Παρακολουθώ με θλίψη το μένος των εκπαιδευτικών κατά του θεσμού της αξιολόγησης και θυμήθηκα τι σχετικό είχα δημοσιεύσει, ως διευθυντής του Γυμνασίου Μεγάρχης, το μακρινό 2002 στον τοπικό τύπο. Και τότε τα ίδια και χειρότερα. Ουδέποτε διανοήθηκαν οι εκπαιδευτικοί ότι η Πολιτεία μπορεί να προχωρήσει στο επόμενο βήμα, που είναι η χορήγηση στους μαθητές κουπονιού διδάκτρων, για να επιλέγουν για τη φοίτησή τους οποιοδήποτε δημόσιο ή ιδιωτικό σχολείο. Τότε θα φυτρώνουν σαν τα μανιτάρια τα ιδιωτικά και θα συρρικνώνονται τραγικά τα δημόσια με συνέπειες οδυνηρές για διορισμένους και αδιόριστους εκπαιδευτικούς.
Και βέβαια η χορήγηση κουπονιών διδάκτρων δεν είναι σενάριο φαντασίας. Ήδη στη Σουηδία εδώ και χρόνια χορηγείται κουπόνι διδάκτρων και σε μία μόνο χρονιά ιδρύθηκαν χίλια πεντακόσια (1500) περίπου ιδιωτικά σχολεία.
Σε κάθε περίπτωση είναι εξόχως αποκαρδιωτικό να εμμένουν στη μονολιθικότητα της άρνησης «οι άνθρωποι που στις αίθουσες διδασκαλίας εμπνέουν την ελπίδα, που χτίζουν το μέλλον των νέων μας, που αποτελούν την παιδική αυθεντία, που με τη γνώση τους επηρεάζουν την αιωνιότητα».
Αν τολμούσες στο μακρινό 2002 να αρθρώσεις δημόσιο λόγο υπέρ της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, για το αυτονόητο δηλαδή, αυτομάτως οι λυμεώνες του κλάδου σου εκσφενδόνιζαν το θεοπάλαβο «είσαι εχθρός των συναδέλφων σου» και όσα άλλα φαιδρά και ανόητα.
Ως πολίτης αυτής της χώρας θεωρώ επιβεβλημένο να λάβω και πάλι θέση αναδημοσιεύοντας ως επίκαιρο το ίδιο κείμενο, διότι κρίνω πάντα επίκαιρο το λόγο του ιστορικού Θουκυδίδη: «Μόνοι γαρ τον τε μηδέν τώνδε μετέχοντα ουκ απράγμονα, αλλά αχρείον νομίζομεν», Θουκυδίδου, Περικλέους Επιτάφιος, κεφ.40. Και σε μετάφραση «είμαστε οι μόνοι, οι οποίοι, όποιον δεν μετέχει των πολιτικών/”κοινά” δεν τον θεωρούμε απράγμονα, φιλήσυχο, αλλά άχρηστο πολίτη».
«Γιατί οι εκπαιδευτικοί αρνούνται την αξιολόγηση;
Αξιότιμε κ .Δ/ντά , παρακαλώ να δημοσιεύσετε στην έγκριτη εφημερίδα σας τα ακόλουθα:
Αν υποθέσουμε ότι στο θέμα της αξιολόγησης εκφράζει πράγματι τους εκπαιδευτικούς ο συνδικαλιστικός τους φορέας, που και απεργία πρόσφατα πραγματοποίησε για την απόσυρση του νόμου, η οποία προ ημερών ψηφίστηκε, τότε η εκπαίδευση των μαθητών είναι αρκετά σοβαρή υπόθεση, για να την εμπιστευόμαστε ως κοινωνία στο δημόσιο σχολείο.
Βαρύς ο λόγος όχι όμως και συκοφάντης ,αφού η άποψή μας συζητείται πλέον όχι μόνο μεταξύ συναδέλφων εκπαιδευτικών αλλά και «ανά τους καφενέδες της επικράτειας» και στα απογευματινά των κυράδων. Εμείς απλώς τολμούμε και δημοσιοποιούμε αυτό που σκέφτονται και συζητούν οι πολλοί.
Επί είκοσι , λοιπόν, χρόνια ο εκπαιδευτικός κόσμος διά της ΟΛΜΕ και των παραφυάδων αυτής (ΕΛΜΕ) με αναιμική συμμετοχή στις σχετικές απεργίες αρνείται να αξιολογείται, δηλαδή να ελέγχεται για το τι και πως διδάσκεται στις αίθουσες των σχολείων.
Επί είκοσι χρόνια η πολιτεία παντελώς παράλογα ολιγωρούσε ή μάλλον αρνούνταν ψηφοθηρικά να επιβάλει το αυτονόητο, δηλαδή τον έλεγχο για την ποιοτική εφαρμογή της θεσμοθετημένης εκπαιδευτικής πολιτικής!
Επί είκοσι χρόνια η ελληνική κοινωνία “ωχαδελφικά” ανέχεται να στέλνει τα παιδιά της , την ελπίδα της σε ένα σχολείο “ξέφραγο αμπέλι” από πλευράς αξιολόγησης του διδακτικού και διευθυντικού του προσωπικού, σε ένα σχολείο, όπου η ευρυθμία και η ποιότητα διδασκαλίας στηρίζεται στον πατριωτισμό του Διευθυντή και του δασκάλου!
