Βαρύνουσα σημασία έχει ο εορτασμός της ημέρας αυτής φέτος, με την πνευμονία να βρίσκεται σε έξαρση, εξαιτίας της πανδημίας COVID 19. Ο ιός SARS-CoV-2 αυξάνει τα περιστατικά αλλά και τη θνητότητα της νόσου κατά περίπου 2 εκατομμύρια και δημιουργεί μεγάλο υγειονομικό φορτίο σε όλες τις χώρες. Ποια είναι τα συμπτώματα της πνευμονίας; Ποιες είναι οι ομάδες υψηλού κινδύνου; Ποια τα μέτρα πρόληψης και η θεραπεία;
Η κα Λέιλα Σίχα, Πνευμονολόγος, Επιμελήτρια της Α’ Πνευμονολογικής Κλινικής του ΙΑΣΩ Θεσσαλίας απαντάει σε όλα τα ερωτήματα στο παρακάτω άρθρο.
Η πνευμονία είναι η λοίμωξη του αναπνευστικού με την μεγαλύτερη θνητότητα παγκοσμίως, καθώς μόνο το 2019 καταγράφηκαν 2,5 εκατομμύρια θάνατοι λόγω πνευμονίας εκ των οποίων οι 672.000 ήταν παιδιά. Φέτος το 2021 η παγκόσμια ημέρα της πνευμονίας γιορτάζεται όπως κάθε χρόνο στις 12 Νοεμβρίου με μια ιδιαιτερότητα, την πανδημία του COVID 19 που αυξάνει τα περιστατικά αλλά και την θνητότητα της πνευμονίας, κατα περίπου 2 εκατομμύρια και δημιουργεί μεγάλο υγειονομικό φορτίο σε όλες τις χώρες.
Συνήθως οφείλεται σε μικρόβια (όπως ο πνευμονιόκοκκος, ο αιμόφιλος της ινφλουέντζας, ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος κ.ά.), αλλά μπορεί να συμβεί και από ιούς (όπως ο ιός της γρίπης Α ή Β, ο κορωνοϊός κ.ά.). Υπάρχουν και οι λεγόμενες άτυπες πνευμονίες (πιο συχνά το μυκόπλασμα ή η λεγιονέλλα), λόγω της άτυπης κλινικής τους εικόνας. Η μετάδοση γίνεται με μολυσμένα σταγονίδια κατά την ομιλία, τον βήχα ή το πτέρνισμα.
Ομάδες υψηλού κινδύνου εμφάνισης πνευμονίας
Η πνευμονία μπορεί να εξελιχθεί σε πολύ σοβαρή νόσο στις ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως:
- Άτομα με χρόνια νοσήματα (χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, βρογχικό άσθμα, στεφανιαία νόσο, καρδιακή ανεπάρκεια, νεφρική ανεπάρκεια, σακχαρώδη διαβήτη, κ.ά.)
- Άτομα με μειωμένο ανοσοποιητικό σύστημα (ασθενείς με HIV, μεταμοσχευμένοι ασθενείς, ή λήψη ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων)
- Ενήλικες άνω των 65 ετών ή μικρά παιδιά.
Ωστόσο, στην πρόσφατη πανδημία με τη νόσο COVID-19 πνευμονία με σοβαρές επιπλοκές παρουσίασαν και άτομα χωρίς υποκείμενο νόσημα.
Συμπτώματα πνευμονίας
Τα κυριότερα συμπτώματα είναι:
- Πυρετός (μερικές φορές με ρίγη)
- Βήχας με ή χωρίς πτύελα
- Αδυναμία, ανορεξία
Μπορεί επίσης να συνυπάρχουν:
- Ταχυκαρδία
- Δύσπνοια (δυσκολία στην αναπνοή)
- Πόνος στο θώρακα με την αναπνοή
- Αιμόπτυση (αίμα στα πτύελα με τον βήχα)
Θεραπεία της πνευμονίας
Η θεραπεία της πνευμονίας γίνεται με αντιβιοτικά φάρμακα και αν η αιτία είναι ιογενής μπορεί να συγχορηγηθούν αντιϊικά φάρμακα. Η διάρκεια της θεραπείας είναι γενικά 7-10 ημέρες, εκτός του αντιϊκού φαρμάκου το οποίο χορηγείται για 5 ημέρες.
Τις περισσότερες φορές η θεραπεία γίνεται από το στόμα, στο σπίτι. Όταν όμως υπάρχουν συνοδά προβλήματα υγείας ή επιπλοκές της νόσου, τότε είναι απαραίτητο να γίνει η θεραπεία ενδοφλεβίως στο νοσοκομείο. Είναι πολύ σημαντικό να λαμβάνεται όλη η συνιστώμενη αγωγή και να μην διακόπτεται μόλις ο ασθενής αισθανθεί καλά.
Επίσης χρειάζονται πολλά υγρά, ανάπαυση για μερικές ημέρες και κλινική επανεξέταση από τον θεράποντα ιατρό.
Στην περίπτωση που ο ασθενής είναι καπνιστής, είναι απαραίτητο να γίνει διακοπή του καπνίσματος και να προστεθούν εισπνεόμενα βρογχοδιασταλτικά και βλεννολυτικά φάρμακα.
Η πλειοψηφία των ασθενών θα αρχίσει να βελτιώνεται άμεσα με την λήψη των φαρμάκων αλλά η ίαση της πνευμονίας θα γίνει περίπου σε 30-40 ημέρες. Μετά από αυτό το χρονικό διάστημα θα πρέπει να γίνει επανάληψη της ακτινογραφίας θώρακος.
Μέτρα πρόληψης για την πνευμονία
Τα μέτρα πρόληψης (συχνό πλύσιμο των χεριών, αποφυγή συγχρωτισμού) είναι απαραίτητο να τηρούνται καθώς και η χρήση μάσκας όσον αφορά την πρόληψη από τη νόσο Covid 19.
Οι τρεις βασικοί άξονες της πρόληψης της πνευμονίας της κοινότητας είναι:
- Διακοπή του καπνίσματος
- Εμβολιασμός έναντι του πνευμονιόκοκκου
- Ετήσιος αντιγριπικός εμβολιασμός, στα άτομα υψηλού κινδύνου