Του Γεωργίου Παπασίμου
Δικηγόρου
Μέλους της «Πρωτοβουλίας 14ης Μάη»
Site: http://www.gpapasimos.gr/
Twitter: @PapasimosG
«Ο μεγαλύτερος εχθρός της γνώσης δεν είναι η άγνοια αλλά η ψευδαίσθηση της γνώσης»
Stephen Hawking
14 Μαρτίου 2018. Ο θάνατος της πιο εξέχουσας και πολύμορφης επιστημονικής προσωπικότητας του αιώνα μας, Στίβεν Χόκινγκ, βύθισε σε θλίψη σχεδόν τους πάντες, αφήνοντας τεράστιο κενό στην επιστημονική κοινότητα, τόσο ως προς το θέμα της επιστημονικής εξήγησης της δημιουργίας του Σύμπαντος, αφού ήταν αυτός που «φωτογράφισε» το τι υπήρξε πριν από την μεγάλη έκρηξη (Big Bang) {διαστελλόμενος χωροχρόνος}, όσο και ως προς τους μεγάλους κινδύνους, που εγκυμονεί η συνδυασμένη τεχνολογική προσπάθεια αναπαραγωγής μέσω μηχανών του ανθρώπινου νου (τεχνητή νοημοσύνη) και το ανθρώπινο σώμα τους (ρομποτική), για τον άνθρωπο και τον πλανήτη.
Είναι εντυπωσιακός ο συμβολισμός, ότι ο θάνατός του επήλθε την ίδια μέρα, που πέθανε η πιο σπουδαία φωτισμένη φιλοσοφική και επαναστατική προσωπικότητα του προηγούμενου αιώνα, ο Καρλ Μάρξ (14 Μαρτίου 1883). Μπορεί σε κάποιους να ηχεί παράξενα αυτή η ταύτιση, πλην όμως, το έργο αυτών των δύο σπουδαίων εκπροσώπων του ανθρώπινου γένους συνέχεται και αλληλοσυμπληρώνεται με έναν δραματικό τρόπο.
Ο Καρλ Μαρξ, με διαυγή και οξυδερκή τρόπο, ανέλυσε και ανέδειξε τους εσωτερικούς μηχανισμούς και τους νόμους του Καπιταλισμού και προέβλεψε ότι το σύστημα αυτό όταν θα πάψει στοιχειωδώς να εξυπηρετεί μέσα από τις ανισότητες, που εμπεριέχονται στον πυρήνα του, τις ανθρώπινες κοινωνίες θα αντικατασταθεί από μια αταξική σοσιαλιστική κοινωνία (τότε, δηλαδή, που θα υπάρξει πραγματική Ιστορία του Ανθρώπου). Όπως τα προηγούμενα ιστορικά παγκόσμια οικονομικά συστήματα, που εμπεριείχαν την ανελευθερία και την ανισότητα των ανθρώπων (δουλοκτητικό, φεουδαρχικό σύστημα), μετά από αιώνες απόλυτης επιβολής αντικαταστάθηκαν από τον Καπιταλισμό, που ξεκίνησε ως προοδευτικό σύστημα διάλυσης της σκοταδιστικής φεουδαρχίας, έτσι και αυτός, που κατέληξε σήμερα σε ένα δεσποτικό, φεουδαρχικού τύπου – παγκόσμιο δυναστικό σύστημα, είναι καταδικασμένος να ξεπερασθεί και να αντικατασταθεί.
Σε αυτό, όμως, το σημείο, παρενέβη ο Στίβεν Χόκινγκ και με την ανυπέρβλητη επιστημοσύνη του έθεσε καταλυτικά τον κίνδυνο της ολοκληρωτικής καταστροφής της Γης, αφενός, εξαιτίας της μόλυνσης και της καταστροφής του περιβάλλοντος από τον ακόρεστο καταναλωτικό τρόπο ζωής του ανθρώπου και της άναρχης και επιθετικής λειτουργίας του παγκόσμιου Kεφαλαιοκρατικού συστήματος και, αφετέρου, λόγω της χρησιμοποίησης της τεχνολογίας από μια μικρή διεθνή «ελίτ», αποκλειστικά και μόνο για τα δικά της συμφέροντα.
