Την Τετάρτη 2/8/2017, ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Φάμελλος ανακοίνωσε, με τυμπανοκρουσίες, την υπογραφή της απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ) του ΥΗΕ στη Μεσοχώρα. Στο σκηνικό που στήθηκε, για τις ανάγκες της συγκεκριμένης ανακοίνωσης, πρωταγωνιστικό ρόλο -αν και σε παραλλαγμένους ρόλους- είχαν οι εκπρόσωποι του μπλοκ, που για δεκαετίες ολόκληρες στήριξε το υπερφίαλο και καταστροφικό αφήγημα της εκτροπής του Αχελώου, ο πρόεδρος της ΔΕΗ κ. Παναγιωτάκης και ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας κ. Αγοραστός. Το ρόλο του εκφραστή της συναίνεσης της τοπικής κοινωνίας είχε αναλάβει να παίξει ο δήμαρχος Πύλης κ. Μαράβας και αυτόν του εγγυητή της μεταστροφής του ΣΥΡΙΖΑ κάποιοι από τους βουλευτές του στα Τρίκαλα και στην Καρδίτσα.
Το ότι, πέντε μέρες μετά, η απόφαση δεν είχε αναρτηθεί στη «Διαύγεια» είναι χαρακτηριστικό δείγμα της πρεμούρας της κυβέρνησης να επισημοποιήσει την «προσαρμογή» σε ένα ακόμη κορυφαίο περιβαλλοντικό – κοινωνικό ζήτημα, όπως το έχει, ήδη, κάνει και με την επένδυση του χρυσού στη Χαλκιδική, προλαβαίνοντας κάποιου είδους «ατύχημα». Δείχνει, ακόμη, το πόσο ευάλωτη και επιρρεπής είναι, απέναντι στις πιέσεις του μπλοκ της εκτροπής, οι οποίες έχουν πολλαπλασιαστεί και ενταθεί τους τελευταίους μήνες.
Επίπλαστη συναίνεση και … στο βάθος εκτροπή
Το πιο σοβαρό ζήτημα, όμως, είναι ότι με τη συγκεκριμένη περιβαλλοντική αδειοδότηση ανοίγει ο δρόμος για να ξαναρχίσουν τα έργα στον άνω ρου του Αχελώου, με πρώτα και «καλύτερα» το φράγμα στη Μεσοχώρα, την τεχνητή λίμνη (ταμιευτήρα) που θα δημιουργηθεί και το υδροηλεκτρικό έργο (ΥΗΕ). Κι αυτά τα έργα είναι που θα φέρουν και τα επόμενα (φράγμα και ταμιευτήρας στη Συκιά, λειτουργία της σήραγγας εκτροπής προς το Θεσσαλικό κάμπο). Γιατί τα έργα αυτά είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένα μεταξύ τους και συναποτελούν το συνολικό έργο της εκτροπής του Αχελώου. Ας το πούμε λίγο διαφορετικά αυτήν τη φορά: αν η εκτροπή υλοποιείται με επιμέρους βήματα, τα πρώτα και τα πιο κρίσιμα είναι τα φράγματα και οι ταμιευτήρες στη Μεσοχώρα και στη Συκιά. Αν υπάρχουν αυτά, η μεταφορά του νερού, μέσω της κατασκευασμένης σήραγγας εκτροπής, θα είναι ένα απλό παιχνιδάκι. Αντίστροφα: αν κάποιος θέλει να ακυρώσει οριστικά την εκτροπή, «ξεχνά» τα φράγματα στη Μεσοχώρα και στη Συκιά και τη σήραγγα εκτροπής. Τόσο απλά.
Η κυβέρνηση, δια του κ. Φάμελλου, προσπάθησε για μια ακόμη φορά να πείσει ότι πρόκειται για ένα αυτόνομο -και μάλιστα «πράσινο»- ενεργειακό έργο, ότι δεν υποστηρίζει την εκτροπή του Αχελώου και ότι στα νέα σχέδια διαχείρισης των λεκανών απορροής των ποταμών δεν θα υπάρχει αναφορά στην εκτροπή. Το ίδιο επιχείρησε και ο εκπρόσωπος της ΔΕΗ, πιστεύοντας ίσως ότι έχουμε τόσο κοντή μνήμη, ώστε να μη θυμόμαστε τα προπαγανδιστικά της φυλλάδια με τίτλο «ΕΚΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΑΧΕΛΩΟΥ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑ» και επεξήγηση «Η εκτροπή του Αχελώου είναι έργο τεράστιας σημασίας στην εθνική οικονομία».
