Του Αποστόλη Β.Παππά, Δημοτικού Συμβούλου Δήμου Τρικκαίων
Ηνωμένες Πολιτείες και Ρωσία έχουν αποδυθεί σε μια διελκυστίνδα στο ζήτημα της Ουκρανίας. Όμως, το γεωπολιτικό στίγμα της Ουκρανίας εντοπίζεται αμιγώς στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο. Το παράδοξο είναι, ότι επί του συγκεκριμένου ζητήματος επιδίδονται σε ένα σκληρό μπρα ντε φερ μια εξωευρωπαϊκή χώρα και μια ευρασιατική. Η Ευρώπη, που θάπρεπε νάναι ο βασικότερος πρωταγωνιστής, καθώς το παιχνίδι παίζεται στο φυσικό της χώρο, και θάναι αυτή που θα πληρώσει το μάρμαρο αν μη γένοιτο συμβεί το απευκταίο, δείχνει να αρκείται στο ρόλο του δευτεραγωνιστή συντασσόμενη με τον εκ Δυσμών πρωταγωνιστή. Ό,τι αφορά την Ουκρανία, συζητείται πίσω από τις κλειστές πόρτες μεταξύ Αμερικανών και Ρώσων, με την οικοδέσποινα απούσα. Αλλά και στο δημόσιο λόγο, η αντιπαράθεση διεξάγεται μεταξύ των Προέδρων των δύο χωρών, των ΥΠΕΞ, των ΥΦΥΠΕΞ, η μεταξύ κυβερνητικών παραγόντων των δύο κυβερνήσεων. Από το Ευρωπαϊκό κέντρο, τις Βρυξέλλες, η από τις δύο ισχυρότερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, Παρίσι και Βερολίνο, δεν έχουμε ακούσει να εκφέρεται κάποιος οξύς λόγος προς τη Μόσχα για τα όσα σχεδιάζει εις βάρος της Ουκρανίας, πέρα από κάποιες υποτονικές προειδοποιήσεις περί κυρώσεων σε περίπτωση που η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία. Βέβαια, τις προειδοποιήσεις αυτές το Κρεμλίνο τις αντιμετωπίζει εντελώς απαξιωτικά, καθώς δεν μπαίνει καν στη διαδικασία της ανταπαντήσεως. Γιατί όμως η Μόσχα αντιμετωπίζει την ΕΕ ως έναν ανυπόληπτο συνομιλητή; Σε τέτοιες περιπτώσεις, για να είσαι βασικός συνομιλητής θα πρέπει να διαθέτεις ένα αυξημένο ειδικό στρατιωτικό βάρος. Και αυτή τη στιγμή η ΕΕ δεν το διαθέτει. Δεν αρκεί να είσαι μόνον οικονομικά ισχυρός. Η οικονομική ισχύς θα πρέπει να συνδυάζεται με τη στρατιωτική, αν θέλεις να είσαι το πρώτο βιολί ή έστω ένα από τα πρώτα στη ζύμωση και στη διαμόρφωση του παγκόσμιου γίγνεσθαι. Αυτό αποτελεί νόμο. Αρέσει δεν αρέσει, ηθικό ή ανήθικο, κοινωνικό ή αντικοινωνικό, αυτή είναι η πραγματικότητα. Όταν ο αντίπαλος έχει την βεβαιότητα, ότι ανά πάσα στιγμή δύναται να σε καταβροχθίσει, τότε δεν είσαι υπολογίσιμος και δεν δύνασαι να σταθείς ισοϋψώς απέναντι του. Θα σου επιβάλλεται, είτε δια της πειθούς είτε δια του πειθαναγκασμού. Τότε τι; Ισορροπία του τρόμου; Δυστυχώς, είναι αυτή που πολλές φορές εγγυάται καλύτερα την ειρήνη από την ανισορροπία.
