Τοπικά

Μύθοι & Αλήθειες για τα αντισυλληπτικά χάπια

Σήμερα, στις προηγμένες χώρες, το 50% των γυναικών της αναπαραγωγικής ηλικίας χρησιμοποιούν τα αντισυλληπτικά χάπια, επιτυγχάνοντας έτσι να μειώσουν σε σημαντικό βαθμό τον αριθμό των εκτρώσεων από ανεπιθύμητες κυήσεις. Δυστυχώς, στην Ελλάδα το ποσοστό των γυναικών που χρησιμοποιούν για αντισύλληψη το «χάπι» περιορίζεται σε μονοψήφιο νούμερο. Το γεγονός αυτό οφείλεται σε φοβίες που έχουν καλλιεργηθεί στις γυναίκες εδώ και χρόνια, δημιουργώντας έτσι μια προκατάληψη στο γυναικείο πληθυσμό σχετικά με τα αντισυλληπτικά. Αυτό που δεν είναι γνωστό  στις περισσότερες γυναίκες είναι το γεγονός ότι τα αντισυλληπτικά είναι μία από τις καλύτερα μελετημένες ουσίες στην ιστορία της Ιατρικής, αφ’ενός λόγω των ετών που έχουν χρησιμοποιηθεί, αφ’ετέρου λόγω του τεράστιου αριθμού των γυναικών που τα χρησιμοποιούν ή τα έχουν χρησιμοποιήσει.

Για το λόγο αυτό, θα δούμε τις τελευταίες απόψεις που υπάρχουν για τα αντισυλληπτικά, ώστε η γνώση των πραγματικών δεδομένων να μπορεί να οδηγήσει τη γυναίκα στην απόφαση, εάν θα πάρει, ή όχι το «χάπι».

Ένας από τους ισχυρότερους μύθους που υπάρχουν είναι ότι τα αντισυλληπτικά προκαλούν καρκίνο.

Στην πραγματικότητα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Ένας χρόνος χρήσης αντισυλληπτικών δισκίων μειώνει στο 50% τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του ενδομητρίου, εάν δε η χρήση είναι πλέον των 3 ετών, η μείωση είναι μεγαλύτερη. Η προστασία υφίσταται για 15 χρόνια περίπου μετά την διακοπή τους.

Το ίδιο συμβαίνει και για τον καρκίνο της ωοθήκης. Όσο μεγαλύτερο διάστημα έχουν χρησιμοποιηθεί τόσο αυξάνει η προστασία της γυναίκας, ώστε μετά από χρήση 10 ετών η μείωση του κινδύνου για αυτόν τον καρκίνο να φθάνει το 80%. Και εδώ η προστασία υφίσταται για τουλάχιστον 10-15 χρόνια μετά την διακοπή. Στις ΗΠΑ υπολογίζεται ότι τη δεκαετία του 80 λόγω της χρήσης του χαπιού δεν ανέπτυξαν καρκίνο του ενδομητρίου 2000 γυναίκες και καρκίνο της ωοθήκης 1700.

Για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι, όσες γυναίκες λαμβάνουν το χάπι, εμφανίζουν σε ελαφρώς μεγαλύτερο ποσοστό αυτόν τον καρκίνο. Σήμερα γνωρίζουμε ότι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας οφείλεται στην εμμένουσα λοίμωξη από τον ιo ΗPV. Είναι αναμενόμενο λοιπόν, γυναίκες οι οποίες παίρνουν αντισυλληπτικά να είναι αυτές που έχουν  σεξουαλικές σχέσεις, άρα έχουν και μεγαλύτερη πιθανότητα να αποκτήσουν τον ιo επειδή εκτίθενται στον HPV. Επίσης, λόγω του ότι είναι συχνότερα άτομα υψηλότερου μορφωτικού επιπέδου, κάνουν τακτικότερα έλεγχο με τεστ Παπανικολάου, και έτσι ανιχνεύεται σε μεγαλύτερο ποσοστό ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας.

Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί επίσης άλλον ένα φόβο για τις γυναίκες σχετικά με τη χρήση των αντισυλληπτικών. Είναι ο συχνότερος γυναικείος καρκίνος και γνωρίζουμε ότι 1 στις 10 γυναίκες θα τον εμφανίσει κατά τη διάρκεια της ζωής της. Λόγω της συχνής εμφάνισής του, σαφή συμπεράσματα για τη σχέση καρκίνου του μαστού  και αντισυλληπτικών, παρά το πλήθος των μελετών που έχουν γίνει, δεν υπάρχουν. Οι περισσότεροι ερευνητές συμφωνούν ότι η χρήση αντισυλληπτικών δε σχετίζεται με την εμφάνιση καρκίνου του μαστού μετά την ηλικία των 45. Υπάρχουν μελέτες που διαπιστώνουν ότι η χρήση αντισυλληπτικών σε μικρή ηλικία για διάστημα άνω των 5 ετών μπορεί να οδηγήσει σε ελαφρώς αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Άλλες όμως μελέτες καταλήγουν σε αντίθετα συμπεράσματα. Επίσης μπορεί να ανιχνεύονται περισσότεροι όγκοι σε γυναίκες που παίρνουν το χάπι επειδή αυτές εξετάζονται πιο συχνά από το γιατρό τους.

Ένας άλλος φόβος είναι ότι η χρήση του χαπιού μπορεί να οδηγήσει αργότερα  σε δυσχέρεια στην σύλληψη ή και στειρότητα.

Η αλήθεια είναι ότι μόνο 1-2% των γυναικών μπορεί να εμφανίσουν κάποια καθυστέρηση του φυσιολογικού αναπαραγωγικού κύκλου. Επίσης, δεν είναι αναγκαίο να γίνεται διακοπή της χρήσης του χαπιού, ακόμη και μετά από συνεχή χρήση του για 5 χρόνια. Τα  αντισυλλληπτικά τελευταίας γενιάς μπορούν να χρησιμοποιούνται ακόμη και μέχρι την έναρξη της εμμηνόπαυσης από υγιείς μη καπνίστριες γυναίκες. Σήμερα, η συνήθης πάντως πρακτική  για τις  γυναίκες άνω των 35 ετών που έχουν γεννήσει και δεν επιθυμούν άλλα παιδιά, είναι να χρησιμοποιούν για αντισύλληψη- σε αυτές τις ηλικίες- το ενδομητρικό σπείραμα.

Τα αντισυλληπτικά μπορούν επομένως να χρησιμοποιούνται από υγιείς γυναίκες μετά από συνεννόηση με τον γυναικολόγο τους, εφ’όσον δεν καπνίζουν, δεν εμφανίζουν καρδιαγγειακά προβλήματα, ή πολύ υψηλή χοληστερίνη, ή νοσήματα του ήπατος.

Τα αντισυλληπτικά όπως όλα τα φάρμακα έχουν ενδείξεις, αντενδείξεις και παρενέργειες.

Οι παρενέργειες εμφανίζονται  σε πολύ μικρό αριθμό γυναικών και οι περισσότερες από αυτές έχουν διαπιστωθεί με τα αντισυλληπτικά παλαιότερης γενιάς, που περιείχαν υψηλότερες δόσεις ορμονών, από αυτά που χρησιμοποιούνται σήμερα. Οι διαταραχές που μπορούν να προκαλέσουν στο καρδιαγγειακό σύστημα, οφείλονται στο ότι το προγεστερινοειδές που περιέχουν, μπορεί, σε αντίθεση με τα οιστρογόνα, να αυξήσει την «κακή» LDL χοληστερίνη και να ελαττώσει την «καλή» ΗDL, ενώ τα οιστρογόνα ενοχοποιούνται για δημιουργία θρόμβωσης.

