Οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης έχουν ένα σημαντικό ρόλο στις προσπάθειες επανεκκίνησης της οικονομίας, ιδιαίτερα μετά την πανδημία. Ακριβώς αυτόν τον ρόλο, τον οποίο καλείται να διαδραματίσει η Τοπική Αυτοδιοίκηση, ανέπτυξε σε συνέντευξή του στην TimeTV ο κ. Δημήτρης Παπαστεργίου, πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος.
Κύριε Παπαστεργίου, ευχαριστώ θερμά για την ανταπόκριση στο κάλεσμα της TimeTV.
Είναι χαρά μου γιατί πραγματικά βρισκόμαστε την ώρα αυτή σε ένα πολύ κρίσιμο σταυροδρόμι. Έχουμε μπροστά μας τη διαμόρφωση του Tαμείου Aνάκαμψης, του σχεδίου, το πρόγραμμα Αντώνης Τρίτσης αλλά και το νέο ΕΣΠΑ. Δεν νομίζω πως νοείται ανάπτυξη σε όλο το εύρος της χώρας χωρίς τη συμμετοχή του πρώτου βαθμού αυτοδιοίκησης. Μάλιστα για τον λόγο αυτόν διοργανώσαμε μια ημερίδα με τους αρμόδιους υπουργούς προκειμένου να τονίσουμε, να υπογραμμίσουμε, ότι πρέπει ειδικά σε αυτές τις τελευταίες πινελιές που μπαίνουν στο σχέδιο για την Ελλάδα τού αύριο, το Ελλάδα 2.0, οι δήμοι να έχουν ρόλο και λόγο έτσι ώστε τα χρήματα που θα δοθούν σε επενδύσεις να έχουν πολλαπλασιαστική αξία και τα έργα να πιάσουν τόπο. Για παράδειγμα, να μην είναι έργα μόνο για να αλλάξουμε πλακάκια και να φτιάξουμε πεζοδρόμια, αλλά αναπλάσεις που θα φέρουν προστιθέμενη αξία και ανάπτυξη στον τόπο μας.
Η αλήθεια είναι ότι αυτά τα κεφάλαια ίσως αποτελούν και την τελευταία ελπίδα για επανεκκίνηση της οικονομίας, ιδιαίτερα μετά την πανδημία που τα πράγματα δεν θα είναι στην καλύτερη φάση. Εσείς έχετε διαμορφώσει ένα πλαίσιο για το πού πρέπει να κατευθυνθούν αυτά τα κονδύλια;
Είναι έτσι ακριβώς όπως τα λέτε. Όσο και αν δεν μας αρέσει, θεωρώ ότι είναι η τελευταία ευκαιρία για να αξιοποιήσουμε ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και να την οδηγήσουμε εκεί που πρέπει. Νομίζω πως πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας τη βιώσιμη ανάπτυξη, δηλαδή ανάπτυξη παράλληλα με το περιβάλλον έχοντας πάντα ως επίκεντρο τον άνθρωπο. Σας έλεγα νωρίτερα ότι πρέπει να κάνουμε αναπλάσεις στην περιοχή μας έτσι ώστε αυτές να μην είναι μόνο οπτικά αρεστές αλλά και παραγωγικές. Πρέπει να δούμε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της κάθε περιοχής, είτε αυτά είναι μια παραλία, ένα άλσος ή ένας λόφος και επίσης να δούμε την άυλη πολιτιστική μας κληρονομιά και να την αναπτύξουμε. Πρέπει δηλαδή να δούμε ολιστικά πλέον τις περιοχές με όλες τις παραμέτρους που μπορούμε να αναπτύξουμε έτσι ώστε τα χρήματα αυτά να πιάσουν τόπο και να μην κατευθυνθούν πάλι στο να σπάμε τα πλακάκια που ρίξαμε πέρυσι και να ρίχνουμε καινούργια φέτος. Παράλληλα να δούμε την οργάνωση του κράτους. Έτσι και αλλιώς το Ταμείο Ανάκαμψης δίνει πάρα πολλά χρήματα και το μεγαλύτερο μέρος τους αφορά τις έξυπνες λύσεις και τις πράσινες εφαρμογές, το περιβάλλον και τεχνολογία. Έτσι θα μπορέσουμε να καταστήσουμε τις διαδικασίες του ευρύτερου τομέα πιο εύκολες και παράλληλα να πείσουμε τους πολίτες, γιατί χωρίς αυτούς δεν θα πάμε μακριά, ότι τελικά κάτι αλλάζει και αξίζει τον κόπο να ασχοληθούμε με τη χώρα αλλά και με την ανάπτυξη όλων των περιοχών της.