Ο Γάλλος πρόεδρος κ. Μακρόν το έχει συλλάβει αυτό. Γι’ αυτό και προτείνει μια κοινή ευρωπαϊκή αμυντική πολιτική. Σωστή η πρόταση. Όμως, υπάρχει μια μικρή λεπτομέρεια. Του διαφεύγει, η μάλλον θέλει να του διαφεύγει, ότι η ισχυρότερη σήμερα οικονομικά χώρα της ΕΕ, η Γερμανία, δεν έχει τη δυνατότητα βάσει διεθνών συνθηκών να επανεξοπλισθεί. Εύκολα λοιπόν αντιλαμβάνεται κανείς, ότι χωρίς την οικονομική συμμετοχή της Γερμανίας αξιόπιστη κοινή ευρωπαϊκή άμυνα δεν μπορεί να υπάρξει. Η Γαλλία από μόνη της δεν μπορεί να σηκώσει αυτό το βάρος. Ούτε βεβαίως η Γερμανία είναι διατεθειμένη να τσοντάρει οικονομικά σ’ ένα αμυντικό πρόγραμμα, στο οποίο επί της ουσίας θάναι στην απέξω. Γι’ αυτό και από τη μεριά του Βερολίνου σφυρίζουν αδιάφορα, όταν ακούνε περί κοινής αμυντικής πολιτικής. Πριν φθάσουμε λοιπόν στη συγκρότηση ενός ενιαίου ευρωπαϊκού αμυντικού δόγματος, θα πρέπει να προηγηθεί η ενιαία πολιτική συγκρότηση της ΕΕ. Και όταν λέμε ενιαία πολιτική συγκρότηση, εννοούμε την δημιουργία ενός ομόσπονδου ευρωπαϊκού κράτους. Μια ομοσπονδία με ενιαία κρατική υπόσταση, με μία διεθνή προσωπικότητα, με μία ιθαγένεια την ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ, με κοινό σύνταγμα και εσωτερικό δίκαιο, με κοινή εξωτερική πολιτική. Ουσιαστικά μιλάμε για τη γέννηση ενός νέου υπερκράτους και ενός νέου υπερέθνους, με περιορισμό του ρόλου των σημερινών εθνικών κρατών σε ρόλο απλών πολιτειών, με τη διατήρηση των ιδιαιτεροτήτων τους και ενός βαθμού αυτονομίας σε διάφορα ζητήματα. Η δημιουργία μιας τέτοιας νομικής υπερκρατικής οντότητας, είναι προφανές ότι θα ακύρωνε της όποιους νομικούς περιορισμούς επιβάλουν τον μη επανεξοπλισμό της Γερμανίας, καθώς θα επρόκειτο περί μιας νέας υπερπολιτειακής δομής. Υπό αυτές τις προϋποθέσεις είναι σχεδόν βέβαιον, ότι και η Γερμανία θα δήλωνε συμμετοχή στη συγκρότηση ενός κοινού ευρωπαϊκού αμυντικού δόγματος. Άλλωστε οι καιροί αλλάζουν. Η Γερμανία δεν είναι πλέον το ‘’ταραχοποιόν’’ έθνος της Ευρώπης. Την Ευρώπη την έχει κατακτήσει πλέον αναίμακτα και ειρηνικά. Τώρα, απολαμβάνει την οικονομική της επικράτηση και δεν έχει πλέον κανένα λόγο να γίνει πρόξενος ταραχών. Μόνον, που αυτή η οικονομική της ευημερία την έχει αποκοιμίσει λίγο. Το μέλλον όμως, ανήκει σ’ αυτούς που το προετοιμάζουν. Εάν η Ευρώπη, και όταν λέω Ευρώπη εννοώ κυρίως τη Γερμανία γιατί αυτή είναι το πρώτο κινούν, αρκεσθεί στην προστατευτική ομπρέλα των ΗΠΑ, εάν ο σημερινός ευδαιμονισμός λειτουργήσει ως εκτυφλωτικό φως που την εμποδίζει να διαβάσει το μέλλον, και παραμείνει κατακερματισμένη λειτουργώντας στη καλύτερη περίπτωση ως μια χαλαρή συνομοσπονδία, σύντομα ο ιστορικός χρόνος θα αποκαλύψει τις συνέπειες αυτής της του αβελτηρίας και του αβδηριτισμού της. Αναρωτιέμαι, ποια θα ήταν σήμερα η εικόνα των Ηνωμένων Πολιτειών αλλά και της παγκόσμιας κοινότητας, εάν ο Αβραάμ Λίνκολν δεν είχε κρατήσει δια πυρός