Συνέντευξη του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, στην εφημερίδα η «Βραδυνή της Κυριακής» και τη δημοσιογράφο Ειρήνη Μπέλλα.
Βρισκόμαστε μπροστά σε μια πρωτοφανή ενεργειακή κρίση. Το κόστος της εκτιμάται να ξεπεράσει τα 100 δισ. ευρώ. Είναι εφικτό η Ευρώπη να δώσει μια πραγματική κοινή απάντηση;
Είναι πράγματι αλήθεια ότι βιώνουμε μια διεθνή ενεργειακή κρίση που πλήττει με σφοδρότητα όλα τα ευρωπαϊκά κράτη. Ως εκ τούτου, η υιοθέτηση κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής είναι το ζητούμενο, προκειμένου να προστατέψουμε πρωτίστως τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά. Σύμφωνα με τις περισσότερες εκτιμήσεις, το κόστος της ενεργειακής κρίσης θα υπερβεί τα 100 δισ. ευρώ. Είναι σαφές ότι αυτήν τη δυσβάσταχτη επιβάρυνση δεν μπορεί να την αντιμετωπίσει το κάθε κράτος μέλος μεμονωμένα. Για τον λόγο αυτόν, η Ελλάδα ήταν από τις πρώτες χώρες που κατέθεσε συγκεκριμένη και κοστολογημένη πρόταση για τη σύσταση ευρωπαϊκού μηχανισμού προστασίας, ο οποίος θα αξιοποιεί μέρος των εσόδων από τους πλειστηριασμούς των ρύπων. Παρουσιάσαμε την πρότασή μας στον Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Frans Timmermans και την Επίτροπο Ενέργειας, Kadri Simson, στο Eurogroup με κοινή επιστολή με τον Υπουργό Οικονομικών και στο Συμβούλιο Υπουργών Περιβάλλοντος. Προτείναμε την αναλογική κατανομή των πόρων του μηχανισμού στα κράτη μέλη, λαμβάνοντας υπόψη το ΑΕΠ, την κατανάλωση θέρμανσης και ηλεκτρικού ρεύματος. Εκτιμούμε ότι για την αποτελεσματική στήριξη των Ευρωπαίων πολιτών στη χειμερινή περίοδο 2021-2022, θα απαιτηθεί ένα ποσό που θα κυμανθεί μεταξύ 5 και 8 δισ. ευρώ.
Η ενεργειακή κρίση είναι ένα προσωρινό φαινόμενο ή θα πάει βαθιά μέσα στο 2022;
Οι προβλέψεις για το μέγεθος και τη χρονική διάρκεια μιας κρίσης είναι πάντα επισφαλείς. Ειδικά όταν έχουμε να κάνουμε με μια εκρηκτική κατάσταση όπως αυτήν που αντιμετωπίζουμε. Με αυτήν την παραδοχή, οι εκτιμήσεις των διεθνών οργανισμών κάνουν λόγο για φαινόμενο που θα μας απασχολήσει έως τουλάχιστον το πρώτο τρίμηνο του 2022. Οι εκτιμήσεις αυτές βασίζονται στις διαθέσιμες ποσότητες φυσικού αερίου στην Ευρώπη και στα εποχικά χαρακτηριστικά που έχει η ζήτηση. Στο Βόρειο ημισφαίριο η κατανάλωση αυξάνεται από τον Οκτώβριο έως τον Μάρτιο και στη συνέχεια υποχωρεί λόγω της βελτίωσης των καιρικών συνθηκών. Ωστόσο, εάν οι θερμοκρασίες τον χειμώνα είναι πολύ χαμηλές, τότε η κατανάλωση σημειώνει μεγαλύτερη αύξηση και τα αποθέματα φυσικού αερίου μειώνονται με ταχύτερο από το συνήθη ρυθμό, διατηρώντας σε υψηλά επίπεδα τις τιμές. Η πορεία των τιμών τους επόμενους μήνες θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τις διαθέσιμες ποσότητες και τις καιρικές συνθήκες: Εάν είναι ήπιες, τότε οι τιμές θα υποχωρήσουν αισθητά και κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου. Κανείς όμως δεν μπορεί να γνωρίζει αυτή τη στιγμή πως θα είναι οι μετεωρολογικές συνθήκες στην Ελλάδα και τον υπόλοιπο κόσμο τους επόμενους μήνες.