Από τους κεντρικούς αυτοτελείς πόρους για το 2021 ποιο είναι το σύνολο των εσόδων που επιθυμείτε να αποδοθούν στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης;
Τα χρήματα που παίρνουμε είναι λίγο-πολύ γνωστά και είναι πολύ λίγα. Κάθε δόση, δηλαδή κάθε μήνα, οι δήμοι μας παίρνουν 107-110 εκατ. ευρώ. Τα χρήματα αυτά είναι πολύ λίγα σε σχέση με την κατά 60% περίπου παραπάνω χρηματοδότηση που είχαμε πριν από 10 χρόνια. Πλέον είναι ασφυκτικό το πλαίσιο που κινούμαστε. Να έχετε κατά νου ότι τα χρήματα αυτά πλέον δεν φτάνουν ούτε για τις ανάγκες μισθοδοσίας των δήμων μας.
Υπάρχουν και κάποιες καθυστερήσεις. Έτσι δεν είναι;
Εννοείται ότι υπάρχουν και καθυστερήσεις, αλλά το πρόβλημα κυρίως είναι ότι πρέπει να βρούμε κατά πόσο η Τοπική Αυτοδιοίκηση αυτοδιοικείται, δηλαδή να δούμε από την αρχή το μοντέλο χρηματοδότησης. Έχουν υπάρξει ενδιαφέρουσες προτάσεις για μεταφορές αυτοτελών φόρων, όπως π.χ. ο ΕΝΦΙΑ, στην αυτοδιοίκηση, δεν είναι όμως τόσο απλό το εγχείρημα όσο ακούγεται. Έχουν γίνει και διάφορα σενάρια εργασίας, όμως το σίγουρο είναι ότι πρέπει να βρούμε μια καινούργια αυτοδιοίκηση με μια αυτονομία διοικητική και οικονομική, αλλά και νέες δυνατότητες ανάπτυξης και χρήματα, τα οποία η ίδια η αυτοδιοίκηση θα καταφέρει να κερδίσει εκμεταλλευόμενη δικούς της πόρους.
Κύριε Παπαστεργίου, έχει «μπει στο τραπέζι» ο εκλογικός νόμος και θα ήθελα ένα σχόλιο για τη θέση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε αυτό.
Ως μηχανικός ψάχνω πάντα να βρω ποιο είναι το πρόβλημα που πρέπει να λύσουμε και το πρόβλημα που πάμε να λύσουμε είναι η αδυναμία κυβερνησιμότητας των δήμων. Ακόμη και σήμερα υπάρχουν δήμοι που δεν μπορούν να περάσουν τον προϋπολογισμό, άρα κινούνται με προϋπολογισμούς έκτακτης ανάγκης ή – ακόμη πιο ευτελές – δεν μπορούν να περάσουν τον προϋπολογισμό της προηγούμενης χρονιάς. Αυτό από μόνο του καταδεικνύει το μέγεθος του προβλήματος και τελικά αυτή η απλή αναλογική δεν έλυσε κανένα πρόβλημα παρά μόνο δημιούργησε πολύ περισσότερα, παρά τις όποιες, ακόμη και άγαρμπες μερικές φορές, αλλαγές που έγιναν και με τη δική μας σύμφωνη γνώμη για να μπορέσουν οι δήμοι να κυβερνηθούν. Ο νέος εκλογικός νόμος πρέπει να εξασφαλίζει την κυβερνησιμότητα. Το κάνει με τον τρόπο που ήδη έχουμε δει και συμφωνήσει, υπάρχουν ωστόσο 2-3 σημεία που θέλουν βελτίωση. Μόλις το σχέδιο προωθηθεί προς συζήτηση στη Βουλή θεωρώ ότι και αυτά τα σημεία θα μπορέσουν να διορθωθούν.
