Άρθρο στο ΒΗΜΑ της Κυριακής δημοσίευσε ο υποψήφιος βουλευτής της ΝΔ, Μικέλης Χατζηγάκης, με τίτλο «Η πικρή ιστορία της Κυπριακής τραγωδίας» στο οποίο αναλύει τις χαμένες ευκαιρίες της Ελλάδας για επίλυση του Κυπριακού και τα συμπεράσματα που μπορούμε να αντλήσουμε για τις ευκαιρίες που θα έρθουν στο άμεσο μέλλον.
Συγκεκριμένα το άρθρο έχει ως εξής:
Ο Σκοτ Φιτζέραλντ έλεγε πως «η ζωή μας καθορίζεται από ευκαιρίες, ακόμα και από αυτές που χάνουμε». Το ίδιο και στην πολιτική. Μέσα από αυτό το πρίσμα το Κυπριακό αποτελεί μια υπόθεση χαμένων ευκαιριών λόγω των άστοχων Ελληνικών ενεργειών εδώ και σχεδόν έναν αιώνα.
Η πρώτη μεγάλη χαμένη ευκαιρία για την απόκτηση της Κύπρου χρονολογείται το 1912 όταν ο Ουίνστων Τσώρτσιλ – Υπουργός Ναυτικών τότε – μας προσέφερε την Κύπρο ζητώντας ένα λιμάνι στα Ιόνια νησιά και ιδίως στο Αργοστόλι. Την πρόταση αυτή του Τσώρτσιλ την απέρριψε ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος και έτσι η συμφωνία δεν προχώρησε.
Η δεύτερη μεγάλη ευκαιρία της ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα ήταν το 1915 όταν η Ανταντ μας ζητούσε να πάρουμε μέρος στο πόλεμο στο πλευρό τους με αντάλλαγμα την Κύπρο και άλλες περιοχές στην Θράκη και την Μικρά Ασία.
Η τρίτη περίπτωση αφορά στην άκυρη ανακίνηση του Κυπριακού το 1931. Η αποτυχημένη και αψυχολόγητη τότε εξέγερση των Ελληνοκυπρίων πάγωσε κάθε ελπίδα για την ένωση της Κύπρου για πάνω από 20 χρόνια.
Ερχόμαστε τώρα στις χαμένες ευκαιρίες του Κυπριακού μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Οι υπερβολικές εθνικιστικές αξιώσεις που προβάλλονταν ακαίρως κατά καιρούς από την χώρα μας παράκαμπταν τους παγκόσμιους συσχετισμούς δυνάμεων και τις διεθνείς συγκυρίες. Για τα Αγγλικά, λοιπόν, σχέδια βασικός παράγοντας ήταν η διατήρηση της Κύπρου υπό την κυριαρχία τους. Συνεπώς, επουδενί θα δεχόταν την παραχώρηση της Κύπρου στην Ελλάδα. Το ελληνικό αίτημα για ένωση ήταν στην δεδομένη συγκυρία ανεδαφικό και για αυτό κατέληξε σε καταστροφικά αποτελέσματα.
Η κυβέρνηση Καραμανλή προσπάθησε να εκλογικεύσει τις ελληνικές αξιώσεις μετατρέποντας το αίτημα για ένωση σε αυτοδιάθεση. Παρόλα αυτά το θέμα είχε λάβει δραματικές διαστάσεις, ιδιαίτερα μετά την άκριτη απόφαση της κυβέρνησης Παπάγου – Στεφανόπουλου να προσφύγει στον ΟΗΕ χωρίς, μάλιστα, να εξασφαλιστεί προηγουμένως η Αμερικανική υποστήριξη. Με την κίνηση αυτή η χώρα μας ήρθε σε μετωπική σύγκρουση με την Μεγάλη Βρετανία με αποτέλεσμα να ανοίξει ο δρόμος για Αγγλο-Τουρκική συνεργασία, πρώτα στον ΟΗΕ το ’54 και μετά σε άλλα επίπεδα.
Το σχέδιο Χάρντινγκ ήταν η σημαντικότερη χαμένη ευκαιρία για μια λύση του Κυπριακού την περίοδο εκείνη. Η αποτυχία του χρεώνεται αποκλειστικά στους Κυπρίους, Μακάριο και Γρίβα, αφού ο Καραμανλής και ο Αβέρωφ το είχαν αποδεχτεί. Με την «πλάτη στον τοίχο» η Ελλάδα και η Κύπρος κατέληξε στην μοναδική λύση σωτήριας, την συνθήκη Ζυρίχης – Λονδίνου το 1959-60. Οι Καραμανλής και Αβέρωφ είχαν καταφέρει να διατηρήσουν την Αμερικανική στήριξη μέχρι το 1958 με αποτέλεσμα να κατορθώσουν να αποκρούουν τις Αγγλο-τουρκικές απειλές για διχοτόμηση. Μετά το 1958, όμως, οι Αμερικανοί άρχισαν να υιοθετούν τις Βρετανικές θέσεις για την νευραλγική σημασία της Τουρκίας στην Μέση Ανατολή. Επακολούθησε η Ιρακινή επανάσταση του 1958 που αναβάθμιζε έμμεσα τον ρόλο της Τουρκίας για την Δύση.