και σιδήρου με μια τετράχρονη εμφύλια σύρραξη και με πάνω από ένα εκατομμύριο νεκρούς την Ένωση όρθια. Διότι αυτό ήτο το διακύβευμα του Αμερικανικού εμφυλίου πολέμου, και όχι η κατάργηση η μη της δουλείας. Αυτό, ήτο απλώς το ηθικό αντίβαρο. Το ομολόγησε άλλωστε σε δημόσια ομιλία του στις 22/8/1862. ‘’Πρωταρχικός αντικειμενικός σκοπός μου σε αυτόν τον αγώνα είναι να διασώσω την Ένωση και όχι να διατηρήσω ή να καταργήσω τη δουλεία. Αν μπορούσα να σώσω την Ένωση χωρίς να ελευθερώσω ούτε έναν σκλάβο θα το έκανα. Κι αν μπορούσα να την σώσω ελευθερώνοντας όλους τους σκλάβους, και πάλι θα το έκανα’’. Υπήρξαν τότε κάποιοι μικρόνοες Νότιοι, τότε ο Νότος ήταν ο πλούσιος με τις απέραντες βαμβακοφυτείες που ελέω δουλείας προσέδιδαν τεράστια κέρδη, και ο υπό εκβιομηχάνιση Βορράς με το απέραντο προλετάριο, ο πτωχός, που μπροστά στην απώλεια ενός μέρους της ευημερίας που γινόταν με την αναδιανομή του εισοδήματος με τη φορολογία, αποσκίρτησαν από την Ένωση και δημιούργησαν τις συνομόσπονδες πολιτείας του Νότου. Αν δούμε το γεγονός με καθαρά πολιτικοϊδεολογικά χαρακτηριστικά, μπορούμε να πούμε ότι ήταν η τελευταία μεγάλη αστική επανάσταση. Ο αστικοποιημένος Βορράς εναντίον του φεουδαρχικού Νότου. Ανεξάρτητα όμως από την αιτιολογία του εμφυλίου ο οραματιστής Λίνκολν διείδε, ότι το μέλλον θα κατακτηθεί εν τη ενώσει. Η Ένωση έπρεπε να διατηρηθεί με κάθε τίμημα. Και δικαιώθηκε. Πως θά ταν σήμερα ό κόσμος αν η Ένωση είχε τότε διαλυθεί; Η Αμερική μια περιθωριοποιημένη και απομονωμένη χώρα, και ο υπόλοιπος κόσμος υπό την κυριαρχία ολοκληρωτικών καθεστώτων. Πιθανολόγηση; Όχι, βεβαιότητα. Το ξεφύλλισμα της ιστορίας αυτό μας δείχνει. Κάποιος όμως φρόντισε για να τα αποφύγουμε.
Τα οράματα όμως χρειάζονται και οραματιστές. Και τέτοιους σήμερα δυστυχώς, η Ευρώπη δεν έχει. Προσπαθεί ο φίλτατος Πρόεδρος της Γαλλίας, αλλά μάλλον είναι μόνος του. Αγαπητέ κ. Σόλτς, μπορεί σήμερα η Γερμανία νάναι μια εύρωστη οικονομικά χώρα, και είναι. Σε λίγα χρόνια όμως, δεν θα ισοδυναμεί ούτε με μια επαρχία της Κίνας. Και κάτι τελευταίο. Αναλογισθήκαμε ποτέ τι θα συμβεί, αν κάποια στιγμή για τον οποιοδήποτε λόγο αποσυρθούν οι Αμερικανοί. Τότε, θα ξυπνήσουμε κάποιο πρωί και θα διαπιστώσουμε, ότι μας έχουν πάρει και τα σώβρακα. Τα μικρά εθνικά κράτη που γέννησε η αστική επανάσταση εξεμέτρησαν το ζην.
Το λόγο έχουν πλέον μεγάλες γεωγραφικές και πληθυσμιακές ενότητες. Μια κατακερματισμένη Ευρώπη δεν έχει μέλλον. Εάν θέλει να στέκεται ισότιμα απέναντι στους άλλους μεγάλους παγκόσμιους παίκτες, η πολιτική της ενοποίησης είναι μονόδρομος. Σε αντίθετη περίπτωση θα έχει φθίνουσα τροχιά, και κάποια στιγμή θα διηγείται και θα κλαίει για τα περασμένα μεγαλεία της. Κανείς δεν θα την παίρνει σοβαρά υπόψιν. Η Ουκρανία είναι απλώς το προοίμιον.
Για να κατακτήσεις το μέλλον, χρειάζεται να θυσιάσεις κάτι από το παρόν. Αυτό μας διδάσκει η νομοτέλεια.