Υπάρχει ένα ελάχιστο ποσοστό το οποίο θα εξασφάλιζε αυτή την κυβερνησιμότητα;
Νομίζω πως το ποσοστό που αναφέρεται στον εκλογικό νόμο, το 43%, το οποίο είναι τα 2/3, είναι ένα ποσοστό το οποίο μπορεί και δυνατές ομάδες να δημιουργήσει και δυνατή διακυβέρνηση. Νομίζω επίσης ότι δεν είναι κάτι το εξωπραγματικό, με δεδομένο ότι ποσοστό 42% έχει ήδη χρησιμοποιηθεί και έχει δουλέψει το 2006 στην αυτοδιοίκηση.
Ένα πολύ σημαντικό θέμα για τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι η συμμετοχή τους στην προβολή του τουριστικού προϊόντος. Δεδομένου δε ότι η ελληνική οικονομία σε πολύ μεγάλο βαθμό – σε ένα ποσοστό 25% ίσως και παραπάνω – είναι εξαρτημένη από την τουριστική βιομηχανία, το ερώτημα είναι ποιος ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στον σημαντικό αυτόν τομέα της οικονομίας και στην τουριστική προβολή της κάθε περιοχής.
Είναι σημαντικός o ρόλος και το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Τουρισμού αρχίζει και βάζει τα πράγματα σε μια σειρά. Δηλαδή είναι στρεβλό σε ένα νόμο όπου μπορεί να έχει δύο, τρία, πέντε σημεία ενδιαφέροντος και περισσότερους του ενός δήμους ο καθένας να αυτομολεί. Γι’ αυτό λοιπόν πάμε να φτιάξουμε τους τοπικούς οργανισμούς οι οποίοι θα διαχειρίζονται σε επίπεδο νομού ή και περιφέρειας το τοπικό τουριστικό προϊόν. Να συναποφασίσουμε ποιες γραμμές θα ακολουθήσουμε, ποιες πρωτοβουλίες θα πάρουμε προκειμένου πλέον να υπάρχει μια κοινή γραμμή και ένα κοινό πρόσωπο του τουρισμού προς τα έξω. Και αυτό πρέπει να γίνει με μια ολιστική προσέγγιση. Δεν έχει νόημα μόνο να διαφημίζουμε, π.χ., τις ωραίες παραλίες μας στα νησιά ή τα ωραία δάση μας εδώ στο Νομό Τρικάλων, αλλά πρέπει να συνοδεύσουμε το τουριστικό προϊόν μας και με άλλες εμπειρίες, όπως για παράδειγμα με γεύσεις από την τοπική κουζίνα. Ο τουρισμός πλέον είναι εμπειρίες και συνεπώς ένας οργανισμός αυτό πρέπει να κάνει, να βρει και να αναδείξει αυτή τη μοναδική εμπειρία που κάποιος θα μπορούσε να ζήσει σε κάθε τόπο της χώρας.
Είστε σε μια περιοχή όπου επιτελείται ένα πολύ σημαντικό έργο, ο οδικός άξονας Ε65, ο οποίος πρακτικά θα ενώσει τις δύο κάθετες οδικές αρτηρίες. Σε ποιο στάδιο βρίσκεται το έργο αυτό;
H αναφορά στο έργο αυτό ταιριάζει πάρα πολύ ωραία με το προηγούμενο θέμα. Δρόμοι είναι πολιτισμός και ανάπτυξη. Στον Δήμο Τρικκαίων πριν από 10 χρόνια πήραμε μια πρωτοβουλία, η οποία ανέδειξε το σύνολο του νομού και της Δυτικής Θεσσαλίας, μια τουριστική πρωτοβουλία που είναι ο Μύλος των Ξωτικών. Πρόκεται για το μεγαλύτερο χριστουγεννιάτικο θέαμα-χωριό της χώρας και αυτό το δημιούργησε η Τοπική Αυτοδιοίκηση, ο Δήμος Τρικκαίων με μια δημοτική επιχείρηση σε ένα δημοτικό χώρο. Αυτό το εγχείρημα τώρα δυναμώνεται πολύ περισσότερο ακριβώς με αυτόν το νέο οδικό άξονα που θα συνδέει τη Λαμία με την Εγνατία λίγο πριν από τα Γρεβενά.
Πού βρισκόμαστε, σε τι ποσοστό έχει κατασκευαστεί το συγκεκριμένο έργο;
Ο δρόμος είχε κοπεί σε τρία κομμάτια. Το ένα, που συνδέει τον Δομοκό με τα Τρίκαλα, έχει ολοκληρωθεί και ευτυχώς που υπάρχει αυτός ο δρόμος γιατί τον κάνω δύο φορές την εβδομάδα που κατεβαίνω στην Αθήνα. Το νέο του κομμάτι, από τον Δομοκό ως τη Λαμία, είναι σε φάση ολοκλήρωσης και, αν όλα πάνε καλά, θεωρώ ότι του χρόνου τέτοια εποχή θα είναι ανοιχτός ο δρόμος. Υπάρχει και το πιο κρίσιμο, αν θέλετε, για την περιοχή κομμάτι, του βόρειου τμήματος, από τα Τρίκαλα ως την Εγνατία. Είναι το πιο κρίσιμο κομμάτι γιατί ο σημερινός δρόμος είναι βγαλμένος μέσα από ελληνικές ταινίες του 1950. Στενός, επικίνδυνος, που δεν μπορείς να προσπεράσεις. Είναι τρομερό ότι, παρ’ όλο που έχουμε ακόμη και σήμερα τέτοιο κακοτράχαλο δρόμο, λεωφορεία από όλη τη χώρα και από όλα τα Βαλκάνια έρχονται για τα Μετέωρα και τα άλλα τουριστικά αξιοθέατα της περιοχής. Περιμένουμε πάρα πολλά από τον βόρειο άξονα, ο οποίος ελπίζουμε να ξεκινήσει προς τον Σεπτέμβρη. Η επίσημη ανακοίνωση έγινε, η χρηματοδότηση και η έγκριση από την Επιτροπή Ανταγωνισμού της Ε.Ε. δόθηκε, οπότε από τον Σεπτέμβρη και μετά τα όνειρά μας γίνονται πραγματικότητα και θα δούμε έναν ολοκληρωμένο οδικό άξονα που θα μας βγάλει από την οδική απομόνωση.
Και ένα τελευταίο ερώτημα. Τι θα γίνει με τους δασικούς χάρτες; Όλη η Ελλάδα βρίσκεται σε μια μεγάλη αναστάτωση, καθώς χάνονται περιουσίες.
Θα έλεγα πιο λαϊκά ότι όλη η Ελλάδα είναι «στα κάγκελα» και μέσα σε αυτή την Ελλάδα θα βάλω και τους δήμους, καθώς πολλοί εξ αυτών δεν πρόλαβαν, έκαναν λάθη και ανησυχούν πλέον για πολύ σημαντικές δημοτικές περιουσίες. Νομίζω πως η δήλωση του συντοπίτη μου και φίλου υπουργού περιβάλλοντος Κώστα Σκρέκα είναι καθησυχαστική σε σχέση με τις πρωτοβουλίες που θα ληφθούν προκειμένου όλοι να προλάβουν να δουν, διορθώσουν και κατοχυρώσουν τα δικαιώματά τους σε σχέση με τις ιδιοκτησίες τους. Όντως νομίζω πως δομήθηκε λίγο στρεβλά στην αρχή η όλη διαδικασία, δεν δόθηκε πιθανώς και ο απαραίτητος χώρος και χρόνος για να γίνουν οι διορθώσεις. Από εκεί και έπειτα χρειάζεται λίγη υπομονή. Νομίζω ότι θα τα καταφέρουμε, όπως με το κτηματολόγιο έτσι και με τους δασικούς χάρτες, να διορθώσουμε τα κακώς κείμενα, δικές μας παραβλέψεις αλλά και αδυναμίες του συστήματος προκειμένου να μη χαθεί καμία δημοτική ή άλλη περιουσία.
Θες να μαθαίνεις πρώτος τα νέα από το TrikalaVoice.gr;
Διαθέσιμο στο Google Play