Η κυβέρνηση εξήγγειλε μέτρα 500 εκ. ευρώ για την αντιμετώπιση της ακρίβειας. Πολλοί υποστηρίζουν ότι αυτά δεν είναι αρκετά για να αντιμετωπιστεί ένας ομολογουμένως πολύ δύσκολος χειμώνας. Στον τομέα σας προτίθεστε να λάβετε επιπλέον μέτρα;
Ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, έχει τονίσει από την πρώτη στιγμή ότι η Κυβέρνηση θα εξαντλήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα για να στηρίξει την κοινωνία. Και αυτό κάναμε με τον διπλασιασμό της κρατικής επιδότησης των λογαριασμών ρεύματος για όλα τα νοικοκυριά, από τα 9 στα 18 ευρώ το μήνα. Η επιδότηση είναι ακόμα υψηλότερη και ανέρχεται σε 24 ευρώ το μήνα για τους δικαιούχους του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου. Για τον ίδιο λόγο υπερδιπλασιάσαμε το επίδομα θέρμανσης σε 165 εκατ. ευρώ και διευρύναμε τα εισοδηματικά κριτήρια προκειμένου να δημιουργήσουμε ένα τείχος προστασίας για περισσότερα από 1 εκατομμύριο νοικοκυριά. Ανακοινώσαμε, επίσης, μία ακόμα παρέμβαση για τη στήριξη των νοικοκυριών που αντικειμενικά αδυνατούν να εξοφλήσουν τους λογαριασμούς τους και να ζεστάνουν τα σπίτια τους. Δημιουργούμε έναν τετραψήφιο αριθμό ενεργειακής αλληλεγγύης, στον οποίο θα μπορούν να απευθύνονται τα ευάλωτα νοικοκυριά. Το αίτημά τους θα εξετάζεται από τις υφιστάμενες επιτροπές επανασύνδεσης ηλεκτρικού ρεύματος, στις οποίες συμμετέχουν οι κοινωνικές υπηρεσίες των δήμων. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα καλύπτει το κόστος προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας και της επανασύνδεσης για τους πολίτες που θα λαμβάνουν έγκριση για τα αιτήματά τους. Ο προϋπολογισμός της έκτακτης αυτής στήριξης αυξάνεται σε 40 εκατ. ευρώ από 10 εκατ. ευρώ, που είναι σήμερα και θα εξασφαλιστεί από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης.
Σε κάθε περίπτωση, το μήνυμα είναι σαφές: Δεν πρόκειται να αφήσουμε κανένα νοικοκυριό απροστάτευτο απέναντι σε αυτή την πρωτοφανή κρίση.
Ο Αλέξης Τσίπρας ζήτησε την κατάργηση του ειδικού φόρου στα καύσιμα. Τι απαντάτε;
Η πρόταση του αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης είναι εκ διαμέτρου αντίθετη με αυτό που έκανε ο ίδιος και η κυβέρνησή του. Το 2015 αυξήθηκε ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης (ΕΦΚ) στο αγροτικό πετρέλαιο. Το 2016 αυξήθηκε κατά 5 λεπτά στο λίτρο ο ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης. Αντίστοιχα, το επόμενο έτος συνέβη το ίδιο στη βενζίνη, το πετρέλαιο κίνησης και στο υγραέριο κίνησης.
Επιλέξαμε το μέτρο της απευθείας επιδότησης όλων των λογαριασμών Χαμηλής Τάσης, καθώς είναι το πιο άμεσο και αποτελεσματικό. Από τον επόμενο λογαριασμό οι καταναλωτές θα βλέπουν σε διακριτή γραμμή το ύψος της κρατικής στήριξης, προκειμένου να έχουν ξεκάθαρη εικόνα για το ύψος της. Με το ίδιο σκεπτικό διευρύναμε τα εισοδηματικά κριτήρια και αυξήσαμε τον προϋπολογισμό του επιδόματος θέρμανσης.
Παρ’ όλο που έχετε εξαγγείλει ελαφρύνσεις, λόγω της ενεργειακής κρίσης, στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, η τιμή του στην Ελλάδα είναι από τις πιο ακριβές στην Ευρώπη. Γιατί συμβαίνει αυτό; Πώς και πότε θα γίνει πιο φθηνό το ηλεκτρικό ρεύμα στη χώρα μας;
Η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας στη χονδρεμπορική αγορά στην Ελλάδα συμβαδίζει με τον μέσο όρο των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών. Πράγματι σημειώθηκε άνοδος τους καλοκαιρινούς μήνες, η οποία οφείλεται στην κατακόρυφη αύξηση της ζήτησης λόγω του παρατεταμένου καύσωνα. Αλλά, επρόκειτο για παροδική αύξηση. Τον περασμένο Σεπτέμβριο, οκτώ χώρες είχαν ακριβότερες τιμές στη χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας από την Ελλάδα. Χώρες με καλύτερες διασυνδέσεις και με πυρηνικά εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Όσο αναπτύσσουμε νέους σταθμούς παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ τόσο θα μειώνεται το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας. Για αυτό επιμένουμε, σε πείσμα των λαϊκιστών, στον φιλόδοξο σχεδιασμό μας για την ενεργειακή μετάβαση. Το 2030, σχεδόν το 70% της τελικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας θα προέρχεται από ΑΠΕ. Σε συνδυασμό με την ανάπτυξη τεχνολογιών αποθήκευσης, θα φέρει σε μόνιμη και σταθερή βάση χαμηλότερες τιμές για όλους, από τα νοικοκυριά ως τη βαριά βιομηχανία. Εκτός από οικονομικά, η ενεργειακή μετάβαση θα έχει και σημαντικά περιβαλλοντικά οφέλη με τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Από τη μια η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Δ.Ε.Η. είναι ένα ακόμα βήμα για την ανάπτυξη και από την άλλη ο ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζει ότι η Κυβέρνηση προχωρά σε «ξεπούλημα» της Δ.Ε.Η. Τι να πιστέψει ο κόσμος; Η αλήθεια είναι ότι το δημόσιο δεν έχει πλέον την πλειοψηφία των μετοχών.
