Του φαρμακοποιού Βασίλη Τσιούτσια
Ο κοινός βήχας είναι ίσως ο πιο κοινός και από το κοινό κρύωμα. Σχεδόν οι μισοί από τους ανθρώπους που αναζητούν ιατρική φροντίδα το χειμώνα υποφέρουν από φλεγμονή της αναπνευστικής οδού, με βήχα και άλλα σχετικά συμπτώματα. Όποια κι αν είναι η αιτία, ο βήχας είναι λίγο –πολύ ο ίδιος –ο αποδοτικός βήχας φέρνει φλέγμα, ενώ ο μη αποδοτικός είναι ξηρός και χωρίς βλέννα.
Έχετε υπόψη σας ότι, αν έχετε ένα βήχα που δεν λέει να φύγει, αυτό σημαίνει ότι το σώμα σας σάς στέλνει κάποιο μήνυμα. Θα μπορούσε να είναι κάτι πολύ απλό όπως το <<να σταματήσετε το κάπνισμα>> ή <<να κάνετε κάτι για εκείνη τη μόλυνση του ιγμόρειου>>. Όσο προσπαθείτε να θεραπεύσετε το βήχα σας, πρέπει να δώσετε σημασία και σ΄αυτό που το σώμα σας προσπαθεί να σας πεί. Αν οι σπιτικές θεραπείες δεν μοιάζουν να βοηθούν και ι βήχας σας επιμένει για αρκετές μέρες, καλό θα ήταν να δείτε το γιατρό σας.
Το Πράσινο Φαρμακείο για το Βήχα
Άσχετα από την αιτία, τα βότανα μπορούν να ανακουφίσουν κάπως. Οι βοτανικές θεραπείες για το βήχα συνιστώνται από τους αρχαίους ήδη χρόνους. Στη συνέχεια ακολουθούν κάποια βότανα που έχουμε να σας προτείνουμε.
Τουσιλάγκο ή βήχιο(Tussilago farfara). Σας προτείνουμε ένα τσάι από τέσσερα μέρη τουσιλάγκο, τέσσερα μέρη πλαντάγκο, ένα μέρος γλυκόριζας, ένα μέρος νερομολόχας και δύο μέρη θυμαριού, καθώς και λίγο βότανο που διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα, την εχινάκεια. Μας φαίνετε ότι είναι και αποτελεσματικό.
Το τουσιλάγκο χρησιμοποιείται ως φάρμακο για το βήχα από τους αρχαίους χρόνους. Όμως το τουσιλάγκο, όπως και αρκετά άλλα βότανα, περιέχει χημικά που λέγονται πυρρολιζιδικά αλκαλοειδή (PA). Σε μεγάλες δόσεις, τα χημικά αυτά μπορεί να καταστρέψουν το συκώτι και η μακροχρόνια χρήση τους μπορεί θεωρητικά να οδηγήσει σε καρκίνο του ήπατος. Ως αποτέλεσμα, κάποιοι βοτανολόγοι, σύμφωνα με τα καταγεγραμμένα στοιχεία, ισχυρίζονται ότι βότανα όπως το τουσιλάγκο που περιέχουν πυρρολιζιδικά αλκαλοειδή(PA) δεν θα πρέπει να λαμβάνονται δια της στοματικής οδού.
Η επιτροπή Ε, το σώμα των ειδικών που συμβουλεύει τη γερμανική κυβέρνηση σχετικά με την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των βοτάνων, εγκρίνει τη χρήση μέχρι και τριών κουταλιών τουσιλάγκο την ημέρα για να φτιάξετε ένα τσάι για τη θεραπεία του βήχα σας. Μ’αυτή τη δόση δεν θα καταναλώσετρε πάνω από 10 mg πυρρολιζιδικών αλκαλοειδών (PA), ένα επίπεδο που οι ομάδα θεωρεί ότι είναι ασφαλές για να χρησιμοποιείται περιστασιακά ως μια θεραπεία για το βήχα.
Δεν θεωρούμε ότι είναι κακό να χρησιμοποιείτε περιστασιακά λίγο τουσιλάγκο. Εμείς το χρησιμοποιούμε που και που. Καταπραύνει το λαιμό και μειώνει την ανάγκη για βήχα. Όμως,μη χρησιμοποιείτε αν έχετε ιστορικό κάποιας ηπατικής ασθένειας ή αν κάνετε κατάχρηση αλκοόλ.
