Ο Χάρης Νικολακάκης, ένας δικός μας άνθρωπος που μεγάλωσε στα Τρίκαλα, έχει αναδειχθεί στο χώρο των εκδόσεων όντας τα τελευταία χρόνια ο εκδότης των βιβλίων Bell. Πριν από ένα μόλις μήνα έφυγε από τη ζωή ο πατέρας του, γνωστός ψυχίατρος της πόλης, Τάσος Νικολακάκης, ωστόσο και ο ίδιος έζησε στα 47 του μια σοβαρή περιπέτεια υγείας.
Περιγράφει μάλιστα στην athensvoice λεπτό προς λεπτό πως βίωσε το έμφραγμα που υπέστη και δίνει συμβουλές για να αλλάξουμε ζωή και τρόπο σκέψης:
Ο εκδότης των Bell, Χάρης Νικολακάκης πέρασε μία πολύ επικίνδυνη περιπέτεια πριν από μερικές ημέρες. Μία περιπέτεια που, υπό άλλες συνθήκες, ίσως να αποδεικνυόταν έως και θανάσιμη. Είναι ένας άνθρωπος που ζει μια υγιεινή ζωή, που δεν κάνει καμία κατάχρηση, δεν καταναλώνει λιπαρά, δεν καπνίζει, και δεν πίνει. Ωστόσο, υπέστη ένα πολύ δυνατό έμφραγμα — και γλίτωσε επειδή βρέθηκε σχεδόν αμέσως στο νοσοκομείο. Διαβάστε παρακάτω τη σύντομη συζήτηση που είχαμε μαζί του. Τον ευχαριστώ θερμά για τον χρόνο του και του εύχομαι —όπως όλοι οι πολυπληθείς φίλοι του που ανησύχησαν τρομερά— περαστικά.
Κ.Α.: Καταρχάς, αγαπητέ Χάρη, να πούμε ότι μιλάμε στον ενικό καθώς είμαστε φίλοι και γνωριζόμαστε χρόνια. Χ.Ν.: Εννοείται, δεν υπάρχει λόγος για τυπικότητες μεταξύ μας.
Κ.Α.: Λοιπόν, να ξεκινήσουμε με την ηλικία σου; Χ.Ν.: Νά, αυτά δεν μπορώ. Ίσως τελικά δεν έπρεπε να σου απαντήσω «ναι», στην πρότασή σου να τα πούμε. Τον Δεκέμβριο που μας πέρασε έκλεισα τα 47.
Κ.Α.: Νεότατος. Τώρα, από όσο ξέρω, είσαι ένας άνθρωπος που δεν κάνει αυτό που λέμε «καταχρήσεις», φροντίζεις τη διατροφή σου, γυμνάζεσαι, ζεις τέλος πάντων «υγιεινά». Είναι έτσι; Χ.Ν.: Όπως τα λες. Δεν καπνίζω, δεν πίνω πέρα από μερικά ποτήρια κρασί τα Σαββατοκύριακα, κάνω ισορροπημένη διατροφή τα τελευταία έξι τουλάχιστον χρόνια και γυμνάζομαι.
Κ.Α.: Από την άλλη, έχεις βέβαια μία απαιτητική δουλειά, που σε απασχολεί πολλές ώρες κάθε ημέρα, και σε διάφορα επίπεδα. Θα έλεγες ότι όλο αυτό σε γεμίζει άγχος; Ή είναι μια απασχόληση που έχει περισσότερα «καλά» από «κακά»;
Χ.Ν.: Μακάρι να ήταν όλες οι δουλειές, ακόμη κι αυτές που κάνεις με χαρά και σε γεμίζουν ικανοποίηση, μόνο «καλά». Άγχος υπάρχει καθημερινά, και δυστυχώς τις περισσότερες φορές είναι δύσκολα ή μη-διαχειρίσιμο.
Κ.Α.: Καταλαβαίνω. Οπότε, πες μας σε παρακαλώ τι σου συνέβη.
