣΥΡΙΖΑ. Το έχουν ενοχοποιήσει. Το θεωρούν υπεύθυνο για την κρίση, και ως ένα σημείο βεβαίως δικαίως. Αν δεν το μισούνε, πάντως τους είναι ασυμπαθές. Επιθυμούν την αξιολόγηση στο Δημόσιο και μάλιστα αυστηρή, αδυνατούν όμως να κατανοήσουν τα ναι μεν και αλλά της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ επί του προκειμένου ζητήματος. Κρατικίστικη η αντίληψη της ηγεσίας, αντικρατικίστικη όμως του κοινού.
Ε) Θέλουν καθαρά και ελεύθερα πανεπιστήμια, ως κέντρα διακίνησης ιδεών και όχι ως κέντρα διακίνησης ναρκωτικών. Εξεγείρονται με τις καταλήψεις από τους μπαχαλάκηδες και τους παντοϊου είδους περίεργους που έχουν υπό την κατοχή τους δεκαετίες ολόκληρες πανεπιστημιακούς χώρους. Συμφωνούν με το θεσμό της πανεπιστημιακής αστυνομίας για να δοθεί ένα τέλος σ’ αυτό το άγος. Κι εδώ, αδυνατούν να κατανοήσουν τη στάση της επισήμης ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ που διαδήλωνε στους δρόμους κατά του θεσμού της πανεπιστημιακής αστυνομίας. Είναι κάθετα αντίθετα με την Εξαρχειακή αντίληψη του ΣΥΡΙΖΑ επί του προκειμένου.
Αυτά και σε πολλά άλλα επιμέρους, υπέβοσκε μια αντίθεση μεταξύ του εκλογικού σώματος και της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό όμως έπρεπε να ξεπερασθεί για να έχει μέλλον η κοινή πορεία. Έπρεπε να γίνει η αναγκαία προσαρμογή. Αφού όμως το εκλογικό σώμα δεν μπορούσε να προσαρμοσθεί στις απαιτήσεις της ηγεσίας , θάπρεπε να συμβεί το αντίθετο. Να προσαρμοσθεί η ηγεσία στις απαιτήσεις του εκλογικού σώματος. Τι να κάνουμε, όταν δεν πάει το βουνό στον Μωάμεθ πάει ο Μωάμεθ στο βουνό. Το ίδιο δίλλημα αντιμετώπισε και το ΠΑΣΟΚ στο ξεκίνημα του. Το ΠΑΣΟΚ ξεκίνησε το 1974 ως ένα ανατρεπτικό κόμμα με μπόλικη δόση αριστεροσύνης και με ακραία συνθηματολογία κατά της ΕΟΚ και του ΝΑΤΟ. Εξαπέλυε μύδρους κατά της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας χαρακτηρίζοντας την δεκανίκι του καπιταλισμού. Η διορατικότητα όμως που διέκρινε τον Ανδρέα Παπανδρέου τον πληροφόρησε, ότι για να γίνει κόμμα εξουσίας θάπρεπε να προσεταιρισθεί την εκλογική πελατεία της Ε.Κ. –Ν.Δ. Ένας πληθυσμός όμως αστικών και μικροαστικών αντιλήψεων. Δεν δίστασε τότε να κάνει την αναγκαία προσαρμογή, εν πολλοίς και ‘’αιματηρή’’. Πειθανάγκασε πολλούς που τους διακατείχε μια σοσιαλθολούρα να κατέβουν από το τρένο, καθώς αυτό άλλαζε συρμό και έμπαινε πλέον στις ράγες της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας. Εδώ πρέπει να αναφέρουμε, ότι η Ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία έχει αποκηρύξει επίσημα πλέον την οποιαδήποτε σχέση της με το μαρξισμό.
Ο κ. Τσίπρας αν και προσπάθησε να μιμηθεί τον Ανδρέα Παπανδρέου, δεν επιχείρησε να κάνει κάτι παρόμοιο. Δεν τόλμησε να συγκρουσθεί με την παλιά του παρέα. Ο ίδιος προσπάθησε κάποιες φορές να κάνει κάποια ανοίγματα στον σοσιαλδημοκρατικό χώρο, να αφήσει πίσω του παρωχημένα ιδεολογήματα και ιδεοληψίες, όμως οι οπισθοβαρείς δυνάμεις του 3% ακύρωναν τις προσπάθειες του. Δεν αξιολόγησε σωστά το αρχαίο απόφθεγμα ‘’ ανάγκα και θεοί πείθονται’’. Τώρα πληρώνει την αναποφασιστικότητα του. Είχε την ευκαιρία να εδραιωθεί αλλά δεν την εκμεταλλεύθηκε, και στη ζωή δεν δίνονται πολλές ευκαιρίες. Η ήττα φαίνεται να είναι στρατηγικού χαρακτήρα και δύσκολα διαχειρίσιμη, και η υποβόσκουσα διάσταση μεταξύ ηγεσίας και εκλογικής βάσης μάλλον γίνεται διαζύγιο. Στο καράβι του ΣΥΡΙΖΑ, ο καπετάνιος και το πλήρωμα αρμένιζαν αριστερά , οι επιβάτες όμως εξέπεμπαν σε διαφορετική συχνότητα.
Με αυτό το δεδομένο, η συνταξίδευση δεν φαινόταν να έχει μεγάλο μάκρος. Έτσι, κάποια στιγμή το επιβατηγό κοινό άρχισε να εγκαταλείπει το σκάφος.
Στο τέλος καπετάνιος και πλήρωμα θα μείνουν ολομόναχοι. Θα παλεύουν πάλι για τη συλλογή του 3% που θα τους ανοίγει την πόρτα της Βουλής.
Όσον αφορά τη εκλογική τους πελατεία, θα διασπαρεί, με το μεγαλύτερο κομμάτι αυτής να βρίσκει καταφύγιο σε κάποιο κανονικό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα. Κάπως έτσι φαίνεται να κλείνει αυτή η παρένθεση της μεταπολιτευτικής πολιτικής μας ζωής. Βέβαια αυτό δεν θα γίνει σε ένα μήνα, αλλά σε ένα σχετικό βάθος χρόνου εάν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν αλλάξει ρότα. Ο κ. Τσίπρας φαίνεται να μην έχει εμπεδωμένο το «ο τολμών νικά». Τώρα, πληρώνει τα επίχειρα της ατολμίας του.