Σαμπούκος, κουφοξυλιά (Sambucus nigra). Εγκρίνουμε το σαμπούκο για τη θεραπεία του κρυολογήματος, της γρίπης και του πυρετού. Μελέτη έδειξε ότι ένα φάρμακο (το sambucol) που φτιάχνεται από σαμπούκο είναι αποτελεσματικό ενάντια στη γρίπη, αλλά και στο βήχα που τη συνοδεύει. Μπορεί επίσης να ένα βάμμα από σαμπούκο ή να χρησιμοποιείτε αποξηραμένο βότανο για να φτιάξετε ένα τσάι. Εμείς δε θα διστάζαμε να χρησιμοποιούσαμε, αντί γι΄αυτό, το αμερικάνικο σαμπούκο.
Τζίντζερ (Zingiber officinale). Αρκετά χημικά μέσα στο τζίντζερ (τζιντζερόλες και σογκαόλες) έχει αποδειχτεί σε μελέτες που χρησιμοποιούν πειραματόζωα ότι καταστέλλουν το βήχα, ανακουφίζουν από τον πόνο και μειώνουν τον πυρετό. Παρόμοια αποτελέσματα στους ανθρώπους δεν έχουν αποδειχθεί ακόμη, αλλά πιστεύουμε ότι το τζίντζερ μπορεί να ανακουφίσει από το βήχα. Μπορείτε να δοκιμάσετε να το προσθέσετε σε οτιδήποτε παίρνετε για το βήχα.
Λεμόνι (Citrus limon). Αυτή είναι μια ακόμα μια συνταγή μας για το βήχα: βουτήξτε 2 κουταλάκια από φλούδα οργανικού λεμονιού, 1 κουταλάκι φασκόμηλο και μισό κουταλάκι θυμάρι σε βραστό νερό για 15 λεπτά. Στη συνέχεια προσθέστε το χυμό μισού λεμονιού και ένα κουταλάκι μέλι. Εμείς είμαστε αρκετά επιρρεπής στη λεμονάδα και νομίζουμε ότι αυτή η συνταγή σίγουρα αξίζει να τη δοκιμάσετε. Στην πραγματικότητα, μπορείτε να την πιείτε δύο με τρείς φορές την ημέρα.
Γλυκόριζα (Glycyrrhiza glabra). Ανάμεσα στις πολλές ευεργετικές της ιδιότητες, η γλυκόριζα καταπραύνει τις βλεννώδεις μεμβράνες και έχει μια μακρά ιστορία όσον αφορά στη χρήση της για το βήχα και το άσθμα. Μπορείτε να δοκιμάσετε τσάι από γλυκόριζα (με ένα κουταλάκι απο αποξηραμένη ρίζα ανά φλιτζάνι βραστό νερό) ή να προσθέσετε λίγη ρίζα γλυκόριζας σε άλλες βοτανικές συνταγές για το βήχα.
Η γλυκόριζα και τα εκχυλίσματα της είναι ασφαλή για τακτική χρήση σε μέτριες ποσότητες-μέχρκ και τα τρία φλιτζάνια την ημέρα. Ωστόσο, η μακροχρόνια χρήση ή η κατάποση μεγάλων ποσοτήτων μπορεί να προκαλέσουν πονοκέφαλο,λήθαργο,παρακράτηση νατρίου και νερού, υπερβολική απώλεια καλίου και υψηλή πίεση.
Φτελία (Ulmus rubra). O οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων στην Αμερική έχει ότι η φτελιά (slippery elm) είναι ένα ασφαλές, αποτελεσματικό καταπραϋντικό για το βήχα. Μπορείτε να στο φαρμακείο μας σκευάσματα για το λαιμό που περιέχουν Slippery elm ή να χρησιμοποιήσετε το αποξηραμένο βότανο για να φτιάξετε ένα τσάι.
Γλυκάνισο (Pimpinella anisum). Η επιτροπή Ε εγκρίνει το γλυκάνισο ως αποχρεμπτικό για την απομάκρυνση του φλέγματος στην αναπνευστική οδό και ως κατασταλτικό του βήχα.