Η διατήρηση της καταστατικής μειοψηφίας και του μάνατζμεντ υπό τον έλεγχο του Δημοσίου, σημαίνει ότι όλες οι στρατηγικής σημασίας αποφάσεις θα εξακολουθούν να λαμβάνονται με τον ίδιο τρόπο που γίνεται μέχρι σήμερα. Τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει σε αυτό το ζήτημα.
Η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ΔΕΗ κατά τουλάχιστον 750 εκατ. ευρώ είναι μια ιστορικής σημασίας απόφαση, που θα αλλάξει την πορεία της επιχείρησης τα επόμενα χρόνια προς όφελος των καταναλωτών. Μία ισχυρή ΔΕΗ, όπως την οραματιζόμαστε, αποτελεί εγγύηση για την ενεργειακή ασφάλεια και την επάρκεια εφοδιασμού της χώρας. Η συγκυρία για την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου είναι ιδιαίτερα θετική: Η ΔΕΗ έχει ανακτήσει την εμπιστοσύνη της διεθνούς επενδυτικής κοινότητας, όπως φάνηκε ξεκάθαρα με το τίμημα ρεκόρ για το 49% του ΔΕΔΔΗΕ, ενώ η πιστοληπτική της ικανότητα έχει αναβαθμιστεί από όλους τους μεγάλους οίκους.
Σε ό,τι αφορά την κριτική του ΣΥΡΙΖΑ περί «ξεπουλήματος», είναι σημαντικό να αναρωτηθεί κανείς: Τι συνιστά χαριστική εκποίηση του 17% της ΔΕΗ; Η εγγραφή εσόδων ύψους 100 εκατ. ευρώ στον προϋπολογισμό του 2018 από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, τα οποία προορίζονταν για το δημόσιο χρέος ή η άντληση κεφαλαίων ύψους τουλάχιστον 750 εκατ. ευρώ που θα διατεθούν για την ανάπτυξη της επιχείρησης; Με τα κεφάλαια που θα αντλήσει η ΔΕΗ από την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου και την πώληση του 49% του ΔΕΔΔΗΕ θα μπει σε μια νέα δυναμική τροχιά ανάπτυξης. Θα επενδύσει σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και θα επεκταθεί εκτός ελληνικών συνόρων. Με τις επενδύσεις αυτές θα μπορεί να προσφέρει ρεύμα σε προσιτές τιμές στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
Πότε θα ανοίξει η πλατφόρμα για το πρόγραμμα Εξοικονομώ; Είχε ανακοινωθεί ότι θα γίνει από τις αρχές Οκτωβρίου… Θα δούμε κάποιες αλλαγές, σε σχέση με αυτά που έχουν προαναγγελθεί;
Το «Νέο Εξοικονομώ» είναι πιο δίκαιο και πιο αποδοτικό συγκριτικά με τα προηγούμενα προγράμματα. Η χρονική ιεράρχηση των αιτήσεων καταργείται και για πρώτη φορά δημιουργείται ξεχωριστός προϋπολογισμός ύψους 100 εκατ. ευρώ για τα ευάλωτα νοικοκυριά, ενώ ειδική μέριμνα θα ληφθεί για πολύτεκνους, μονογονεϊκές οικογένειες και νοικοκυριά με ΑμεΑ.
Το νέο πρόγραμμα αποτελεί προϊόν εντατικής διαβούλευσης με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Προτιμήσαμε να ενσωματώσουμε τις παρατηρήσεις τους και να μην βιαστούμε, προκειμένου το «Νέο Εξοικονομώ» να ανταποκρίνεται πλήρως στις ανάγκες των πολιτών. Επιπλέον, έπρεπε να συνυπολογίσουμε την ανοδική πορεία των οικοδομικών υλικών ώστε να καλύψουμε τις ανατιμήσεις και να μην θέσουμε σε κίνδυνο την υλοποίηση του προγράμματος. Πλέον, είμαστε έτοιμοι ώστε η πλατφόρμα να ανοίξει μέσα στο αμέσως επόμενο διάστημα.
Στο «Νέο Εξοικονομώ» το ανώτατο όριο επιλέξιμου προϋπολογισμού ανά τετραγωνικό μέτρο αυξάνεται κατά 10% στα 200 ευρώ και αυξάνονται κατά 15% οι μέγιστες τιμές κόστους για κάθε υλικό. Επιλέξαμε να αυξήσουμε και την επιδότηση για τις λεγόμενες «έξυπνες συσκευές» κατά 1.000 ευρώ, η οποία πλέον ανέρχεται σε 2.500 ευρώ.