«Αν οι μηχανές παράγουν όλα όσα χρειαζόμαστε το αποτέλεσμα θα εξαρτηθεί από το πως όλα αυτά θα μοιράζονται στους ανθρώπους. Θα μπορούσαμε να ζούμε ευτυχισμένοι, εάν ο πλούτος που παράγει η μηχανή μοιράζεται σε όλους, ή θα μπορούσαμε να καταλήξουμε φτωχοί εάν οι ιδιοκτήτες της μηχανής συγχωνεύσουν τα κέρδη τους ενάντια στην αναδιανομή του πλούτου. Μέχρι στιγμής, η τάση είναι υπέρ της δεύτερης επιλογής, με την τεχνολογία να αυξάνει την ανισότητα». Αυτά έγραψε ο Χόκινγκ περίπου 150 χρόνια μετά τον Μάρξ, που υποστήριζε, ότι το πρόβλημα δεν είναι η διανομή του πλούτου, αλλά η ιδιοκτησία και κατοχή των όρων παραγωγής, η πρωταρχική, βίαιη κατανομή των όρων ζωής. Κράτος και Κεφάλαιο δεν μπορούν να κάνουν αναδιανομή του πλούτου τέτοια, που θα αλλάξει σημαντικά τη ζωή των πολλών, γιατί στηρίζουν την εξουσία των αφεντικών επιχειρηματιών.
Η κρίση του πλανήτη και τα δεινά της ανθρωπότητας, αποτυπώθηκαν δραματικά στο τελευταίο άρθρο του Στίβεν Χόκινγκ στην Guardian, με τίτλο: «Η πιο επικίνδυνη στιγμή της ανθρωπότητας». Μεταξύ των άλλων επισημάνσεων, τονίζονταν οι εξελίξεις στον παραγωγικό τρόπο ανάπτυξης του παγκόσμιου καπιταλισμού και η μετεξέλιξή του, χρησιμοποιώντας υπέρ των κερδών των «ελίτ» και τις τεράστιες τεχνολογικές ανακαλύψεις, οι οποίες, αντικειμενικά, οδηγούν τα παγκόσμια πράγματα σε γενικευμένη έκρηξη, εάν δεν υπάρξει δραματική αλλαγή στην μέχρι τώρα πορεία.
Παράλληλα επισημαίνονταν, ότι ο πλανήτης και η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει τεράστιους περιβαλλοντικούς κινδύνους και ότι βρισκόμαστε στην πιο επικίνδυνη φάση της ανθρώπινης ανάπτυξης, έχοντας το καπιταλιστικό σύστημα μετατραπεί σε ένα επικίνδυνο για τον πλανήτη και τον άνθρωπο σύστημα. Όπως τόνιζε εμφατικά ο Χόκινγκ, σήμερα έχουμε τα τεχνολογικά μέσα να καταστρέψουμε τον πλανήτη μας, αλλά ακόμα δεν έχουμε τα μέσα για να ξεφύγουμε από αυτόν.
Για αυτό, η απώλειά του προκάλεσε «μαύρα δάκρυα» στο Σύμπαν, για το οποίο, στο τελευταίο βιβλίο του με τίτλο «Το μεγαλειώδες σχέδιο» φαίνεται να βρήκε την απάντηση δημιουργίας και ύπαρξής του. «Η δημιουργία του σύμπαντος όχι μόνο δεν ήταν ένα στατιστικά απίθανο και μη προβλέψιμο φυσικό συμβάν, η πραγμάτωση του οποίου υποτίθεται, ότι προϋποθέτει και χρειάζεται την ενεργητική επέμβαση ενός Θεού, αλλά αντίθετα ήταν το αναπόφευκτο και αναγκαίο αποτέλεσμα της ύπαρξης και της δράσης των φυσικών νόμων. Επειδή ακριβώς υπάρχει ένας νόμος, όπως αυτός της βαρύτητας, το σύμπαν ήταν δυνατό να δημιουργηθεί, και πράγματι δημιουργήθηκε, από μόνο του, εκ του μηδενός. Η αυθόρμητη δημιουργία είναι ο λόγος που υπάρχει κάτι και όχι το μηδέν. Ο λόγος που υπάρχει το σύμπαν και που υπάρχουμε και εμείς».