“Ο Μύλος του ΚΑΡΑΒΟΚΥΡΗ στην Μεγάρχη…”

Έρχονται ανύποπτες στιγμές στην καθημερινότητα που μπορεί να σου ξυπνήσουν μνήμες από το παρελθόν. Καλή ώρα… σε ένα φούρνο, καθώς άκουγα τους πελάτες να παραγγέλνουν “ένα μισόκιλο ολικής” μου ήρθε στο μυαλό μου ο παππούς μου ο ΚΑΡΑΒΟΚΥΡΗΣ και λέω μέσα μου…  “Α ρε παππού τι αλεύρι έκανες”!!! Μνήμες από τον Μύλο του Καραβοκύρη στη Μεγάρχη, τον νερόμυλο στις όχθες του Πηνειού ποταμού.

 

ΚΑΡΑΒΟΚΥΡΗΣ ήταν ο παππούς μου ο Γεώργιος Αλεξίου που μαζί με τον ΠΑΝΤΕΛΗ (με ένα μικρό μερίδιο) είχαν τον ΝΕΡΟΜΥΛΟ στην ΜΕΓΑΡΧΗ (προσδιορίζω το μέρος, όπως πηγαίνουμε για Βυτουμά στην ντραγασίνα του Τσίνα δεξιά) χαλάσματα υπάρχουν και σήμερα, ο μύλος λειτούργησε από το 1890 έως το 1970 περίπου.

Μετά από πολλές ερωτήσεις νέων παιδιών που ασχολούνται με τα πολιτιστικά δρώμενα του χωριού αποφάσισα να γράψω αυτά που έζησα κοντά στον παππού μου τον ΚΑΡΑΒΟΚΥΡΗ τα καλοκαίρια αλλά και διάφορες διηγήσεις δίπλα στο ΜΠΟΥΧΑΡΙ (ψήνονται κάστανα και Καψάλες) από τον ΚΑΡΑΒΟΚΥΡΗ και την ΜΑΝΙΑ την ΒΑΪΤΣΑ.

Την τεχνική του Νερόμυλου την έφεραν ο προπάππους μου Δημήτρης Αλεξίου με τα δύο αδέρφια του τον Γούλα και τον Γιάννη από τον τόπο καταγωγής τους, το ΝΤΟΥΣΚΟ Γρεβενών. Ένα χωριό δίπλα από την ΣΑΜΑΡΙΝΑ. Έφυγαν κυνηγημένοι τότε από τους Τούρκους (τουρκοκρατούμενη τότε η Μακεδονία) γιατί είχαν εμπλακεί σε συμπλοκή με Τούρκους κουμανταδόρους, τσιράκια του Πασσά.

Φτάνοντας στην ΜΕΓΑΡΧΗ διαπίστωσαν ότι δεν υπήρχε αλευρόμυλος όχι μόνο στο χωριό μας αλλά και στα γύρω χωριά ο κόσμος άλεθε το σιτάρι ή το καλαμπόκι με το “χειρόμπλο” δηλαδή το σιτάρι ή το καλαμπόκι χρειαζόταν να το αλέσει πάνω από πέντε έξι φορές για να μοιάζει λίγο με αλεύρι (αλίμονο από τις γυναικούλες γιατί αυτή θεωρούνταν γυναικεία δουλειά) και έτσι αποφάσισαν να κουβεντιάσουν με τον τσιφλικά του χωριού μας που ήταν ο Μπλιτσάκης και να φτιάξουν έναν ΝΕΡΟΜΥΛΟ που θα εξυπηρετούσε τη Μεγάρχη και τα γύρω χωριά, Σαρακίνα, Περιστέρα, Διαλεχτό, Καλονέρι, Βυτουμά κ.λπ.

Ήλθαν λοιπόν σε συμφωνία οι αδελφοί ΑΛΕΞΙΟΥ να τον φιτάξουν και να τον δουλεύουν με το κέρδος να μοιράζεται 50-50.

Αφού έφτιαξαν τον μύλο και τον δουλέψανε ένα χρονικό διάστημα ο τσιφλικάς αθέτησε την συμφωνία και ήθελε να παίρνει αυτός το 70% και το 30% οι αδελφοί και επειδή ο νόμος δεν ήταν το δίκιο του ΕΡΓΑΤΗ αλλά το δίκιο του ΙΣΧΥΡΟΤΕΡΟΥ φύγανε ο Δημήτρης και ο Γούλας φτιάξανε νερόμυλο στα Κουτσομήλια ο Γιάννης στην Θεόπετρα ο δε ΚΑΡΑΒΟΚΥΡΗΣ που ήταν η διάδοχος κατάσταση και ΜΑΣΤΟΡΑΣ στις Μυλόπετρες έφυγε για ΑΜΕΡΙΚΗ.

