«Η αποστολή του Δασκάλου είναι να φτιάξει ανθρώπους, μα, για να φτιάξουμε ανθρώπους, πρέπει πρώτα μεις να γίνουμε άνθρωποι. Δεν μπορούμε να μείνουμε έξω από τους αγώνες του λαού, να μην κάνουμε – δήθεν – πολιτική. Γιατί τότε κάνουμε πολιτική αντίθετη από τα συμφέροντα του λαού. Εμείς θα φτιάσουμε ανθρώπους συνειδητούς και ελεύθερους!»
Μ’ αυτά τα λόγια, η φωτισμένη παιδαγωγός Ρόζα Ιμβριώτη εγκαινίασε το καλοκαίρι του 1944 το Παιδαγωγικό Φροντιστήριο της Τύρνας Κατεστραμμένη τότε και η Τύρνα . Πού να βρεθούν διδακτικό προσωπικό, διδακτικό υλικό, βοηθήματα, βιβλιοθήκη, καταλύματα;
– «Γίνεται, συναγωνιστή, φροντιστήριο έτσι;», αναφώνησε η Ρόζα Ιμβριώτη , στην οποία είχε ανατεθεί η διεύθυνση του παιδαγωγικού φροντιστηρίου. Και ο «συναγωνιστής» Πέτρος Κόκκαλης, καθηγητής Πανεπιστημίου και γραμματέας τότε της Παιδείας στην «κυβέρνηση του βουνού», της απάντησε: «… Είναι ανάγκη να φτιάξουμε δασκάλους. Πήγαινε στην Καστανιά…».
«Ξεκινάω», διηγείται η Ρόζα Ιμβριώτη , σε άρθρο της στην Επιθεώρηση Τέχνης (Μάρτης – Απρίλης 1962, τεύχος αφιερωμένο στην Αντίσταση), «περνώ δύο φορές ξυπόλυτη την επικίνδυνη ζώνη κοντά στην Πόρτα και βρίσκω τον Κ. Καραγιώργη κι έπειτα τον Σ. Μπαρμπουνάκη. Μένω κατάπληκτη. Τι έξαρση ήταν εκείνη… Ανάταση παντού, από τον “σύνδεσμο” ως τον “καθοδηγητή” κι ο λαός από δίπλα παραστέκει…».
Παρέα μ’ ένα τρισχαριτωμένο – αν και δύστροπο – γαϊδουράκι θα φτάσει η παιδαγωγός στην Τύρνα . Εκεί θα συναντήσει μια πολύτιμη συνεργάτρια, τη δασκάλα Βάγια Παπαγκόγκου, «ψυχή» των κινητοποιήσεων στη Θεσσαλία τον καιρό της Κατοχής και μέλος της Περιφερειακής Επιτροπής. Η Βάγια Παπαγκόγκου αφηγείται:
…«Μέσα σε δύο ώρες, ήταν έτοιμο το πρόγραμμα της ύλης των μαθημάτων και της καθημερινής εργασίας με τους σπουδαστές, οι δε σύντροφοι της τοπικής οργάνωσης τακτοποίησαν αμέσως τα σπίτια για τη διαμονή σπουδαστών και δασκάλων. Και κάθε άλλο ζήτημα κατά τη διάρκεια της λειτουργίας της Σχολής το τακτοποιούσαν με υπερηφάνεια οι ακούραστοι συναγωνιστές του χωριού.
Εκεί γνώρισα από κοντά την Ρόζα Ιμβριώτη ως παιδαγωγό και ως άνθρωπο. Η Ρόζα αγαπούσε πολύ τους σπουδαστές και τους συνεργάτες της δασκάλους, μελετούσε πολύ κι εκτιμούσε την προσωπική πείρα του καθένα.
…Και δεν επαναπαυόταν εύκολα. Ήρεμη, σοβαρή και επιβλητική, ωστόσο διατηρούσε μια διαρκή αγωνία στη διάρκεια της εργασίας της. Άκουγε με ενθουσιασμό τα αντιστασιακά τραγούδια των νέων και κοριτσιών του χωριού και είχε βαθύ αίσθημα αγάπης για τον αγωνιζόμενο λαό.»
…”Είναι απ’ τα περιστατικά του αγώνα εκείνες οι μέρες στην Τύρνα – έλεγε αργότερα η Ρόζα – που δε θα ξεχάσω ποτέ”.
«Όλοι παραστέκονται, όπως μαρτυρεί η Ιμβριώτη , στη δημιουργία του παιδαγωγικού φροντιστηρίου. Μαζί κι ο Κίσσαβος, συνταγματάρχης του ΕΛΑΣ, που είναι ο ίδιος δάσκαλος. Φτάνουν και οι συνεργάτες: Η Ξένη, διπλωματούχος της Σορβόνης για το μάθημα της Ψυχολογίας, ο Ν. Π., αρχαιολόγος για την Ιστορία και άλλοι. Προς το τέλος, φτάνει κι ο ζωγράφος Κώστας ο Θετταλός. Οι ΕΠΟΝίτες που θα φοιτήσουν περπατάνε για να φτάσουν στην Τύρνα δέκα και δεκαπέντε μέρες, περνώντας την επικίνδυνη ζώνη που τη θερίζουν οι Γερμανοί και αλλεπάλληλα μπλόκα.