Το 1964, με την συνταγματική μεταρρύθμιση των 13 σημείων του Μακαρίου οι Τουρκοκύπριοι (υποκινούμενοι και από τη Τουρκία) ξεσπούν σε βίαιες ταραχές στο νησί. Αυτές κορυφώθηκαν στις 8 Αυγούστου του 1964 όταν η Τουρκία βομβάρδισε μονάδες της Εθνικής φρουράς και προετοιμάστηκε για εισβολή. Η κρίση αποσοβήθηκε όταν το συμβούλιο ασφαλείας του ΟΗΕ εξέδωσε ψήφισμα για κατάπαυση του πυρός.
Το καλοκαίρι του 1964 παρουσιάζεται το σχέδιο «Άτσεσον» σύμφωνα με το οποίο η Κύπρος θα προσαρτιόταν με την Ελλάδα ενώ η Τουρκία θα λάμβανε ειδικά εδαφικά ανταλλάγματα στρατηγικής σημασίας στο νησί. Ο Πρόεδρος Τζόνσον ανησυχούσε για επικείμενη ανάμειξη της Σοβιετικής Ένωσης στο Κυπριακό και θεωρεί πως «ολίγος χρόνος απομένει για να κάνει συμφωνία». Τις προτάσεις Άτσεσον απέρριψε ο τότε Πρωθυπουργός της Ελλάδος, Γεώργιος Παπανδρέου («Το Βημα», επιστολή Σωσσίδη, 24 Νοεμβρίου 2008).
Κύρια αιτία του Αμερικανικού στόχου με το σχέδιο Άτσεσον ήταν η παρεμπόδιση της Σοβιετικής διείσδυσης στην Μεσόγειο. Επίσης, οι Αμερικανοί ανησυχούσαν για το συστηματικό φλερτ του Μακαρίου με την Μόσχα που φανέρωνε πως ο Κύπριος Πρόεδρος είχε και απώτερες σκέψεις στο μυαλό του οι οποίες θα καθιστούσαν απραγματοποίητη μια πιθανή ένωση με την Ελλάδα. Αυτό σημαίνει πως πλέον το κρίσιμο διακύβευμα για την λύση του Κυπριακού δεν ήταν αποκλειστικά ο έλεγχος της θαλάσσιας οδού προς την Μέση Ανατολή που καθιστούσε μέχρι τώρα την μεγαλόνησο δέσμια στα Βρετανικά συμφέροντα αλλά η αποτροπή καθόδου της Σοβιετικής Ένωσης στην Μεσόγειο. Οι διεθνείς συγκυρίες εκείνο το διάστημα ευνοούσαν την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα αφού έτσι οι Δυτικές δυνάμεις θα εμπόδιζαν την διείσδυση της Σοβιετικής Ένωσης στην Μεσόγειο με μια Νατοϊκή Ελληνική θωρακισμένη Κύπρο και με την Ελλάδα και την Τουρκία να αποτελούν μια αδιάσπαστη ασπίδα άμυνας. Η Κύπρος κρίθηκε η αχίλλειος πτέρνα του ΝΑΤΟ, γι’ αυτό και το σχέδιο Άτσεσον υπήρξε μια άλλη μεγάλη χαμένη ευκαιρία με την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.
Μετά τις εξελίξεις αυτές ήρθε η εγκληματική απερισκεψία της Δικτατορίας η οποία παρέδωσε την Κύπρο. Σε αυτό το σημείο είμαστε σήμερα με τον Ερντογάν να καταλύει κάθε διεθνή νόμιμη διαδικασία και να επιχειρεί ένα νέο Αττίλα. Η ιστορία αποτελεί το μάτι της πολιτικής και είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τις χαμένες μας ευκαιρίες. Στο μέλλον σίγουρα θα έχουμε και άλλες. Ας φροντίσουμε να τις αξιοποιήσουμε.
Θες να μαθαίνεις πρώτος τα νέα από το TrikalaVoice.gr;
Διαθέσιμο στο Google Play
