Στη ζωή του ζευγαριού, η είδηση μίας καινούργιας εγκυμοσύνης σηματοδοτεί όνειρα και σχέδια για μια καινούργια ζωή που έρχεται. Εάν αυτή η εγκυμοσύνη χαθεί, ακόμα και στα πολύ αρχικά στάδια, το ζευγάρι βιώνει το γεγονός σαν ένα θάνατο μέσα στην οικογένεια.
Συναισθήματα λύπης, θυμού, κατάθλιψης και αγωνίας για τη συνέχεια, κατακλύζουν την οικογένεια.
Οι πρώτες ερωτήσεις μιας εγκύου μετά την απώλεια της εγκυμοσύνης της, είναι τί πιθανότητες είχε αυτό να της συμβεί και τί πιθανότητες έχει να της ξανασυμβεί στο μέλλον.
Υπάρχουν πολλά στατιστικά δεδομένα, για τις πιθανότητες να συμβεί μία μεμονωμένη αποβολή.
Αυτό που είναι ευρέως αποδεκτό, είναι ότι στο γενικό πληθυσμό η πιθανότητα να έχει ένα ζευγάρι μία αποβολή είναι μεταξύ 13% – 20% (1 στις 6), για κλινικά αναγνωρισμένες κυήσεις με υπερηχογράφημα.
Πολλές εγκυμοσύνες σταματούν προτού αναγνωριστούν κλινικά, με τη γυναίκα να έχει απλώς μία καθυστέρηση της περιόδου της για λίγες ημέρες. Το ποσοστό αυτών των βιοχημικών, όπως ονομάζονται, κυήσεων που δεν προχωρούν μέχρι να γίνουν κλινικά ανιχνεύσιμες είναι 50% (δηλαδή 1 στις 2). Οι πιθανότητες για μία δεύτερη αποβολή (δηλαδή με ιστορικό ήδη μίας αποβολής) είναι περίπου οι ίδιες 13% – 20%. Αν όμως το ζευγάρι έχει δύο αποβολές στη σειρά, τότε το ποσοστό για μία τρίτη αποβολή ανέρχεται στο 35% και για μία τέταρτη στο 40% – 45%, πάντα μιλώντας για ζευγάρια χωρίς διερεύνηση και θεραπεία. Περίπου 80% των αποβολών (4 στις 5) συμβαίνουν στο πρώτο τρίμηνο της κύησης. Σε ζευγάρια χωρίς βεβαρημένο ιστορικό, η ανίχνευση καρδιακών παλμών στο έμβρυο μειώνει τον κίνδυνο της αποβολής στο 5% (1 στις 20) και στο 3%, αν ξεπεράσουν την 8η εβδομάδα.
Πολλές φορές έρχονται ζευγάρια με ισχυρό το αίσθημα ενοχής ότι κάτι έχουν κάνει λάθος και αυτό προκάλεσε την παλινδρόμηση του εμβρύου. Στην πραγματικότητα, αυτό πολύ σπάνια συμβαίνει.
Tα αίτια διαφέρουν ανάλογα με το αν έχουμε μία ή περισσότερες αποβολές (καθ’ έξιν ονομάζονται οι τουλάχιστον δύο επαναλαμβανόμενες αποβολές). Διακρίνονται σε αίτια από το έμβρυο και σε αίτια από τη μητέρα.
Τα εμβρυϊκά αίτια αφορούν τη γενετική σύνθεση του εμβρύου.
Το ποσοστό των χρωμοσωμικών ανωμαλιών στα παιδιά είναι αρκετά χαμηλό, περίπου 0,6%, σε μη επιλεγμένο πληθυσμό. Αυτό δείχνει, ότι σχεδόν όλα τα έμβρυα με χρωμοσωμικές ανωμαλίες καταλήγουν στην αποβολή στη διάρκεια της κύησης.
Η μόνη σχεδόν χρωμοσωμική ανωμαλία (εκτός από αυτές που αφορούν τα χρωμοσώματα του φύλου Χ και Υ) που καταλήγει στη γέννηση ζωντανών παιδιών, είναι η τρισωμία 21 (Σύνδρομο Down).
Στο 70% των εμβρύων που αποβάλλονται στην 8η – 9η εβδομάδα κύησης, αναγνωρίζονται χρωμοσωμικές ανωμαλίες. Ουσιαστικά, δηλαδή, έχουμε μία πρόνοια της φύσης για γέννηση υγιών παιδιών.
Τα μητρικά αίτια περιλαμβάνουν διαταραχές στο περιβάλλον που υποδέχεται και μεγαλώνει το έμβρυο και αφορούν:
> Ανατομικές ανωμαλίες της μήτρας
> Ορμονικές διαταραχές, κυρίως στην έκκριση προγεστερόνης
> Ανοσολογικές διαταραχές (αυτοάνοσες ή αλλοάνοσες)
> Σοβαρές παθήσεις της μητέρας
> Λήψη φαρμάκων από τη μητέρα που προκαλούν τερατογένεση στο έμβρυο
> Έκθεση σε ακτινοβολίες ή τοξικούς παράγοντες
> Αλκοολισμός
> Κάπνισμα
Κλινική διερεύνηση
Η κλινική αξιολόγηση περιλαμβάνει:
> Αξιολόγηση της μήτρας και της μητρικής κοιλότητας (υπερηχογράφημα, υστεροσαλπιγγογραφία ή υστεροσκόπηση)
>Ορμονικό έλεγχο της γυναίκας
> Ανάλυση των χρωμοσωμάτων των γονέων με καρυότυπο
> Ανοσολογικό έλεγχο για αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο
> Θρομβοφιλία (επίκτητη ή κληρονομική)
Τελική αξιολόγηση – θεραπεία
Πολύ σημαντικό στοιχείο στην τελική αξιολόγηση του ζευγαριού, είναι ο καρυοτυπικός έλεγχος των προϊόντων της αποβολής (έλεγχος για χρωμοσωμικές ανωμαλίες του εμβρύου).
Η θεραπευτική προσέγγιση, αναλόγως του αιτίου, περιλαμβάνει:
> Ανατομική διόρθωση της μήτρας
> Χορήγηση ορμονικής θεραπείας στην έγκυο
> Λήψη κάποιου αντιπηκτικού παράγοντα (ασπιρίνη ή ηπαρίνη ή συνδυασμός τους) σε περιπτώσεις θρομβοφιλίας.
Τελικά ακολουθώντας το σωστό τρόπο διερεύνησης – θεραπείας, τα ποσοστά επιτυχίας σε μία επόμενη κύηση προσεγγίζουν, ανάλογα με το αίτιο, το 80%.
Δρ. Καββαδίας Αλέξιος
Μαιευτήρας – Γυναικολόγος
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Ιωαννίνων
Πιστοποιημένος στο Μαιευτικό – Γυναικολογικό Υπερηχογράφημα
Πιστοποιημένος στην Κολποσκόπηση
Κάτοχος διπλώματος ALSO (Advanced Life Support in Obstetrics)
Συγγρού 28 και Φλέμινγκ , (άνωθεν Euromedica), Τρίκαλα
Τηλ. 2431025190, 6946218134
e-mail: kalamba@otenet.gr