Δε είμαστε δύσπιστοι σε αυτές τις διαβεβαιώσεις, μόνο επειδή είναι λόγια του αέρα ή επειδή το περιεχόμενο των νέων σχεδίων διαχείρισης δεν είναι διασφαλισμένο, ούτε επειδή τα περιεχόμενα των σχεδίων διαχείρισης μπορούν εύκολα να αλλάξουν από μια άλλη κυβέρνηση. Είμαστε εξαιρετικά δύσπιστοι, επειδή η κυβέρνηση αρνείται να κάνει το αυτονόητο, προκειμένου να πείσει ότι έχει βγάλει από το μυαλό της την ιδέα της εκτροπής: να ανακοινώσει και να δρομολογήσει, τουλάχιστον, το γκρέμισμα του μισο-φτιαγμένου φράγματος της Συκιάς και την έμφραξη της σήραγγας εκτροπής. Άλλωστε, η περίφημη συναίνεση, που προσπάθησε να εμφανίσει ο κ. Φάμελλος, αποδείχτηκε ετοιμόρροπη κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου, όταν ο κ. Αγοραστός έκανε απολύτως σαφές ότι το «μπλοκ της εκτροπής» δεν έχει παραιτηθεί από τις επιδιώξεις του και ότι δεν αποδέχεται τη συγκεκριμένη τροποποίηση των σχεδίων διαχείρισης.
Το επιχείρημα ότι υλοποιείται το ΥΗΕ στη Μεσοχώρα επειδή έχει κατασκευαστεί, διανθισμένο με τα αστήρικτα περί «πράσινης» ενέργειας και με την επίκληση της απώλειας εσόδων της ημι-ιδιωτικοποιημένης ΔΕΗ, έχει αποδομηθεί πλήρως. Θυμίζουμε ότι ο κ. Φάμελλος, στην πρόσφατη συνάντησή του με το Δίκτυο «Μεσοχώρα – Αχελώος SOS», δήλωσε ότι, αν συζητούσαμε από μηδενική βάση, θα ήταν αντίθετος στην κατασκευή του φράγματος. Θυμίζουμε, ακόμη, σε όσους επικαλούνται την παλιότερη στάση τους κατά της εκτροπής, ότι η εναντίωση στο έργο της εκτροπής στηρίχθηκε -κατά μεγάλο μέρος- στις επιπτώσεις από την κατασκευή των φραγμάτων και των αντίστοιχων ταμιευτήρων. Αυτό, πρακτικά, σημαίνει ότι -ακόμη και χωρίς την εκτροπή- η κατασκευή και λειτουργία νέων φραγμάτων στον άνω ρου του Αχελώου είναι επιλογή που δεν υπάρχει στην ατζέντα των κινημάτων. Ας μην προσπαθούν, λοιπόν, να μετριάσουν τις επιπτώσεις, πολύ δε περισσότερο να ωραιοποιήσουν την κατάσταση και να παρουσιάσουν οφέλη, εκεί που δεν υπάρχουν.
