Σήμερα η εκπαιδευτική κοινότητα τιμά τρεις σπουδαίους άνδρες, προστάτες της παιδείας και των γραμμάτων, τον Μέγα Βασίλειο, Γρηγόριο τον Θεολόγο και Ιωάννη τον Χρυσόστομο. Η ζωή και το έργο τους αξιέπαινα, η δραστηριότητα τους πολύπλευρη και η συγγραφική τους κληρονομιά ανεκτίμητη. Σπούδασαν στις σπουδαιότερες σχολές της εποχής τους και απέκτησαν σημαντικές θέσεις προς όφελος του κοινωνικού συνόλου, ίδρυσαν πολλά φιλανθρωπικά ιδρύματα, περιέθαλψαν αρρώστους και διακρίθηκαν για την επικράτηση κοινωνικών αξιών όπως η δικαιοσύνη, η ισότητα και η αδελφοσύνη. Θεωρούνται οι θεμελιωτές του κράτους πρόνοιας.
Στον Άγιο Βασίλειο αποδίδεται ο χαρακτηρισμός ‘’παιδαγωγός της νεότητας’’ ενώ ο Γρηγόριος ο Θεολόγος με το μεστό του λόγο και τα γεμάτα υψηλά και πνευματικά του νοήματα, θεωρείται ο θεολογικότερος και ελληνικότερος όλων. Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος λόγω της εξαιρετικής ευγλωττίας του αναγνωρίζεται ως ο μεγαλύτερος εκκλησιαστικός ρήτορας της ορθοδοξίας.
Το συγγραφικό τους έργο απαράμιλλο, μέσα από το οποίο διακρίνεται η ρητορική τους δεινότητα, η μεθοδικότητα και η καθαρότητα της σκέψης, το μεγαλείο της ηθικής και πνευματικής δύναμης τους.
Αυτό που κατά τους Τρεις Ιεράρχες κατέχει την πρώτη θέση ανάμεσα στα ανθρώπινα αγαθά είναι η παιδεία. Διδάσκουν ότι αληθινός άνθρωπος είναι ο πνευματικός άνθρωπος και η παιδεία ακριβώς πρέπει να αποβλέπει στην καλλιέργεια αυτού. Η παιδαγωγική τόνιζαν είναι η ανώτερη από κάθε άλλη τέχνη και επιστήμη γιατί διαπλάθει ψυχές.
Σκοπός της αγωγής κατά τον Μέγα Βασίλειο πρέπει να είναι η πνευματική πρόοδο του ανθρώπου και η απόκτηση τεσσάρων αρετών: της σοφίας, της σωφροσύνης, της ανδρείας και της δικαιοσύνης. Ο δάσκαλος δεν πρέπει να παραμένει ένας απλός αναμεταδότης γνώσεων αλλά μια πνευματική παρουσία που έχει ως κίνητρο την αγάπη. Τα χαρακτηριστικά του δασκάλου πρέπει να είναι η φιλοστοργία, η διάθεση θυσίας και ο συνεχής αγώνας για την πνευματική στήριξη και την ψυχική τελείωση του νέου. Η διδασκαλία πρέπει να γίνεται με ευχαρίστηση ενώ αυτό που προέχει είναι ο σεβασμός στην προσωπικότητα και την ελευθερία του παιδιού.
Γιορτάζοντας κάθε χρόνο τέτοια μέρα τους τρεις ιεράρχες διατρέχουμε τον κίνδυνο να είναι απλώς μια επέτειος μόνο τιμής και μνήμης. Επιβάλλεται όμως να είναι και επέτειος μίμησης. Οφείλουμε να γίνουμε συνοδοιπόροι και συνεχιστές του έργου τους, που ως φωτεινοί οδοδείκτες μας οδηγούν σε υψηλές πνευματικές ατραπούς, μας αφυπνίζουν εμπνέοντας μας και μας διδάσκουν ότι η αγάπη για το θεό περνάει μέσα από την αγάπη για τους ανθρώπους.
Το πολύπλευρο έργο τους είναι ιδιαίτερα σημαντικό στις μέρες μας γιατί ο άνθρωπος στέκεται μετέωρος, ανήμπορος να παρακολουθήσει την ραγδαία επιστημονική και τεχνολογική εξέλιξη και ανερμάτιστος μπροστά στις διάφορες προκλήσεις της κοινωνίας. Έχουμε ανάγκη από μήνυμα ελπίδας, από πνευματικές σταθερές που θα λειτουργήσουν ως πυξίδα στο δρόμο μας.
Πρέπει όλοι ν’ αντιληφθούμε ότι για ένα μέλλον αισιόδοξο, ελπιδοφόρο και καλύτερο πρέπει να στραφούμε στην παιδεία. Ο εκπαιδευτικός κόσμος οφείλει να εμπνευστεί από το ήθος και το έργο των μεγάλων αυτών πατέρων της εκκλησίας. Η διδασκαλία είναι κάτι περισσότερο από το να διανέμεις την γνώση, είναι να εμπνέεις την αλλαγή. Οφείλει να αντλήσει από τη διδασκαλία τους τα στοιχεία αυτά που θα βοηθήσουν στην ουσιαστική μόρφωση του ανθρώπου, δίνοντας έμφαση στην πνευματική καλλιέργεια, στο σεβασμό της ετερότητας, σε αξίες και ιδανικά ξεχασμένα αλλά πολύτιμα για τη συνέχιση και επιβίωσή μας σ’ ένα κόσμο που ταχύτατα αλλάζει.
Η Διευθύντρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
Ελένη – Μαρίνα Ξυνοπούλου