Τη Δευτέρα 10 Δεκεμβρίου, στα πλαίσια της επαφής μας με την τοπική ιστορία της πόλης μας, εμείς, οι μαθητές της γ’ γυμνασίου, με πρωτοβουλία των φιλολόγων μας, κας Καραβασίλη Εύης και κας Κατσαρού Ηρώς, πραγματοποιήσαμε εκπαιδευτική επίσκεψη στο Κέντρο Ιστορίας και Πολιτισμού «ΚΛΙΑΦΑ», όπου είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε ένα σεμινάριο για την οικονομική ζωή στα Τρίκαλα το 19ο και 20ο αιώνα με τίτλο: «Η οικονομική ζωή στα Τρίκαλα μετά την ενσωμάτωση της Θεσσαλίας στην Ελλάδα».
Κατά την είσοδό μας στην αίθουσα της σεμιναρίων η κα Κλιάφα μας καλωσόρισε θερμά και στη συνέχεια έκανε μια κατατοπιστική εισαγωγή στο θέμα που θα διαπραγματευόμαστε. Όλοι οι μαθητές παρακολουθήσαμε με μεγάλη προσήλωση την παρουσίασή της, η οποία αφορούσε την βιομηχανική ιστορία της πόλης μας από το 1881 και εξής.
Αρχικά, ξεκίνησε την ομιλία της, αναφερόμενη στα βυρσοδεψεία που υπήρχαν στα Τρίκαλα. Τόνισε ότι ήδη από τον 18ο αιώνα υπήρχαν πολλές τοπικές βιομηχανίες, οι οποίες ενίσχυαν ιδιαίτερα την τοπική οικονομία, ωστόσο αργότερα εξαφανίστηκαν ή πουλήθηκαν. Στη συνέχεια, έκανε αναφορά στα κεραμοποιεία, τονίζοντας ότι γίνονταν εξαγωγές κεραμιδιών και τούβλων σε γειτονικές χώρες. Παράλληλα, αναφέρθηκε στην παραγωγή καπνού στα Τρίκαλα, καθώς και στην ύπαρξη κρατικού καπνεργοστασίου στην πόλη μας. Μάλιστα μας εντυπωσίασε αρκετά το γεγονός ότι το 42% της παραγωγής καπνού στης αρχές του 20ου αιώνα στην Ελλάδα πραγματοποιούνταν στα Τρίκαλα. Ακόμη, μας μίλησε για τη βιομηχανία του χαλβά στα Τρίκαλα. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε και στο χαλβαδοποιείο «Μάτης», το οποίο λειτούργησε τον 19ο αιώνα. Βέβαια, η ανάπτυξη της κτηνοτροφίας και της γεωργίας ήταν μεγάλη στα Τρίκαλα. Γι’ αυτό οι ντόπιοι παρήγαγαν τυροκομικά προϊόντα αρχικά σε μικρές βιοτεχνίες. Αξίζει να σημειωθεί ότι τον 20ο αιώνα ένα εξαιρετικά μεγάλο μέρος του κάμπου των Τρικάλων ήταν τσιφλίκια, πράγμα που συνδέεται με την ανάπτυξη της γεωργίας. Αναγκαία, επίσης, για τη συντήρηση των τροφίμων ήταν τα παγοποιεία «Κλιάφα», τα οποία στη συνέχεια εξελίχθηκαν σε εταιρεία παραγωγής αναψυκτικών ποτών που λειτουργεί ως σήμερα. Επιπρόσθετα, έγινε εκμετάλλευση της ξυλείας της πόλης μας και όχι μόνο από τους ντόπιους, όπως την οικογένεια Δερπανοπούλου, γεγονός που συντέλεσε στην οικονομική της ανάπτυξη. Μάλιστα είδαμε και τους τρόπους με τους οποίους κατέβαζαν τα ξύλα από το βουνό, συνήθως μέσα από τα ποτάμια. Το εργοστάσιο ξυλείας «Σιούγας» ήταν ένα από τα πιο γνωστά εργοστάσιο που λειτουργούσε ως πρόσφατα. Στη συνέχεια, μας μίλησε για τους αλευρόμυλους των Τρικάλων και την παραγωγή αλευριού, καθώς και για το Μύλο Ματσόπουλο και την μεγάλη ιστορία των ιδρυτών του, των Αφων Αγαθοκλή, και του μετέπειτα ιδιοκτήτη του Γαλάνη μέχρι να γίνει ιδιοκτήτης ο Ματσόπουλος. Συμπληρωματικά, έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο εργοστάσιο ζάχαρης που δημιούργησαν οι Αφοι Ζωγράφου στη Λαζαρίνα και ήταν εφάμιλλο των αντίστοιχων ευρωπαϊκών της εποχής. Τέλος, η κα Κλιάφα επεσήμανε τη σημασία της δημιουργίας του σιδηροδρόμου στα Τρίκαλα τον 19ο αιώνα, λέγοντας πως η κατασκευή αυτή ευνόησε σημαντικά τις εμπορικές συναλλαγές, που αφορούσαν τα προϊόντα της περιοχής μας. Κλείνοντας, μας μίλησε για την ίδρυση ιδιωτικών τραπεζών στα Τρίκαλα, όπως και για την ίδρυση της τράπεζας Ηπειροθεσσαλίας που λειτούργησε από το 1882 έως το 1899 και είχε έδρα τον Βόλο. Όλες αυτές οι τράπεζες αναγκάστηκαν να σταματήσουν να λειτουργούν μετά από λίγα χρόνια.
Αν και ο χρόνος της επίσκεψής μας ήταν σχετικά περιορισμένος, η κα Κλιάφα κατάφερε να μας πληροφορήσει για πολλά πράγματα της πόλης μας, ελκύοντας το ενδιαφέρον μας μέσα από το σπάνιο φωτογραφικό υλικό που συνόδευε την αφήγησή της. Αναντίρρητα, αποκτήσαμε πολλές γνώσεις και προβληματιστήκαμε για όσα συνέβησαν στην οικονομική ζωή της πόλης μας τους προηγούμενους αιώνες. Αφού, λοιπόν, ευχαριστήσαμε την κα Κλιάφα για τον χρόνο της αλλά και για την ευκαιρία που μας έδωσε να τη γνωρίσουμε, φύγαμε με την καλύτερη διάθεση, έχοντας αποκομίσει μια καταπληκτική εμπειρία.
Εβελίνα Τσόγκα, μαθήτρια της γ΄ Γυμνασίου
των Εκπαιδευτηρίων «Αθηνά»