Χ.Ν.: Πριν δύο εβδομάδες περίπου, το Σάββατο, μετά το γυμναστήριο ένιωσα ένα έντονο σφίξιμο στο στήθος και στα χέρια, και μια έντονη αδιαθεσία. Ναυτία, κρύος ιδρώτας… Βγήκα κατευθείαν έξω, να πάρω λίγο αέρα, προσπαθώντας να συνέλθω. Περπάτησα μέχρι το αυτοκίνητο, που ήταν στα δυο λεπτά απόσταση από το γυμναστήριο, και εκεί συνειδητοποίησα ότι δεν ήταν φυσιολογικό αυτό που ένιωθα. Έκατσα στο αυτοκίνητο και τηλεφώνησα στη σύζυγό μου, την Ειρήνη, και της είπα: «Σου στέλνω την τοποθεσία μου στο Google, δεν μπορώ να μιλήσω, νομίζω πως παθαίνω έμφραγμα. Έλα γρήγορα». Μέσα σε λίγα λεπτά η Ειρήνη είχε φτάσει και μπήκα στο δικό της αυτοκίνητο.
Κ.Α.: Οπότε μεταφέρθηκες αμέσως στο νοσοκομείο; Ποιο νοσοκομείο;
Χ.Ν.: Ναι, φύγαμε κατευθείαν για το κοντινότερο νοσοκομείο. Ένιωθα πως ο χρόνος μετράει αντίστροφα. Από εκεί που βρισκόμασταν, στο Κεφαλάρι, το πιο κοντινό ήταν το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών.
Κ.Α.: Πώς ένιωθες από τη στιγμή που άρχισαν τα συμπτώματα μέχρι που βρέθηκες σε μία νοσοκομειακή κλίνη, έτοιμος να υποβληθείς σε επέμβαση; Ήξερες πια τι είχες, σου το είχαν πει;
Χ.Ν.: Πήγαμε κατευθείαν στα Επείγοντα, τους είπα τι ένιωθα, έγινε το καρδιογράφημα που επιβεβαίωσε το έμφραγμα που βρισκόταν σε εξέλιξη και από κει και πέρα όλα έγιναν πολύ γρήγορα. Μέσα σε περίπου μισή ώρα είχα μπει για την επέμβαση, τη στεφανιογραφία, η οποία διήρκησε 45 περίπου λεπτά. Ο πόνος και η δυσφορία συνεχίζονταν μέχρι που πέρασαν το στεντ στην κεντρική αρτηρία, η οποία είχε υποστεί έμφραγμα 100%.
Κ.Α.: Κατά εκατό τοις εκατό. Μάλιστα… Και κατόπιν ξυπνάς. Πώς νιώθεις; Πώς είσαι;
Χ.Ν.: Ήμουν ξύπνιος καθόλη τη διάρκεια της επέμβασης. Μόνο ανακούφιση ένιωσα όταν μπήκε το στεντ. Ένιωθα πως τη γλίτωσα.
Κ.Α.: Κατάλαβα… Τι φοβόσουν όταν ξάπλωνες στο κρεβάτι μετά την επέμβαση και σκεφτόσουν όλα αυτά που συνέβησαν;
Χ.Ν.: Τις πρώτες δύο μέρες έμεινα στην Εντατική, που ήταν και το πιο δύσκολο. Χάνεις την αίσθηση του χρόνου εκεί μέσα. Αν και δεν μπορούσα να δω τους υπόλοιπους ασθενείς, καταλάβαινα πως ήμουν, ίσως, ο μοναδικός εκεί που είχα τις αισθήσεις μου. Δεν είχα νοσηλευτεί ο ίδιος ξανά, ποτέ, για κανένα λόγο. Η σκέψη μου ήταν στην Ειρήνη που το περνούσε όλο αυτό μόνη της, καθώς είχαμε πει να μην το μάθει κανείς άλλος μέχρι να βγω από την Εντατική. Βλέπεις, από τη μια ήταν τα παιδιά, με το σχολείο και τα φροντιστήρια, από την άλλη δύο μόλις εβδομάδες πριν είχαμε χάσει ξαφνικά τον πατέρα μου και δεν ήθελα να φορτώσω με ακόμη μια στεναχώρια, ειδικά τη μητέρα μου. Εγώ το είχα εκλογικεύσει, όσο ήμουν στην Εντατική, και σκεφτόμουν ότι, από τη στιγμή που είχαμε προλάβει το έμφραγμα και ήμουν εκεί, όλα θα πήγαιναν καλύτερα.
