Του φαρμακοποιού Βασίλη Τσιούτσια
Οι επιδημιολογικές, οι εργαστηριακές και οι έρευνες σε πειραματόζωα έχουν δείξει ότι το σκόρδο διαθέτει αντικαρκινικές ιδιότητες. Όι έρευνες της πιθανής αντικαρκινικής δράσης του σκόρδου σε ανθρώπους (κλινικές μελέτες) είναι προς το παρόν είναι περιορισμένες. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ: Προληπτική Ιατρική, Ιατρική Διατροφολογία, Περβαλλοντική Ιατρική Συμπληρωματική Ιατρική Αναφέρονται τρεις τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες της αντικαρκινικής δράσης του σκόρδου. Σε μια Κινεζική μελέτη, επί 5000 ατόμων (ανδρών και γυναικών) υψηλού κινδύνου να εκδηλώσουν καρκίνο του στομάχου χορηγήθηκε, καθημερινώς, επί 5 χρόνια ο συνδυασμός 200mg συνθετικού αλλιτρίδου [allitridum] (εκχύλισμα σκόρδου που χρησιμοποιείται στην Κίνα, εδώ και 3,000 χρόνια) 100 micrograms σεληνίου. Σε μιαν άλλη ομάδα ατόμων υψηλού κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του στομάχου χορηγήθηκε εικονικό φάρμακο. Μετά από 5 χρόνια έγινε σύγκριση των αποτελεσμάτων των ατόμων και των δύο ομάδων. Στην ομάδα των ατόμων που κατανάλωσαν αλλίτριδον και σελήνιο, ο κίνδυνος εκδήλωσης κάθε είδους καρκίνου περιορίστηκε κατά 33%, ενώ ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του στομάχου περιορίστηκε κατά 52%, σε σύγκριση με τα άτομα της ομάδας που πήραν μόνο το εικονικό φάρμακο [1]. Σε μιαν άλλη όμως, επίσης τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη σε ανθρώπους, που είχαν προκαταρκτικές βλάβες του στομάχου βρέθηκε ότι η συμπληρωματική χορήγηση σκόρδου (800 mg εκχυλίσματος σκόρδου συν 4 mg σκορδέλαιου αποσταγμένου με ατμό) δεν βελτίωσε τον αριθμό των υπαρχουσών περιπτώσεων των προκαρκινικών βλαβών του στομάχου ή τον περιορισμό της εμφάνισης νέων περιπτώσεν του γαστρικού καρκίνου [2]. Σε μια τρίτη Ιαπωνική τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη συγκρίθηκαν τα αποτελέσματα της καθημερινής λήψης υψηλής δόσης (2.4 mL) και χαμηλής δόσης (0.16 mL) εκχυλίσματος πεπαλαιωμένου σκόρδου (aged-garlic extract) μετά από 6 και 12 μήνες, καθημερινής λήψης σε άτομα που έπασχαν από ορθοκολικά αδενώματα (μη καρκινικοί όγκοι). Στο τέλος των 12 μηνών χρήσης βρέθηκε ότι, το 67% των ατόμων που έπαιρναν μικρή δόση ανέπτυξε νέα αδενώματα, ενώ τα άτομα που έπαιρναν τη μεγάλη δόση ανέπτυξαν αδενώματα σε ποσοστό 47% [3]. Σε μια μελέτη βασισμένη σε πληθυσμιακό έλεγχο που έγινε στην Κίνα από το 2003 έως το 2010 ερευνήθηκε η σχέση μεταξύ της κατανάλωσης ωμού σκόρδου και της εκδήλωσης καρκίνου του πνεύμονος. Επιδημιολογικά δεδομένα συλλέχτηκαν με συνέντευξη πρόσωπο προς πρόσωπο, χρησιμοποιώντας ένα τυπικό ερωτηματολόγιο μεταξύ 1,424 πασχόντων από καρκίνο του πνεύμονος και 4,543 υγιών μαρτύρων. Μετά από μελέτη των συμπαραγόντων βρέθηκε ότι η κατανάλωση σκόρδου δύο ή περισσότερες φορές εβδομαδιαίως σχετίζεται αντίστροφα με τον καρκίνο του πνεύμονος. Το προστατευτικό αποτέλεσμα του σκόρδου κατά του καρκίνου του πνεύμονος εξαρτάται από τη δοσολογία του σκόρδου. Αυτό σημαίνει ότι το σκόρδο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στη χημειοπροφύλαξη κατά του καρκίνου. Γιαυτό το λόγο χρειάζεται να γίνει περαιτέρω μεγαλύτερη πληθυσμιακή έρευνα [4]. Μια άλλη πληθυσμιακή έρευνα έγινε στο βορειοδυτικό Ιράν, προκειμένου να μελετηθεί η σχέση μεταξύ της κατανάλωσης διατροφικού σκόρδου και του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Στη μελέτη συμμετείχαν 285 γυναίκες (25-65 ετών) με διαγνωσμένο και επιβεβαιωμένο ιστοπαθολογικά καρκίνο του μαστού (τάξης ΙΙ ή τάξης ΙΙΙ ή κλινικού σταδίου ΙΙ ή ΙΙΙ), οι οποίες συμπλήρωσαν ένα λεπτομερές ερωτηματολόγιο για το τι και πότε έτρωγαν. Παρατηρήθηκε ελάττωση του κινδύνου πρόκλησης καρκίνου του μαστού στις γυναίκες που έκαναν μεγαλύτερη κατανάλωση σκόρδου και πράσων, ενώ βρέθηκε σχέση του καρκίνου του μαστού και της αυξημένης κατανάλωσης μαγειρευτών κρεμμυδιών [5]. Αν και ο θεραπευτικός ρόλος της οργανοθειικής ένωσης του σκόρδου, της λεγόμενης αζοΐνης στις νόσους του καρδιοκυκλοφορικού και τη μυκητολογία είναι επιβεβαιωμένος, εν τούτοις η χρησιμότητά της στη θεραπεία του καρκίνου έχει περιγραφεί το 2003. Ο Tilli CM και οι συνεργάτες (2003) εφάρμοσαν τοπικά αζοΐνη σε δερματικούς καρκίνους 21 ασθενών με οζώδες ή επιφανειακό βασικοκαρκίνωμα, επί ένα μήνα. Παρατήρησαν ότι προκλήθηκε σημαντική ελάττωση του μεγέθους των όγκων σε 17 από τους ασθενείς, αύξηση του μεγέθους του όγκου σε τρεις ασθενείς και ουδεμία αλλαγή σε έναν ασθενή. Οι αλλαγές του μεγέθους του όγκου κυμάνθηκαν σε ελάττωση από 88%, μέχρι 69% αύξηση, με έναν μέσο όρο ελάττωσης 47%. Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω αποτελέσματα, τόσο των in vivo, όσο και των in vitro μελετών, βγαίνει το συμπέρασμα ότι η αζοΐνη μπορεί να ελαττώσει το μέγεθος ένός βασικοκυτταρικού καρκινώματος, κυρίως προκαλώντας απόπτωση που εξαρτάται από τη δράση της στα μιτοχόνδρια των καρκινικών κυττάρων [6].