Για τον λόγο αυτό η χρήση αντισυλληπτικών  από γυναίκες με τους παρακάτω παράγοντες κινδύνου πρέπει να γίνεται μετά από ιατρική συμβουλή και αξιολόγηση των υπέρ και των κατά της χορήγησης.

  • Οικογενειακό ιστορικό εμφράγματος του μυοκαρδίου ή σακχαρώδη διαβήτη
  • Προηγούμενη καρδιαγγειακή νόσος
  • Κάπνισμα
  • Υπέρταση (αρτηριακή πίεση πάνω από 140/90mmHg)
  • Παχυσαρκία
  • Μειωμένη σωματική δραστηριότητα

Η χρήση αντισυλληπτικών χαπιών μπορεί να προκαλέσει πιθανές παρενέργειες και να χρειαστεί αλλαγή του αντισυλληπτικού ή και διακοπή του. Πιθανές παρενέργειες είναι:

  • Aκμή. Μπορεί να εμφανιστεί βελτίωση, επιδείνωση, ή να παραμείνει αμετάβλητη. Για την ακμή υπάρχουν αντισυλληπτικά που με την χρήση τους η ακμή σαφώς βελτιώνεται.
  • Σταγονοειδής αιμόρροια. Συνήθως εξαφανίζεται μετά τους 4 πρώτους μήνες της λήψης, αλλά μπορεί και να αντιμετωπιστεί  με αλλαγή του αντισυλληπτικού.
  • Τάση στους μαστούς. Και αυτή μπορεί να αντιμετωπιστεί με αλλαγή του χαπιού.
  • Κατάθλιψη. Είναι αρκετά δύσκολο να διαπιστωθεί, εάν οφείλεται στο χάπι, ή οφείλεται σε φόβους από την λήψη του, ή σε ψυχολογικά προβλήματα που μπορεί να προέρχονται από τις σεξουαλικές και διαπροσωπικές σχέσεις που οδήγησαν στην χρήση των αντισυλληπτικών.
  • Πονοκέφαλος και ναυτία. Μπορεί να βελτιωθούν με αλλαγή του αντισυλληπτικού.
  • Αύξηση βάρους. Μπορεί να οφείλεται στην ανδρογόνο δράση του προγεσταγόνου που αυξάνει την όρεξη. Η αλλαγή του χαπιού σε χαμηλότερης δοσολογίας, μπορεί να βελτιώσει το πρόβλημα, αν και η προσεκτική διατροφή είναι η καλύτερη λύση.

 

Συμπερασματικά, γίνεται σαφές ότι τα αντισυλληπτικά χάπια αποτελούν σήμερα ένα από τα πιο σύγχρονα, ασφαλή και ευρέως διαδεδομένα μέσα αντισύλληψης τα οποία έχει στη διάθεση της η γυναίκα. Ο υπεύθυνος γυναικολόγος θα συνταγογραφήσει τον κατάλληλο τύπο αντισυλληπτικών για την κάθε γυναίκα μετά από τη λήψη του ιστορικού της και τη σωστή γυναικολογική εξέταση.

Δρ. Καββαδίας Αλέξιος

Μαιευτήρας – Γυναικολόγος

Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Ιωαννίνων

Πιστοποιημένος στο Μαιευτικό – Γυναικολογικό Υπερηχογράφημα

Πιστοποιημένος στην Κολποσκόπηση

Κάτοχος διπλώματος ALSO (Advanced Life Support in Obstetrics)

Συγγρού 28 και Φλέμινγκ , (άνωθεν Euromedica), Τρίκαλα

Τηλ. 2431025190, 6946218134

e-mail: kalamba@otenet.gr

 Θες να μαθαίνεις πρώτος τα νέα από το TrikalaVoice.gr;

  Κάνε λήψη από το App Store
  Διαθέσιμο στο Google Play
  Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
  Ακολούθησε μας στο Instagram
  Ακολούθησε μας στο Twitter

Διαβάστε επίσης