Έλα όμως που ο μύλος του τσιφλικά ήθελε τέχνη και συντήρηση, δούλεψε για λίγο διάστημα και έπειτα έμεινε σε αχρηστία σχεδόν μισοκατεστραμένος.

Στο μεσοδιάστημα που ο ΚΑΡΑΒΟΚΥΡΗΣ ήταν στην Αμερική εδώ άρχισαν οι Βαλκανικοί πόλεμοι και η μάνα του έγραψε γράμμα και του έλεγε: Α ΡΕ ΓΙΩΡΓΟ ΕΔΩ ΚΥΡΗΧΘΗΚΕ ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΕΣΥ ΚΑΘΕΣΑΙ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ;

Και έτσι ο παππούς Γιώργος Αλεξίου επέστρεψε από την Αμερική να πολεμήσει μην πάρουν τα χωράφια των τσφιλικάδων!! (Βλητσάκη – Μουχτάρη – Ζωγράφου κ.λπ.) και για να επιβιώσει άρχισε να φτιάχνει μύλο στον Βυτουμά (που ήταν άλλος Τσιφλικάς) και τότε ο Βλατσάκης έστειλε τους κουμανταδόρους του και βρήκανε τον ΚΑΡΑΒΟΚΥΡΗ και σχεδόν με παρακάλια και υποσχέσεις ότι η μοιρασιά θα γίνεται όπως και με τους άλλους κολίγους δηλαδή 70% ο παππούς και 30% ο τσιφλικάς. Ο παππούς όμως έβαλε όρο να γυρίσουν ο πατέρας του και οι θείοι του, έτσι και έγινε ο Δημήτρης με τον Γούλα γυρίσανε ο δε Γιάννης παρέμεινε στην Θεόπετρα που ακόμα και σήμερα οι απόγονοι του λειτουργούν σύγχρονο μύλο. Τελικά την δεκαετία του 1920 ήρθε η απαλλοτρίωση και ο μύλος αγοράστηκε από τον ΚΑΡΑΒΟΚΥΡΗ και ένα μικρό ποσοστό από τον Γούλα! Και τώρα γράφω αυτά που έζησα: Το καλοκαίρι που ο Πηνειός δεν είχε νερό ο παππούς ασχολούταν συνέχεια με την συντήρηση. Έβγαζε τις μυλόπετρες και με το καλέμι και το σφυρί τις λάξευε. Πήγαινε στον Κόζιακα να βρει γρανίτη ούτως ώστε να κάνει καλύτερο αλεύρι. Οι μυλόπετρες μας έλεγε θέλουν ζύγισμα να αλέθουν καλύτερα. Τον Παντελή θυμάμαι να ασχολείται με το νεραύλακα να τον καθαρίζει και να δίνει κλίση ούτως ώστε το νερό να πέφτει με δύναμη για να γυρίζουν οι μυλόπετρες. Και αρχίζει τον Σεπτέμβριο περίπου η φουλ σεζόν του αλέσματος όλο το 24ωρο. Θυμάμαι που τα “φορτώματα” ήταν μέχρι έξω στην αυλή και ο παππούς με τον Παντελή να τους δίνουν νούμερα για να έρθουν μετά από μία ή και δύο μέρες.

Η πληρωμή γινόταν με τα ποσοστά περίπου 7% με αλεύρι και αυτή η συναλλαγή λεγόταν “ΑΞΑΗ” γιατί τα χρήματα ήταν λιγοστά και σπάνια.

Κλείνοντας αυτή τη μικρή διήγηση θέλω να συγχαρώ τα παιδιά από τον πολιτιστικό σύλλογο που συνέβαλαν αφιλοκερδώς και καθάρισαν ότι απέμεινε από τον ΜΥΛΟ ΤΟΥ ΚΑΡΑΒΟΚΥΡΗ. Τους Παύλο Σκρέκα, Ντούμα Θεόδωρο, Τέλιο Κων., Γαλάνη Νίκο, Σκρέκα Κώστα, Τσιαούση Νίκο

Και δύο παροιμίες σχετικά με τον Μύλο:

Ήταν ο μύλος χάρβαλο και το νερό κομμένο

Καθένας με τον πόνο του και μυλωνάς τ’ αυλάκι.

Αχιλλέας Αλεξίου

Τέως Αντινομάρχης Τρικάλων

 Θες να μαθαίνεις πρώτος τα νέα από το TrikalaVoice.gr;