Το πρόγραμμα μαθημάτων άρχιζε νωρίς το πρωί και τελείωνε στις επτά το απόγευμα με ένα μεσημεριανό διάλειμμα.
Ακολουθούσε στις 7.30 συσσίτιο, συζητήσεις, διαλέξεις και ψυχαγωγία. Άρχιζαν με κάποιο σκετς ή τραγούδια, διαβάζονταν οι ανακοινώσεις της ΠΕΕΑ, ακούγονταν αφηγήσεις από τη ζωή των παιδιών στον απελευθερωτικό αγώνα, ακολουθούσαν ομιλίες με διάφορα θέματα – από την Τέχνη μέχρι την υγιεινή. Δεν έλειπαν και τα σατιρικά ποιήματα. Το φροντιστήριο μεταβαλλόταν τα βράδια σε κέντρο εκπολιτιστικό, σιγά – σιγά πλησίαζαν οι κάτοικοι του χωριού, παρακολουθούσαν και συμμετείχαν, συζητώντας και μιλώντας για τις εμπειρίες τους.»
Η Ρόζα Ιμβριώτη , διευθύντρια της Σχολής, δίδασκε το μάθημα των Παιδαγωγικών και Διδακτικής. Δύο καθηγητές δίδασκαν Ψυχολογία, από τους οποίους η μία ήταν γυναίκα, την έλεγαν Δανάη στο μικρό της όνομα.
«Γεωγραφία, Ιστορία, Φυσική, Χημεία, Μαθηματικά, Γεωμετρία, Τεχνικά όπως Ιχνογραφία και άλλα μαθήματα, έγιναν αντικείμενα διδασκαλίας , από πεπειραμένους δασκάλους, οι οποίοι στάλθηκαν στη Σχολή μας από την ΠΕΕΑ – Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης – αφού τους απέσπασαν από άλλα καθήκοντά τους, που είχαν προηγουμένως στον αγώνα. Σε όλη τη διάρκεια της φοίτησής, οι κάτοικοι του χωριού Τύρνα βοήθησαν πολύ τη Σχολή. Οι πλησίον εθνικοαπελευθερωτικές οργανώσεις, όπως ΕΛΑΣ, ΕΑΜ, ΕΠΟΝ, είχαν διαθέσει στελέχη τους, τα οποία μας επισκέπτονταν συχνά και φρόντιζαν για τη λύση των προβλημάτων μας.
Όταν τελείωσαν τα μαθήματα, έκαναν πρακτικές ασκήσεις διδασκαλίας σε παιδιά από την Τύρνα και από άλλα χωριά, που οι κάτοικοί τους βρίσκονταν στην Τύρνα . Τελικά, τους έστειλαν σε σχολεία, όπου πολλά από αυτά ήσαν τελείως κατεστραμμένα και καμένα από τους κατακτητές».
Δύο μήνες κράτησε το φροντιστήριο . Για να τιμήσουν τη λειτουργία του, έφτασαν στην Τύρνα ο στρατηγός Στέφανος Σαράφης και ο Κώστας Καραγιώργης – με μοτοσικλέτα. Τους υποδέχτηκαν με τραγούδια 1.500 άντρες, γυναίκες και παιδιά, που μαζεύτηκαν από τα γύρω χωριά. Η γιορτή πήρε τη μορφή πανηγυριού. Τα τελευταία λόγια της Ρόζας ήταν «σας θαυμάζω ,σας καμαρώνω και σας καλοτυχίζω ,παιδιά της Ελλάδας. Με σας είμαι σίγουρη πως θα δημιουργήσουμε μιαν Ελλάδα λεύτερη, χαρούμενη, δημοκρατική»
Ο κατακτητής ψυχορραγούσε, ο κόσμος ετοιμαζόταν για μια καινούρια ζωή, η πρωτοπορία των νέων δασκάλων ξεκινούσε για να φτάσει σ’ όλη τη χώρα, να γίνουν οι φωτοδότες μιας νέας Ελλάδας.
ΤΙΜΑΜΕ ΤΗ ΡΟΖΑ ΙΜΒΡΙΩΤΗ –ΤΙΜΑΜΕ ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΤΩΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΩΝ ΓΙΑ ΕΝΑ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΟΥ σύμφωνα με τη ΡΟΖΑ « Θα μορφώνει όλους και όχι μόνο τους προνομιούχους . Ένα σχολείο που θα κάνει «όλους» ικανούς να χαρούν τα πνευματικά και υλικά αγαθά του πολιτισμού. Θα υψώσει «όλους» στην ανθρώπινη αποστολή τους.
Ατενίζοντας το μέλλον με αισιοδοξία και με πίστη ότι μέσα από τον αγώνα μας θα γίνουν πράξη τα οράματα της μεγάλης αυτής παιδαγωγού οφείλουμε όλοι εκπαιδευτικοί ,γονείς ,μαθητές να είμαστε ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ,8 ΟΚΤΩΒΡΗ 2017, ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΛΑΤΕΙΑ Της ΤΥΡΝΑΣ (ΕΛΑΤΗΣ) ΣΤΙΣ 12 ΤΟ ΜΕΣΗΜΕΡΙ .
ΤΣΟΥΒΑ ΝΤΙΝΑ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