Χρυσομηλιά: ένα «ζωντανό» ορεινό χωριό

Θεόδωρος Θάνος, Καθηγητής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, εκ Χρυσομηλιάς

Η Χρυσομηλιά (Πάνω Περλιάγκο) είναι το πιο «ζωντανό» ορεινό χωριό του Δήμου Μετεώρων και του Νομού Τρικάλων και ίσως ένα από τα πιο «ζωντανά» ορεινά χωριά της χώρας μας.

Τελευταία γίνονται διάφορα ρεπορτάζ, από κεντρικά ΜΜΕ, για το χωριό, τα οποία επικεντρώνονται σε ένα πρότερο χαρακτηριστικό, την πολυτεκνία, η οποία σήμερα δεν υφίσταται. Στις οικογένειες νέας γενιάς (γονείς έως 40 ετών, γεννημένοι δηλαδή από το 1985 και μετά) δεν υπάρχουν πια πολύτεκνες οικογένειες εκτός από 1-2 μεμονωμένες περιπτώσεις.

Τα ρεπορτάζ θα έπρεπε να επικεντρωθούν στο γεγονός ότι το χωριό, παρόλο που δεν παρουσιάζει κάποια ιδιαίτερη τουριστική ανάπτυξη και συναφών δραστηριοτήτων εξακολουθεί να είναι «ζωντανό». Σύμφωνα με την απογραφή του 2021, κατοικούν μόνιμα 482 κάτοικοι.

Αυτό που κάνει «ζωντανό» το χωριό είναι η οικονομική δραστηριοποίηση των κατοίκων σε διάφορους τομείς όπως η κτηνοτροφία, η [οικιακή, παραγωγή για την οικογένεια] γεωργία και η υλοτομία. Επίσης, οι κάτοικοι δραστηριοποιούνται ως τεχνίτες αλλά και υπάλληλοι. Κάποιοι/ες εργάζονται και ως εργάτες σε αγροτικές εργασίες (πχ. μάζεμα φρούτων και ελιάς) άλλοτε σε περιοχές κοντά στο χωριό και άλλοτε πιο μακριά, αλλά στη συνέχεια επιστρέφουν.

Οι συνθήκες είναι ιδιαίτερα δύσκολες καθώς δεν υπάρχουν ούτε πεδινές γεωργικές εκτάσεις, ούτε επαρκείς βοσκότοποι ούτε μεγάλη δασική έκταση. Οι κάτοικοι ωστόσο έχουν καταφέρει μέσα από τη δραστηριοποίησή τους να διαβιώνουν ικανοποιητικά.

Το χωριό διαθέτει παντοπωλεία (mini market), όπου κάποιος/α μπορεί να βρει ότι θελήσει, καφενεία και καφετέριες. Ακόμη, μπορεί να βρει τεχνίτες για όλες τις εργασίες. Το σχολείο λειτουργεί ως εξαθέσιο με όλες τις ειδικότητες. Επίσης, λειτουργεί νηπιαγωγείο και παιδικός σταθμός. Κατά τη σχολική περίοδο υπάρχει συγκοινωνία από και προς Καλαμπάκα καθημερινά, πρωί και μεσημέρι.

Έτσι, το χωριό εξακολουθεί να είναι «ζωντανό», σε αντίθεση με άλλα χωριά που έχουν ερημώσει. Μεταξύ των απογραφών 2011 και 2021, ο πληθυσμός δεν παρουσίασε ιδιαίτερη μεταβολή: από 506 κατοίκους το 2011 μειώθηκε στους 482 το 2021 (-4,7% μεταβολή). Το γεγονός αυτό της διατήρησης του πληθυσμού πρέπει να υποστηριχθεί από το Δήμο Μετεώρων, την Περιφέρεια αλλά και το κράτος σε επίπεδο υποδομών (ύδρευση, άρδευση, αγροτικών δρόμων, παιδικών χαρών, πλατειών, ηλεκτροδότησης, κ.λπ.), υγείας (πχ., ανάπτυξη υπηρεσιών τηλεϊατρικής, συχνότερη επίσκεψη αγροτικού γιατρού, κ.λπ.), αθλητισμού (πχ. υποστήριξη τοπικής ομάδας ποδοσφαίρου, δημιουργία μικρού αθλητικού κέντρου και υπαίθριου γυμναστήριου, κ.λπ.), πολιτισμού (πχ., υποστήριξη πολιτιστικών συλλόγων, πολιτιστικές εκδηλώσεις, κ.λπ.). Στο θέμα της παιδείας όσον αφορά στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση τα πράγματα είναι πάρα πολύ ικανοποιητικά. Από το γυμνάσιο και μετά και ιδιαίτερα στο Λύκειο τα πράγματα δυσκολεύουν και τα παιδιά πρέπει να τύχουν πολύπλευρης υποστήριξης με την αξιοποίηση των τεχνολογιών.

Η πολιτική και τα ρεπορτάζ θα πρέπει να επικεντρωθούν στη διατήρηση και, κυρίως, στην ενίσχυση της «ζωντάνιας» του χωριού και όχι σε [ανα]παραστάσεις του χωριού, όπως η πολυτεκνία, που, πλέον, στις νέες οικογένειες δεν υφίσταται.

Η Χρυσομηλιά (Πάνω Περλιάγκο) ένα βλαχόφωνο χωριό στα 900 περίπου μέτρα υψόμετρο σίγουρα αποτελεί πρότυπο «ζωντανού» ορεινού χωριού πανελλαδικά και πρέπει να υποστηριχθεί πολύπλευρα από την πολιτεία.