Η λαϊκή όμως παροιμία λέει πως “καλός είναι ο αγιασμός αλλά πάρε και μια γάτα”, δηλαδή καλός και άγιος είναι ο πατριωτισμός και το φιλότιμο, αλλά ας υπάρχει και η ασφαλιστική δικλείδα της αξιολόγησης, η οποία και ασφαλώς δεν είναι η πανάκεια (φάρμακο) δια πάσαν νόσον της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, αλλά μόνο μία βασική παράμετρος για ένα σχολείο ευρυθμίας και ποιοτικής διδασκαλίας. Αυτήν την παράμετρο, που αγκαλιάζει ένθερμα η ιδιωτική εκπαίδευση, την απορρίπτει πεισματικά ο εκπαιδευτικός κόσμος του δημοσίου σχολείου, ίσως γιατί δεν τρέφει την αναγκαία εκτίμηση για τη δημόσια εκπαίδευση.
Και αυτή η άρνηση απλοελληνικά μπορεί να σημαίνει: «Είμαστε άριστοι στα εκπαιδευτικά μας καθήκοντα, οπότε η αξιολόγηση περιττεύει ή έχουμε έλλειμμα, οπότε καλό είναι να ακυρώνουμε κάθε προσπάθεια ελέγχου μας».
Σημασία όμως δεν έχει τι νομίζουμε οι εκπαιδευτικοί για τον εαυτό μας, αλλά τι πιστεύει η κοινωνία για μας και τι απαιτεί η κοινωνία από μας. Και δυστυχώς , παρότι αυτό δεν ανταποκρίνεται στην καθολική αλήθεια , η κοινωνία γενικεύοντας δε νομίζει απλώς, αλλά έχει την πεποίθηση ότι οι εκπαιδευτικοί παραλογίζονται, όταν αρνούνται την αξιολόγηση, ότι η άρνηση συνιστά κοντόφθαλμη συνδικαλιστική πρακτική, ότι το τι και πως διδάσκεται δεν είναι καθόλου μόνο προσωπική υπόθεση των εκπαιδευτικών, αλλά και της κοινωνίας και της πολιτείας, που τους μισθοδοτεί.
Επιτέλους οι εκπαιδευτικοί πρέπει να αντιληφθούμε ότι η δημόσια εκπαίδευση δεν είναι μόνο η αγελάδα από την οποία μπορούμε να αρμέγουμε το μισθό μας αλλά ότι πρέπει και να την ταΐζουμε με ευρυθμία χώρου και ποιοτική διδασκαλία, γιατί διαφορετικά θα μαραζώσει, θα ψοφήσει, δηλαδή θα αγανακτήσει η κοινωνία και θα μας απαξιώσει και θα φυτρώσουν σαν μανιτάρια, θα θεριέψουν τα ιδιωτικά σχολεία. Ήδη αυτή η διαδικασία άρχισε.
Και τότε εμείς θα οδυρόμαστε για τη χαμένη κοινωνική μας αποδοχή, για την αποψίλωση του δημοσίου σχολείου από καλούς και όχι μόνο μαθητές, για την περιφρόνηση της διδασκαλίας μας, μα θα είναι αργά για οδυρμούς και κοπετούς, εκτός και αν….., όπως τονίζει ο προφητικός και ελπιδοφόρος ποιητικός λόγος:
“Και είναι γραμμένη του χαμού η πολιτεία (εκπαίδευση χωρίς αξιολόγηση)
εκτός αν, πριν ο καινούριος ο ήλιος ανατείλει,
κάμει το θάμα του ο ουρανός και στ’ άκρα της
νυχτός μακρόθυμος τον κεραυνό του κάτω στείλει” (Εστιάδες Κ, Γρυπάρη).
Ποιός είναι ο κεραυνός; Ένα ηχηρό όχι στη συνδικαλιστική αφροσύνη, που με τα καμώματά της, με τις αερολογίες της για αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου και όχι του εκπαιδευτικού μας υποβαθμίζει, μας ευτελίζει, μας αφανίζει. Νισάφι! Όχι άλλες αμπελοφιλοσοφίες για το τόσο σοβαρό ζήτημα της αξιολόγησης. Είμαστε οι μοναδικοί στον κόσμο που δεν ελεγχόμαστε, έστω και υποτυπωδώς!
Στο κάτω-κάτω η αξιολόγηση δεν είναι κάποιο θεριό, αλλά μια διαδικασία που επιβεβαιώνει και επιβραβεύει την προσφορά μας. Και βέβαια, αφού δε ζούμε σ ’ένα κόσμο “όμορφο και αγγελικά πλασμένο” ενδέχεται να γίνονται και κάποιες αδικίες. Αυτό όμως δε μας δίνει το δικαίωμα της άρνησης. Ο σχετικός νόμος περί αξιολόγησης έχει τις δικές του ασφαλιστικές δικλείδες για τυχόν αδικίες. Η ΟΛΜΕ, οι ΕΛΜΕ, ο κλάδος γιατί δεν πρότειναν και τις δικές τους; Ας τις προτείνουμε , έστω και τώρα. Δεν μπορούμε να συνεχίζουμε να κλειδώνουμε το σήμερα και το αύριο στην άρνηση του χθές.
Δεν έχουμε να φοβηθούμε τίποτα από ικανούς ή μη αξιολογητές, γιατί κατά πως λέει και ο ποιητής «τους λαιστρυγόνας και τους κύκλωπας (την προκαταληψη περί μπαμπούλα αξιολόγησης) μη φοβάσαι… αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου» Κ. Καβάφης».
Θανάσης Νάστας, τέως διευθυντής του 3ου ΓΕ.Λ. Τρικάλων
«ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ»