Συνέντευξη του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, στην «Καθημερινή».
– Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η συζήτηση γύρω από την μετάβαση σε μια οικονομία απεξαρτημένη από τον άνθρακα εστιάζει στο ρόλο των τοπικών κοινωνιών. Πώς θα φθάσει αυτή η συζήτηση στη χώρα μας;
Η ευαισθητοποίηση των πολιτών είναι βασική προτεραιότητα της κυβέρνησης και υλοποιείται τόσο μέσα από την επικοινωνιακή στρατηγική μας, όσο και μέσα από πρωτοβουλίες που έχουν πραγματική επίδραση στη ζωή του κόσμου, όπως το «Εξοικονομώ». Το υπουργείο Περιβάλλοντος θα ξεκινήσει τώρα ένα νέο πρόγραμμα ειδικά για τα ευάλωτα νοικοκυριά. Θα επιδοτήσουμε δήμους και περιφέρειες για τη δημιουργία φωτοβολταϊκών πάρκων (συνολικά 120 MW), τα έσοδα των οποίων θα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών ανθρώπων που αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Υπολογίζουμε ότι μέσα από το πρόγραμμα αυτό, που θα χρηματοδοτηθεί με 100 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, θα επωφεληθούν 30.000 νοικοκυριά σε όλη τη χώρα.
– Τι άλλες πρωτοβουλίες αναμένουμε το επόμενο διάστημα;
Με χρηματοδότηση 40 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης θα ξεκινήσουμε ένα πρόγραμμα αντικατάστασης 2.000 ταξί με ηλεκτρικά. Οι ιδιοκτήτες θα επιδοτούνται με 22.500 ευρώ για την απόσυρση του οχήματος- φυσικά θα τεθούν κριτήρια για την επιδότηση όπως η παλαιότητα.
– Πώς βλέπετε το ρόλο των ενεργειακών κοινοτήτων (σσ. επενδύσεων σε ΑΠΕ από τοπικές κοινωνίες) στη διαδικασία ενεργειακής μετάβασης; Η αλήθεια είναι πώς στη χώρα μας, αντίθετα με τη βόρεια Ευρώπη, δεν έχουν υποστηριχθεί καθόλου.
Οι ενεργειακές κοινότητες είναι σημαντικές όταν επιτελούν το σκοπό τους και όχι απλά για να προωθούν επενδύσεις έντασης κεφαλαίου. Γι’ αυτό θα υποστηρίξουμε ενεργειακές κοινότητες που θα έχουν όφελος σε αυτούς που χρειάζεται.
– Η υποστήριξη του θεσμού των ενεργειακών κοινοτήτων δεν θα βοηθούσε να συνδεθούν τα αιολικά πάρκα με τις τοπικές ανάγκες και επιθυμίες, άρα και να μειωθούν οι αντιδράσεις;
Τα αιολικά πάρκα απαιτούν μεγάλες επενδύσεις. Οι ενεργειακές κοινότητες δύσκολα θα είχαν πρόσβαση στην αναγκαία χρηματοδότηση.
– Πώς θα πείσετε τις κοινωνίες που αντιδρούν απέναντι στα αιολικά, ότι το ΥΠΕΝ δεν ακολουθεί απλά τις προτάσεις των επενδυτών αδειοδοτώντας τις;
Δεν αδειοδοτούμε τα πάντα. Οι προτάσεις επενδυτών σήμερα ξεπερνούν τα 100 GW, αλλά εμείς μέσω του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) εκτιμούμε ότι ρεαλιστικά θα εγκατασταθούν περίπου 10 GW, δηλαδή 1 στα 10. Μέχρι το τέλος του έτους θα ολοκληρωθεί η αναθεώρηση του ειδικού χωροταξικού για τις ΑΠΕ, που θα αυστηροποιήσει τα κριτήρια χωροθέτησης.
– Πώς συνάδει το πρόγραμμα εξόρυξης υδρογονανθράκων με την μετάβαση της χώρας μας σε μια κοινωνία μηδενικών εκπομπών ρύπων;
Το φυσικό αέριο είναι το «καύσιμο-γέφυρα» μεταξύ της σημερινής κατάστασης και του 2030 και είναι τέσσερις φορές πιο καθαρό από τον λιγνίτη. Οι έρευνες για την ανακάλυψη πιθανών κοιτασμάτων νότια της Κρήτης θα δώσουν τη δυνατότητα στις μελλοντικές γενιές να γνωρίζουν πραγματικά τι κρύβεται κάτω από τον πυθμένα της ελληνικής θάλασσας και να επιλέξουν τι θα κάνουν.
– Σε πολλά νησιά η τουριστική ανάπτυξη έχει κατά πολύ ξεπεράσει τις δυνατότητές τους. Θα ανοίξει ποτέ η συζήτηση για τη φέρουσα ικανότητα των νησιών;
Στόχος μας είναι να προχωρήσουμε σε ένα μοντέλο βιώσιμου τουρισμού με υποδομές για τη διαχείριση νερού, λυμάτων και απορριμμάτων, προσφέροντας υψηλής ποιότητας υπηρεσίες. Όλα αυτά τα θέματα περιγράφονται από τα περιφερειακά χωροταξικά πλαίσια και θα εξειδικευτούν με τα πολεοδομικά σχέδια.
– Πότε θα ξεκινήσει τη λειτουργία του ο οργανισμός που θα υποκαταστήσει τους φορείς διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών (ΟΦΥΠΕΚΑ); Γιατί καθυστερεί;
Περιμένουμε να ολοκληρωθεί ο οικονομικός και νομικός έλεγχος των φορέων. Εκτιμώ ότι τον Αύγουστο θα αναλάβει πλήρως το ρόλο του.
– Θα σκεφτόταν το υπουργείο να αναβαθμίσει τους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος σε ανεξάρτητη αρχή; Γιατί σταμάτησαν να δημοσιοποιούνται οι εισηγήσεις για πρόστιμα παραβατών της νομοθεσίας;
Στόχος μας είναι να προχωρήσουμε γρήγορα στην οργάνωση του θεσμού των ιδιωτών περιβαλλοντικών ελεγκτών, για να συνεπικουρούν την υπηρεσία που είναι υποστελεχωμένη. Όσον αφορά τη δημοσιοποίηση των προστίμων, πρέπει να δούμε αν είναι νόμιμη και βοηθά στη συμμόρφωσή τους. Στόχος μας είναι οι παραβάτες να γίνουν καλύτεροι, όχι να τους καταστρέψουμε.