Του Μητροπολίτου πρ. Αυλώνος Χριστοδούλου
ΚΥΡΙΑΚΗ
Α΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ
(ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ)
Ἑβρ. 11, 24-26, 32-40
«Πίστει Μωϋσῆς μέγας γενόμενος ἠρνήσατο λέγεσθαι υἱός θυγατρός Φαραώ» (Ἑβρ. 11, 24).
«Πίστη σημαίνει σιγουριά γι’ αὐτά πού ἐλπίζουμε καί βεβαιότητα γι’ αὐτά πού δέ βλέπουμε». Αὐτός εἶναι ὁ ὁρισμός τῆς πίστεως στήν πρός Ἑβραίους ἐπιστολή, πού εἶναι ἡ τελευταία στόν Κανόνα τῆς Καινῆς Διαθήκης ἀπό τίς δεκατέσσερις ἐπιστολές τοῦ ἀποστόλου Παύλου, μολονότι ἔχουν διατυπωθεῖ καί διάφορες ἄλλες γνῶμες γιά τό συγγραφέα της, χωρίς νά εἶναι αὐτό τοῦ παρόντος.
Ἡ ἐπιστολή αὐτή ἀπευθύνεται πρός τούς ἀπό τούς Ἰουδαίους χριστιανούς, καθόλου ἀπίθανο καί πρός ὅλους τούς Ἑβραίους, γιά νά φανεῖ ἡ ὑπεροχή τοῦ χριστιανισμοῦ σέ σχέση μέ τόν ἰουδαϊσμό. Παραλῆπτες τῆς ἐπιστολῆς ἦταν οἱ ἀπό τούς Ἑβραίους χριστιανοί τῆς Παλαιστίνης. Αὐτό εἶναι τό θεωρητικό μέρος γιά τήν ἐπιστολή καί μάλιστα περιληπτικότατο, χωρίς νά σημαίνει πώς δέν ὑπάρχουν καί ἄλλες γνῶμες, πού δέν εἶναι τοῦ παρόντος.
Στή σημερινή περικοπή ἀκούσθηκε πολλές φορές ἡ λέξη «πίστη», γιατί «χωρίς πίστη εἶναι ἀδύνατο νά εὐαρεστήσει κανείς τό Θεό, γιατί αὐτός πού πλησιάζει τό Θεό πρέπει νά πιστεύει ὅτι ὑπάρχει Θεός καί ὅτι ἀνταμείβει ὅσους τόν ἀποζητοῦν». Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ὑπογραμμίζει πώς ἡ πίστη εἶναι πολύσημη λέξη, ὅταν μιλάει γιά τόν Ἰσραηλιτικό λαό καί κατά τή διαβίωσή του στήν Αἴγυπτο καί μετά[1]. Ἀλλά καί γιά ὅλους τούς Πατριάρχες καί ἀρχηγούς καί Προφῆτες αὐτοῦ τοῦ λαοῦ.
Πίστη σημαίνει ὑπομονή γιά τήν ἔκβαση ὅλων, ὅσα ἀναφέρονται στόν παρόντα κόσμο· Πίστη, ἀκόμη, σημαίνει ἀνταπόδοση, ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Θεός, ὁ ὁποῖος εἶναι δίκαιος καί ἀνταποδίδει στόν ἄνθρωπο κατά τά ἔργα του. Στή σημερινή περικοπή ἀκούσθηκε καί τό ὄνομα τοῦ Μωϋσῆ, πού, ἐξαιτίας τῆς χάρης τοῦ Θεοῦ, δέν εἶχε τήν τύχη τῶν ἄλλων παιδιῶν τῶν Ἑβραίων, δηλαδή κατά τή γέννησή του νά θανατωθεῖ[2].
Ὁ Μωϋσῆς «προτίμησε νά ὑποφέρει μαζί μέ τό λαό τοῦ Θεοῦ στήν Αἴγυπτο, παρά ν’ ἀπολαμβάνει τήν πρόσκαιρη ἁμαρτωλή ζωή» στά παλάτια τοῦ Φαραώ. Θεώρησε μεγαλύτερο πλοῦτο ἀπό τούς θησαυρούς τῆς Αἰγύπτου τόν ἐξευτελισμό (ὀνειδισμό), σάν ἐκεῖνον πού ὑπέφερε ὁ Χριστός, γιατί ἀπέβλεπε στήν ἀνταπόδοση.
Ὀνειδισμός τί θά πεῖ; Τό νά ὑποφέρει κανείς μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς του, ὅπως ὁ Χριστός στό Σταυρό. Ὅταν κάποιος π.χ. χριστιανός κακομεταχειρίζεται ἀπό ἀνθρώπους πού εὐεργέτησε, φυσικό εἶναι νά ὑποφέρει.[3] Αὐτός εἶναι ὁ ὀνειδισμός.
Ἡ καλοπέραση καί ἡ ἄνεση στή ζωή τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἐπακόλουθο τῆς ἁμαρτίας· ἡ κακομεταχείρισή του εἶναι συνακόλουθο τῆς βιοτῆς του κατά Θεόν. Γι’ αὐτό καί τά, ὄντως, λαμπρά πράγματα εἶναι τά κατά Θεόν, τά δέ ἀνθρώπινα εἶναι σκιά. Πράγματι ἡ βιοτή τοῦ Μωυσῆ ἦταν κατά Θεόν, γι’ αὐτό ἀξιώθηκε νά ὁδηγήσει ἕνα μεγάλο λαό ἀπό τή σκλαβιά τῆς Αἰγύπτου μέχρι τά ὅρια τῆς γῆς τῆς ἐπαγγελίας, χωρίς νά ἀξιωθεῖ, ὅμως, νά εἰσέλθει σέ αὐτήν.
Ὄντως ὁ Μωϋσῆς ἦταν μιά ἡγετική προσωπικότητα πού ἔβγαλε ἕνα λαό ἀπό τή δουλεία καί τόν ὁδήγησε στόν τόπο τῆς ἐπαγγελίας χωρίς νά μπεῖ σέ αὐτόν, ἀλλά νά τόν δεῖ μόνο ἀπό μακριά.
Ἡ σημερινή ἀποστολική περικοπή τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας ἄς ἀνοίξει στόν καθένα τά μάτια τῆς ψυχῆς του, γιά νά κρατήσει σταθερή καί ἀνόθευτη τήν πίστη τῶν Πατέρων του, πού σημαίνει πώς ἔτσι θά εἶναι μιά συγκροτημένη κατά Χριστόν προσωπικότητα.
[1] Εἰς Ἑβρ. Ὁμ. 26, 1, PG 63, 179.
[2] Ἔξοδ. 1, 16. 2, 2-10
[3] Εἰς Ἑβρ. Ὁμ. 26, 3, PG 63, 181.