Με άρθρο στο ΒΗΜΑ της Κυριακής ο Μικέλης Χατζηγάκης αναλύει πως οι τέσσερις μεγάλοι πολιτικοί άνδρες (Καποδίστριας, Τρικούπης, Βενιζέλος, Καραμανλής) διαμόρφωσαν την Ελλάδα με τις στρατηγικές τους επιλογές και εξετάζει τι μπορούμε να μάθουμε σήμερα από αυτούς. Συγκεκριμένα, ολόκληρο το άρθρο έχει ως εξής:
Η επανάσταση του 1821 υπήρξε η αφετηρία για την δημιουργία της σύγχρονης Ελλάδος. Για να πετύχει, όμως, η χώρα μας την σημερινή της ολοκλήρωση συνέβαλαν με την δράση και την συνεισφορά τους εμπνευσμένοι πολιτικοί άνδρες. Οι τέσσερις (κατά χρονολογική σειρά) εμβληματικότερες προσωπικότητες από αυτούς ήταν ο Ιωάννης Καποδίστριας, ο Χαρίλαος Τρικούπης, ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Και οι τέσσερις αυτοί χαρισματικοί ηγέτες, κατά τον ορισμό του Μαξ Βέμπερ, είχαν κάποια κοινά χαρακτηριστικά που τους βοήθησαν να οδηγήσουν την πατρίδα στην μεταμόρφωση της.
Το πρώτο βασικό χαρακτηριστικό είναι ότι όλοι διέθεταν οξύ διπλωματικό ταλέντο. Και στην περίπτωση της «μικρής» Ελλάδας ο χειρισμός της διπλωματίας αποδεικνύεται ιστορικά κομβικό στοιχείο για την πρόοδο της χώρας. Ο Καποδίστριας χρησιμοποίησε ευφυή διπλωματική στρατηγική για να ισορροπήσει τις σχέσεις των Ρώσων και με τους Ευρωπαίους προς όφελος της Ελλάδος. Ο Χαρίλαος Τρικούπης κατόρθωσε, με την βοήθεια και του Γλάδστωνα, να αναστρέψει τους επαχθείς όρους που είχαν υπογράψει οι Μεγάλες Δυνάμεις για τα Ιόνια νησιά μας και κατόρθωσε να περιορίσει την ουδετερότητα μόνο στην Κέρκυρα και τους Παξούς. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος κατάφερε να διπλασιάσει την Ελλάδα στους Βαλκανικούς πολέμους και να πετύχει την σύναψη της Συνθήκης των Σεβρών που κατέστησε την Ελλάδα μεγάλη αλλά και, αργότερα, την συνθήκη της Λοζάνης παρόλο που η χώρα μας ήταν η ηττημένη του πολέμου. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, τέλος, με την διπλωματική του δεινότητα και το βάρος της προσωπικότητας του κατέστησε την Ελλάδα Ευρωπαϊκή χώρα.
Το δεύτερο βασικό στοιχείο ήταν η επιμονή τους στην καταπολέμηση της διχόνοιας που διαβρώνει της ψυχή του έθνους μας από τους αρχαιοτάτους χρόνους. Ο Καποδίστριας συγχωρεσε τους όψιμους πατριώτες που είχαν υποκαταστήσει την νόμιμη εξουσία και αργότερα τον δολοφόνησαν (επιστολή του στις 12 Μαΐου 1830 προς τον Μαυρομάτη επίτιμο επίτροπο των δυτικών Σποράδων). Ο Τρικούπης εκφωνεί τον επικήδειο στον φανατικό του αντίπαλο Επαμεινώνδα Δεληγεώργη ο οποίος με την σφοδρή πολεμική του του στέρησε την βουλευτική έδρα στις εκλογές του 1873. Ο Βενιζέλος που τόσο πολεμήθηκε από το παλάτι και του βασιλικούς έδωσε άφεση αμαρτιών στον Βασιλιά κατά τις τελευταίες στιγμές της ζωής του. Ο Καραμανλής συγχωρέσε την εχθρική συμπεριφορά στενών του συνεργατών (Ράλλης, Παπαληγούρας, Κανελλόπουλος, κλπ) αλλά και αντιπάλων του που τον πολέμησαν με μανία. Αυτούς λίγο αργότερα τους επανένταξε στο κόμμα του και στην συνέχεια τους τίμησε με υπουργικά αξιώματα. Όλοι αυτοί οι ηγέτες εφάρμοσαν το αξίωμα, που διακήρυττε και ο Ευάγγελος Αβέρωφ, ότι στην πολιτική δεν εκδικούμαστε αλλά συμπεριφερόμαστε με βάση το εθνικό συμφέρον.