Πρόθυμοι δεν υπάρχουν στη Μεσοχώρα, ούτε αλλού στο κίνημα
Η «φρεσκαρισμένη» επιχειρηματολογία της κυβέρνησης και της ΔΕΗ, πέρα από το ξεπέρασμα των μεγάλων νομικών εμποδίων του παρελθόντος, αποσκοπεί και σε κάτι πιο κρίσιμο: τη διάσπαση του κινήματος, με ιδιαίτερη στόχευση τη διεύρυνση των όποιων ερεισμάτων υποστήριξης του έργου υπάρχουν στη Μεσοχώρα και στις γύρω περιοχές. Αυτόν το στόχο εξυπηρετούσε η υποσχεσιολογία ότι: πρώτα θα γίνει η μετεγκατάσταση των κατακλυζομένων και μετά η έμφραξη, η μετεγκατάστση θα γίνει σε έκταση όμορη του υφιστάμενου οικισμού, εκτός από τις αποζημιώσεις θα δοθούν νέες κατοικίες με έξοδα της ΔΕΗ, θα διασφαλιστεί η ευστάθεια του μη κατακλυζόμενου τμήματος της Μεσοχώρας και θα μπορούν να αποζημιωθούν και κάτοικοι του μη κατακλυζόμενου τμήματος, αν θέλουν να παραχωρήσουν τις ιδιοκτησίες τους.
Δεν πέρασε παρά ελάχιστο διάστημα και άρχισαν τα «ναι μεν αλλά». Γίνεται πλέον, λόγος για μετεγκατάσταση των μόνιμων κατοίκων του κατακλυζόμενου τμήματος, για επιδότηση ενοικίου (αν δεν έχει ολοκληρωθεί η μετεγκατάσταση), προτείνεται ακατάλληλη περιοχή για μετεγκατάσταση (Βαρκό), αναιρείται η υπόσχεση για παραχώρηση κατοικιών (θα υπάρχουν μόνο υπηρεσίες τεχνικού συμβούλου), προβλέπονται αποζημιώσεις σε περιπτώσεις ζημιών εξ αιτίας εδαφικής αστάθειας, Με αυτά τα δεδομένα και με αόριστες υποσχέσεις για την εκπόνηση ειδικού αναπτυξιακού σχεδίου με ευθύνη του Δήμου και της Περιφέρειας, δύσκολα θα βρεθούν πρόθυμοι στη Μεσοχώρα, για την υποστήριξη του έργου.
Πολύ πιο δύσκολα θα βρεθούν θιασώτες του ερμαφρόδιτου σχεδίου της κυβέρνησης στο ευρύτερο κίνημα κατά των έργων στον άνω ρου του Αχελώου. Οι δηλώσεις για τη διασφάλιση ευρείας συναίνεσης στη Θεσσαλία, στη Μεσοχώρα και στην Αιτωλοακαρνανία αποδεικνύονται πομφόλυγες. Ο αγώνας για την υπεράσπιση του Αχελώου και της Μεσοχώρας δεν περιορίζεται στα όρια αυτής της μικρής κοινότητας. Από την αρχή αυτής της περιπέτειας, έχει αποκτήσει ευρύτερα χαρακτηριστικά, στα οποία τα τελευταία χρόνια προστίθεται η έγνοια για την υπεράσπιση του νερού σαν κοινού αγαθού και για την αντιμετώπιση των προσπαθειών ιδιοποίησης και διαχείρισής τους από το μεγάλο κεφάλαιο. Γι αυτό και θα συνεχιστεί, χωρίς ταλαντεύσεις, σε πείσμα όσων πιστεύουν ότι θα ξεμπερδέψουν εύκολα.
Άμεσο στόχο αποτελεί η ακύρωση της απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών και αυτό θα επιδιωχθεί να γίνει με όλα τα διαθέσιμα μέσα. Το Δίκτυο «Μεσοχώρα – Αχελώος SOS» καλεί σε μαζική συμμετοχή στις εκδηλώσεις του Δεκαπενταύγουστου στη Μεσοχώρα, απ’ όπου θα σταλεί ένα πρώτο, ηχηρό μήνυμα αποδοκιμασίας στην κυβέρνηση και σε όσους της κάνουν «πλάτες» στο συγκεκριμένο ζήτημα.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ Ο ΡΟΥΣ ΤΟΥ ΑΧΕΛΩΟΥ
ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΑΚΥΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΡΟΠΗΣ
ΝΑ ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΤΕΙ ΤΟ ΦΡΑΓΜΑ ΣΤΗ ΜΕΣΟΧΩΡΑ
ΚΑΙ ΤΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ ΕΡΓΑ ΤΗΣ ΕΚΤΡΟΠΗΣ
7/8/2017