Κ.Α.: Πόσες ημέρες έμεινες στο νοσοκομείο; Και πώς πέρασαν;
Χ.Ν.: Συνολικά χρειάστηκε να μείνω δέκα μέρες. Πέρασαν με εξετάσεις, μετρήσεις και πάλι εξετάσεις. Όλοι οι γιατροί και το νοσηλευτικό προσωπικό ήταν άψογοι.
Κ.Α.: Μπορούσες να δουλέψεις; Να διαβάσεις χειρόγραφα, ας πούμε; Έβλεπες τηλεόραση στο τάμπλετ σου ή κάτι τέτοιο; Έμπαινες στα σόσιαλ μίντια;
Χ.Ν.: Ναι. Ειδικά επειδή η διάθεσή μου δεν ήταν ιδιαιτέρως ανεβασμένη, όλα αυτά που λες βοήθησαν. Και χειρόγραφα διάβασα και δύο σεζόν του Fauda είδα στο τάμπλετ. Απέφυγα να δω μέιλ της δουλειάς, όπως μου είπαν οι γιατροί, καθώς και να σκέφτομαι οτιδήποτε θα μπορούσε να μου προκαλέσει άγχος. Δύσκολη άσκηση… Ούτε στα σόσιαλ έμπαινα. Είχα πάρα πολλά μηνύματα από φίλους και συνεργάτες που δεν γνώριζαν τι είχε συμβεί και άρχισα να τους απαντάω μετά τις πρώτες πέντε μέρες.
Κ.Α.: Και τώρα γύρισες επιτέλους στο σπίτι σου. Ποιο είναι το πρόγραμμα από εδώ και πέρα; Πότε θα πας στη δουλειά;
Χ.Ν.: Για την ώρα δεν έχω βγει ακόμη από το σπίτι. Θα βγω αυτή την εβδομάδα που πρέπει να κάνω έναν υπέρηχο και κάποιες άλλες εξετάσεις. Δουλεύω λίγες ώρες από το σπίτι και προσπαθώ να βελτιώσω λίγο την ψυχολογία μου. Ήταν γερό το ταρακούνημα. Ευελπιστώ πως θα γυρίσω σε κανονικούς ή σχεδόν κανονικούς ρυθμούς προς το τέλος του μήνα. Θα εξαρτηθούν πολλά και από τις εξετάσεις.
Κ.Α.: Τι σου έχουν πει ότι θα αλλάξει στη ζωή σου και στην καθημερινότητά σου; Θα παίρνεις κάποια αγωγή; Και για πόσο καιρό; Θα μπορείς να αθλείσαι κανονικά; Να γυμνάζεσαι; Θα χρειαστεί να αλλάξει η δίαιτά σου;
Χ.Ν.: Η αλήθεια είναι πως τα ερωτήματά σου βασανίζουν κι εμένα. Αγωγή παίρνω και θα παίρνω από δω και πέρα. Η διατροφή μου, όπως σου είπα, ήταν ισορροπημένη, με πρόγραμμα, και έτσι θα συνεχίσει – και σύμφωνα πάντα με τις νέες συμβουλές. Για την ώρα, μόνο το αλάτι μου έχουν πει να αποφεύγω. Για τη γυμναστική δεν έχω ρωτήσει ακόμη. Είναι πολύ νωρίς. Υποθέτω πως, αφού καταφέρουμε την αναδόμηση του μυοκαρδίου –σε ένα καλό επίπεδο–, θα μπορώ να επιστρέψω σε κάποιου είδους άθληση.
Κ.Α.: Θέλεις να μας πεις, κάπως «συγκεντρωτικά» ας πούμε, τι σου έμαθε η περιπέτεια αυτή; Για σένα, για τους άλλους, για τη ζωή, τη δουλειά κλπ.
Χ.Ν.: Πρώτ’ απ’ όλα, δικαιούμαι να δώσω μια συμβουλή: αν νιώσετε ξαφνικά κάποια περίεργη αδιαθεσία, ΜΗΝ προσπεράσετε. Ακόμη κι αν είστε 20 ετών, υγιέστατοι, χωρίς χοληστερίνη, χωρίς τίποτα. Συχνά, η διαφορά ζωής-θανάτου μπορεί να κρύβεται σε μια γρήγορη ή όχι κινητοποίηση. Και βέβαια, υπάρχει και ο παράγοντας τύχη. Δεν ξέρω τι θα είχε συμβεί, για παράδειγμα, αν ένα τέτοιο, μεγάλο έμφραγμα είχε ξεκινήσει μέσα σ’ ένα αεροπλάνο ή αν βρισκόμουν σε κάποια δυσπρόσιτη περιοχή… Είναι βέβαιο ότι αυτός ο πρώτος μήνας του 2023 μου έμαθε πως τα μοναδικά πράγματα που έχουν σημασία στο (πραγματικά) σύντομο πέρασμά μας από αυτόν τον πλανήτη είναι οι δικοί σου άνθρωποι και η υγεία. Όχι ότι δεν το έλεγα και πριν. Το έλεγα. Απλώς μου ήρθε και μια παραπάνω απόδειξη. Από τη μια στιγμή στην άλλη μπορεί να δεις όλη σου τη ζωή να ανατρέπεται. Είναι πολύ εύκολο. Δεν το λέω για μένα αυτό. Το βλέπουμε καθημερινά, παντού. Το είδαμε στην Ουκρανία, με τον πόλεμο, το είδαμε τώρα με τον σεισμό στη Συρία και στην Τουρκία. Αρκεί μια στιγμή για να χάσεις όλα όσα θεωρείς δεδομένα. Υγεία, ανθρώπους, σπίτι, δουλειά. Τα πάντα… Διαγράφεται το άγχος και το στρες έτσι εύκολα από τη ζωή μας; Σε καμία περίπτωση. Δεν έχω αυταπάτες. Όσο και να το «φιλοσοφεί» κανείς, δύσκολα μπορεί να διώξει το στρες από τη ζωή του. Μακάρι να υπήρχε το μαγικό κουμπί. Μπορούμε όμως να κάνουμε, χωρίς καμιά ενοχή, πράγματα που μας χαροποιούν, μας χαλαρώνουν και μας κάνουν πιο ευτυχισμένους. Για μένα, προσωπικά, αυτό σημαίνει περισσότερος χρόνος με τους δικούς μου, με τους φίλους μου, περισσότερη βοήθεια εκεί που μπορώ, και περισσότερα ταξίδια. Ναι, αυτά ποτέ δεν είναι αρκετά.
Κ.Α.: Και κάτι τελευταίο: πώς σε υποδέχτηκε το σκυλάκι σου στο σπίτι; Που ήταν και το μόνο από τους ανθρώπους σου που δεν ήξερε τι είχε συμβεί…
Χ.Ν.: Με τρελή χαρά, πολλά φιλιά, και ώρες ατελείωτες ύπνου. Επάνω μου. Ροχαλίζοντας.
Κ.Α.: Είναι πανέμορφη. Και όλοι στην οικογένεια είστε. Χίλια ευχαριστώ, Χάρη. Όλα θα πάνε καλά. Και μην ξεχνάς ότι έχεις κάποια συγκεκριμένα χειρόγραφα αδιάβαστα στη στοίβα. Ανθρώπων που έχουν μέσον στον οίκο!
Χ.Ν.: Τα μισά έχουν ήδη διαβαστεί!