Το τρίτο χαρακτηριστικό που τους διέκρινε ήταν το «στιβαρό τους χέρι» στην άσκηση εσωτερικής πολιτικής. Ο Καποδίστριας έθεσε τις βάσεις στην οικονομία, στην γεωργία, στην παιδεία, στον στρατό και την δημόσια τάξη. Ο Τρικούπης υποδόμησε την Ελλάδα με μεγάλα έργα (π.χ. σιδηρόδρομος, διώρυγα της Κορίνθου, κτλ). Ο Βενιζέλος έβαλε τις βάσεις για την ανόρθωση και αναδημιουργία της Ελλάδας. Συγκεκριμένα, έσπασε τον αποκλεισμό και έσωσε χιλιάδες Έλληνες που κινδύνευαν να πεθάνουν από την πείνα, απελευθέρωσε τους κολίγους, αφύπνισε το εργατικό κίνημα (νόμος 281/1914), πέτυχε μεγάλες εκπαιδευτικές αλλαγές (π.χ. εισαγωγή της δημοτικής στην στοιχειώδη εκπαίδευση), θωράκισε το κράτος με την μονιμοποίηση των δημοσίων υπαλλήλων και με την ισοβιότητα των δικαστών, ίδρυσε το συμβούλιο επικρατείας, κλπ. Τέλος, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής παρέλαβε μια χώρα το 1956 με κατά κεφαλήν εισόδημα $155 για να την εντάξει στις πιο πλούσιες χώρες τις Ευρώπης.
Τέλος, και οι τέσσερις διακρίνονταν για την στήριξη των πιο ευάλωτων κοινωνικών ομάδων. Ο Καποδίστριας (σε επιστολή του «τω Ιππότη Εϋνάρδω εις Παρισίους, Ναυπλίω, 3/2/1830») τόνιζε πως «αν η κυβέρνηση των Ελλήνων τους αρνηθή των άρτον και των ολίγον μισθόν και πέσωσιν εξ ανάγκης εις ένοπλων πορισμόν βίου, ποίω λόγω δικαιοθήσεται τιμωρήσαι αυτούς;». Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής εξέφραζε την ίδια αρχή με την ρήση ότι δεν μπορεί να υπάρξει κράτος και δημόσια τάξη χωρίς κοινωνική δικαιοσύνη, κάτι που το εφάρμοσε σε όλη του την ζωή. Την ίδια πολιτική εξέφρασε και ο Τρικούπης δίνοντας δουλειά στους πολίτες με τα μεγάλα έργα υποδομής. Ο Βενιζέλος, τέλος, εφήρμοσε τον φιλελευθερισμό με κοινωνικό πρόσωπο (εργατική νομοθεσία, απαλλοτριώσεις, κλπ).
Αυτά τα βασικά χαρακτηριστικά είναι αναλλοίωτα στο χρόνο και η μελέτη αυτών των ηγετών μας δίνει οπτική για το πως και που πρέπει να δώσουμε έμφαση σήμερα αλλά και στο μέλλον. Η ιστορία, άλλωστε, πάντα αποτελούσε το μάτι της πολιτικής.
Θες να μαθαίνεις πρώτος τα νέα από το TrikalaVoice.gr;
Διαθέσιμο στο Google Play