Μπορείτε να φτιάξετε ένα τσάι από ένα ή δύο κουταλάκια λιωμένο γλυκάνισο ανά φλιτζάνι βραστό νερό. Αφήστε το στο νερό για 10 ή 15 λεπτά και στη συνέχεια σουρώστε το. Συνιστώμενη δόση:ένα φλιτζάνι, πρωί και βράδυ.
Πιμπινέλα(Pimpinella major). H επιτροπή Ε εγκρίνει τη ρίζα πιμπινέλας (τρία έως έξι κουταλάκια) για τις ασθένειες της άνω αναπνευστικής οδού. Μελέτες έχουν δείξει ότι διαθέτει τις ιδιότητες ενός αποχρεμπτικό και ενός κατασταλτικού για το βήχα. Χρησιμοποιείτε ευρέως για τη βρογχίτιδα,τη βραχνάδα και τον ερεθισμένο λαιμό.
Νερομολόχα(Althaea officinalis). Νομίζουμε ότι καταπραϋντικές ρίζες και τα εκχυλίσματα της νερομολόχας, τα οποία επίσης περιέχουν γλοιό, είναι αρκετά χρήσιμα για την ανακούφιση από το βήχα και τον ερεθισμένο λαιμό. Μπορείτε να φτιάξετε ένα τσάι με δύο κουταλάκια από αποξηραμένο βότανο ανά φλιτζάνι βραστό νερό.
Βερμπάσκο ή φλόμος(Verbascum thapsus). Όπως συμβαίνει και με την νερομολόχα, το βερμπάσκο περιέχει το γλοιό που καταπραϋνει το λαιμό. Έχει επίσης χημικά που λέγονται σαπωνίνες και έχουν αποχρεμπτική δράση.Η επιτροπή Ε εγκρίνει τα άνθη του βερμπάσκο για τη θεραπεία του βήχα.
Μελη της οικογενείας μας έχουν χρησιμοποιήσει φύλλα βερμπάσκο για τη θεραπεία του βήχα και το θεωρούμε ως ένα ασφαλές και αποτελεσματικό βότανο. Θα σας προτείναμε να σουρώσετε το τσάι για να απομακρύνετε τις τρίχες, οι οποίες μπορεί να είναι ενοχλητικές και να προσθέσετε λεμόνι,μέλι και άλλα βότανα για να καλύψετε την πικρή γεύση.
Πριμούλα (Primula veris). Η επιτροπή Ε εγκρίνει τη χρήση από ένα έως δύο κουταλάκια από τα αποξηραμένα άνθη της πριμούλας για να φτιάξετε ένα φλιτζάνι τσάι για την ανακούφιση από το βήχα. Προσέξτε ωστόσο, γιατι αυτή η συγκεκριμένη συνταγή είναι για την πριμούλα και όχι για το νυχτολούλουδο (Oenothera biennis).
Τσουκνίδα (Urtica dioica). Το τσάι από αυτό το βότανο είναι μια παλιά αξιόπιστη συνταγή για το βήχα. Η τσουκνίδα είναι επίσης μια μακρά ιστορία όσον αφορά στη χρήση της για τη θεραπεία από το κρύωμα, τον κοκκύτη και τη φυματίωση. Σίσγουρα αξίζει να τη δοκιμάσετε. Θα σας προτείναμε να φτιάξετε ένα τσάι από φύλλα της για το βήχα και τον αλλεργικό κατάρρου.
Δροσέρα-Sundew (Drosera, διάφορα είδη). Αυτό είναι ένα ακόμη βότανο που φέρει τη σφραγίδα έγκρισης της Επιτροπής Ε. μπορείτε να δοκιμάσετε να φτιάξετε ένα τσάι με ένα ή δύο κουταλακια από το αποξηραμένο βότανο ανά φλιτζάνι βραστό νερό και να πίνετε μια φορά την ημέρα.
Η δροσέρα έχει χρησιμοποιηθεί εδώ και εκατοντάδες χρόνια για τη θεραπεία της βρογχίτιδας,του βήχα, του κοκκύτη και ιδιαίτερα του ξηρού, φλεγμονώδους βήχα στα παιδιά. Σύγχρονες έρευνες έχουν επικυρώσει αυτές τις χρήσεις και έχουν αποδείξει ότι το βότανο αυτό έχει αποχρεμπτικές,κατασταλτικές για το βήχα και καταπραϋντικές για τη βρογχίτιδα ιδιότητες.